Ông Trump 'quay xe', chiến lược gây sức ép của châu Âu với Nga đổ bể

Ông Trump “quay xe”

Hiện tại, không có căn cứ nào để dự đoán Mỹ hoặc Liên minh châu Âu sẽ tung đòn trừng phạt khắc nghiệt với Nga trong thời gian ngắn. Tổng thống Trump đã từ bỏ các kế hoạch tăng cường áp lực đối với Nga, sau khi nhìn thấy những cơ hội mới trong các cuộc đàm phán sau cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Putin vào ngày 19/5.

EU thất bại trong nỗ lực hối thúc Mỹ trừng phạt Nga. Ảnh minh họa: Reuters

"Tôi nghĩ rằng luôn cơ hội để đạt được điều gì đó. Nhưng nếu bạn sử dụng đòn trừng phạt, bạn có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều", Tổng thống Mỹ cho biết.

Cuộc điện đàm của ông Trump với ông Putin đã thay đổi hoàn toàn kế hoạch của nhà lãnh đạo Mỹ, khiến ông Trump tập trung vào việc phát triển quan hệ thương mại với Nga. "Nga muốn thực hiện thương mại quy mô lớn với Mỹ khi cuộc xung đột này kết thúc và tôi đồng ý", ông Trump viết.

Tổng thống Trump không nêu rõ quan hệ thương mại với Nga có thể phát triển ở những lĩnh vực nào. Còn Tổng thống Putin cũng không nói đến các đề xuất của Nga trong phát biểu sau cuộc điện đàm.

“Tôi tin rằng Tổng thống Putin không đề cập đến điều đó vì đây không phải là ưu tiên của ông ấy. Về cơ bản, Nga không có gì để bán cho Mỹ”, chuyên gia chính trị Taras Zahorodniy nói với RBC-Ukraine.

Nhà lãnh đạo Nga cho rằng, việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt, chủ yếu từ EU là ưu tiên đối với Moscow vì họ quan tâm đến thị trường năng lượng châu Âu. “Nhưng vấn đề là những bên hưởng lợi chính từ việc các công ty Nga không có mặt trên thị trường châu Âu thực chất là các công ty Mỹ kinh doanh dầu khí. Vì vậy, trên thực tế, ông Trump không cần bất kỳ ai khác ngoài thị trường châu Âu”, chuyên gia Zahorodniy lưu ý.

Khả năng Mỹ dỡ bỏ trừng phạt Nga

Nhưng nếu Washington và Moscow bắt đầu mở rộng giao dịch thương mại, thì vấn đề thắt chặt lệnh trừng phạt, đặc biệt là lệnh trừng phạt kinh tế, sẽ không còn chỗ đứng. Hơn nữa, trong trường hợp này, khả năng dỡ bỏ các lệnh trừng phạt hiện tại sẽ tăng lên, cựu cố vấn của Tổng thống Ukraine Oleh Ustenko cho biết.

Nhà phân tích này dự đoán: “Có khả năng Tổng thống Trump sẽ bắt đầu dỡ bỏ dần các lệnh trừng phạt bất chấp sự phản đối của nhiều nghị sỹ trong Thượng viện và Hạ viện. Điều này sẽ được đưa ra theo các sắc lệnh hành pháp của tổng thống. Ông ấy sẽ cố gắng bắt đầu dỡ bỏ những lệnh trừng phạt nhỏ nhưng mang tính biểu tượng, sau đó xem điều gì xảy ra và quyết định có nên tiến hành dỡ bỏ thêm hay không. Mọi thứ sẽ diễn ra từng chút một”.

Trái ngược với lập trường của Tổng thống Trump, nhiều nghị sỹ Mỹ mong muốn Washington nhanh chóng hành động mạnh tay với Moscow. Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham (Đảng Cộng hòa) và Thượng Nghị sỹ Richard Blumenthal (Đảng Dân chủ) đã đề xuất dự luật trừng phạt nặng nề đối với Nga. Dự luật này không chỉ bao gồm các biện pháp hạn chế tài chính toàn diện đối với các thực thể liên quan đến Nga, mà còn áp thuế quan thứ cấp đối với những quốc gia tiếp tục hợp tác với Moscow trong lĩnh vực năng lượng. Theo đó, dự luật đề xuất mức thuế tối thiểu 500% với các quốc gia mua hoặc chuyển nhượng dầu mỏ, khí đốt, urani hay các sản phẩm hóa dầu có nguồn gốc từ Nga. Dự luật này đã nhận được sự ủng hộ của 81 nghị sỹ Mỹ.

Thượng viện Mỹ tuyên bố sẵn sàng thông qua dự luật trên nếu Tổng thống Putin không thể hiện thiện chí sẵn sàng đàm phán hòa bình trong những ngày tới. Nhưng quyết định cuối cùng vẫn nằm ở Tổng thống Trump. "Đó sẽ là quyết định của tôi. Đó sẽ không phải là quyết định của bất kỳ ai khác", ông Trump nói.

Chiến lược gây sức ép của châu Âu đổ bể

Liên minh châu Âu tuyên bố chuẩn bị ban hành gói trừng phạt thứ 18, được coi là phản ứng đối với việc Nga từ chối ngừng bắn. Gói này dự kiến sẽ bao gồm các hạn chế đối với đường ống Nord Stream, hạ giá dầu từ 60 USD xuống 50 USD một thùng và các hạn chế bổ sung trong lĩnh vực tài chính. Ukraine đang đề xuất EU giảm giá dầu xuống còn 30 USD một thùng.

Tổng thống Zelensky cho rằng những điểm dễ bị tổn thương nhất của Nga hiện nay là dầu mỏ, cơ sở hạ tầng thương mại năng lượng, ngân hàng và các chương trình tài chính và đây là những lĩnh vực cần phải áp đặt thêm hạn chế với Moscow.

Brussels vẫn cam kết thắt chặt các biện pháp trừng phạt như đã nêu tại các cuộc điễn đàm giữa các nhà lãnh đạo Italy, Đức, Pháp và Phần Lan với Tổng thống Mỹ. Tuyên bố từ chính phủ Đức cho biết: “Các nước châu Âu tuyên bố sẽ tăng áp lực lên phía Nga thông qua các biện pháp trừng phạt”.

Theo giới phân tích, trong bối cảnh Mỹ lùi bước, EU khó có thể thực hiện bất kỳ biện pháp thực sự hiệu quả nào mà không có sự ủng hộ của Washington. Trong bối cảnh Mỹ và EU đang tiến hành đàm phán về thuế quan, Brussels khó có thể gây căng thẳng trong quan hệ với Washington.

Mặc dù EU đã ban hành gói trừng phạt mới với Nga vào ngày 20/5, nhưng vẫn chưa rõ liệu gói này có thực sự hiệu quả hay không. Một số nhà quan sát cho rắng, gói trừng phạt này có thể mang tính biểu tượng nhiều hơn, bởi không vấp phải sự phản đối từ Hungary hay Slovakia.

“EU thực tế không còn đòn bẩy hiệu quả nào để gây sức ép với Nga. Biện pháp hiệu quả duy nhất là lệnh cấm hoàn toàn Nga nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG)”, nhà phân tích Ustenko cho biết. Nhưng một nước nào trong EU đề cập biện pháp trừng phạt này.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo RBC Ukraine