Ông Trump thay đổi lập trường có giúp Ukraine lật ngược tình thế?

Tổng thống Mỹ Trump (trái) và người đồng cấp Ukraine Zelensky. Ảnh: EFE/EPA

Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump viết: "Với sự trợ giúp của Liên minh châu Âu (EU), Ukraine đang ở vị thế có thể chiến đấu và đưa toàn bộ Ukraine về hình thái ban đầu". Tuy nhiên, các nhà phân tích chính trị và quân sự tỏ ra hoài nghi về niềm tin mới này của người đứng đầu nước Mỹ.

Hãng thông tấn Al Jazeera dẫn lời ông Volodymyr Fesenko, người đứng đầu tổ chức cố vấn Penta có trụ sở ở Kiev cho biết, phát biểu của ông Trump hoàn toàn không phải là dấu hiệu của một sự thay đổi.

"Đừng coi lời của ông Trump là dấu hiệu về việc quay lại biên giới vào năm 1991. Đó chỉ là một công thức hùng biện Tổng thống Mỹ sử dụng để bày tỏ sự đồng cảm, thể hiện những cảm xúc tích cực đối với Ukraine. Cho tới nay, tuyên bố đó chỉ là tín hiệu, một cách gây sức ép lên Tổng thống Nga Putin. Sẽ không có bất kỳ bước đi mang tính cách mạng và gây chấn động nào, không có yếu tố thay đổi cục diện, không có quyết định đơn lẻ nào có thể thay đổi tất cả", ông Fesenko bình luận.

Đáng chú ý, ông Trump khẳng định, không phải Mỹ, mà EU và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cần phải hỗ trợ Kiev giành lại những gì đã mất. Theo ông Fesenko, Tổng thống Mỹ không đứng về phía Ukraine, mà chỉ giúp đỡ một cách gián tiếp.

Ông Fesenko nhận xét: "Ông Trump suy nghĩ như một doanh nhân. Ông ấy quan sát và tiếp nhận thông tin rằng kinh tế Nga đang trở nên khó khăn".

Nhà phân tích này nói thêm: "Tổng thống Mỹ không muốn Ukraine giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga. Ông ấy muốn xung đột kết thúc. Mục tiêu của ông Trump không thay đổi, đó là lý do tại sao nhà lãnh đạo Mỹ gửi tín hiệu tới người đồng cấp Nga Putin".

Theo Trung tướng Ihor Romanenko, cựu Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine, sự thay đổi lập trường một cách đột ngột của ông Trump không phản ánh đánh giá cá nhân, mà là kế hoạch thực tế của các chuyên gia Lầu Năm Góc, các cơ quan tình báo và một số nhà lập pháp Mỹ.

Ông Romanenko tin, để đảm bảo Ukraine tận dụng tối đa viện trợ của phương Tây, Kiev sẽ phải thực hiện một loạt bước gồm huy động toàn diện và công bằng tất cả nam giới trong độ tuổi chiến đấu, chuyển đổi nền kinh tế Ukraine sang chế độ quân sự và áp dụng thiết quân luật hoàn toàn. Tuy nhiên, việc huy động và triển khai chính sách tòng quân bắt buộc tương đối khó khăn và gần đây đã vấp phải chỉ trích nặng nề.

Trong khi đó, chiến dịch tấn công mùa hè của quân Nga đang gần hoàn tất. Tướng Romanenko nhấn mạnh: "Nga không thành công như dự định nhưng vẫn còn nguồn lực. Chúng ta hãy xem họ tiến quân như thế nào". Trong thời gian qua, các lực lượng Moscow đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn khu vực Luhansk và tích cực tiến quân về một số thành phố và thị trấn quan trọng ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine.

Nhà phân tích Nikolay Mitrokhin thuộc Đại học Bremen nhận định, để giành lại ưu thế, Ukraine phải có thêm nhiều vũ khí và đạn dược. Tuy nhiên, ngay cả khi có đủ tên lửa, hệ thống phòng không, xe bọc thép,... Ukraine cũng không thể tính đến chuyện quay trở lại hiện trạng biên giới năm 1991.

Ông Mitrokhin cho rằng, sự thống trị của máy bay không người lái (UAV) khiến việc sử dụng xe bọc thép để tạo ra những đột phá lớn nhằm giành lại lãnh thổ là "bất khả thi". Ngoài ra, Ukraine chỉ có thể tiến công thành công ở những khu vực không có sự hiện diện đông đảo của quân đội Nga như bán đảo Kinburn chiến lược ở nam Kherson, nơi sông Dnipro chảy vào Biển Đen. Vì vậy, việc giành lại những khu vực đã lọt vào tay các lực lượng Moscow sau năm 2022 là "không thực tế".

Hoài Linh