Ông Trump đưa khoáng sản quan trọng vào 'tầm ngắm'

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/4 ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ Thương mại Mỹ mở một cuộc điều tra an ninh quốc gia, đặt nền tảng cho chính quyền áp thuế đối với các khoáng sản quan trọng – lĩnh vực mới nhất có khả năng phải đối mặt với thuế quan.

Sắc lệnh mà Tổng thống Mỹ ký khởi xướng cuộc điều tra theo Mục 232 theo Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 để "đánh giá tác động của việc nhập khẩu các vật liệu này đối với an ninh và khả năng phục hồi của Mỹ", một tờ thông tin của Nhà Trắng cho biết.

Sự phụ thuộc của Mỹ vào việc nhập khẩu khoáng sản và sự dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng "làm tăng nguy cơ gây rủi ro cho an ninh quốc gia, khả năng sẵn sàng phòng thủ, sự ổn định giá cả, cũng như sự thịnh vượng và khả năng phục hồi kinh tế", ông Trump cho biết trong sắc lệnh.

Sắc lệnh liệt kê một loạt các khoáng sản, bao gồm các nguyên tố đất hiếm, mà chính phủ Mỹ coi là "nền tảng xây dựng cơ sở công nghiệp quốc phòng của chúng ta" và rất quan trọng để chế tạo động cơ phản lực, hệ thống dẫn đường tên lửa, máy tính tiên tiến, cũng như thiết bị radar, quang học và thông tin liên lạc.

Sắc lệnh cũng bao gồm uranium, cũng như các dạng khoáng sản đã qua chế biến và các sản phẩm phái sinh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Shutterstock

Trong vòng 180 ngày, Bộ Thương mại phải báo cáo những phát hiện của mình với Tổng thống, bao gồm cả việc có nên áp thuế hay không.

Theo Nhà Trắng, nếu ông Trump sau đó áp thuế đối với các khoáng sản quan trọng nhập khẩu từ một quốc gia nào đó, thì mức thuế này sẽ thay thế mức thuế quan "có đi có lại" mà ông đã công bố hồi đầu tháng.

Ông Trump đã ra hiệu về động thái này trong những ngày gần đây, cho biết chính quyền của ông có thể xem xét đánh thuế đối với các khoáng sản quan trọng, sau các mức thuế cụ thể khác mà ông đã áp dụng đối với thép và nhôm, ô tô và phụ tùng ô tô.

Hôm 14/4, chính quyền cũng thông báo rằng họ đã khởi xướng các cuộc điều tra tương tự tập trung vào dược phẩm và chất bán dẫn. Đây là một dấu hiệu cho thấy thuế quan đối với các lĩnh vực này cũng có thể sớm được áp dụng.

Theo Nhà Trắng, cuộc điều tra mới nhất có thể bao gồm tất cả các khoáng sản được Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) xác định là quan trọng. Danh sách 50 vật liệu của USGS bao gồm lithium, niken, kẽm, thiếc và bạch kim cũng như một loạt các kim loại chuyên biệt hơn, mặc dù các quan chức sẽ có quyền tự do quyết định loại nào cuối cùng sẽ là chủ đề của các khuyến nghị.

Tháng trước, Tổng thống Trump cũng đã viện dẫn các quyền hạn khẩn cấp để tăng cường khả năng sản xuất các khoáng sản quan trọng của Mỹ – một phần trong nỗ lực rộng lớn nhằm đẩy mạnh phát triển các nguồn tài nguyên thiên nhiên trong nước và giúp đất nước ít phụ thuộc hơn vào hàng nhập khẩu nước ngoài.

Sắc lệnh đó nhằm mục đích cung cấp tài chính, các khoản vay và hỗ trợ đầu tư khác cho hoạt động chế biến trong nước.

Theo Nhà Trắng, mặc dù sở hữu trữ lượng một số khoáng sản quan trọng, Mỹ hiện đang nhập khẩu một lượng lớn, tạo ra rủi ro kinh tế và an ninh. Chính quyền cho biết Mỹ phụ thuộc vào nhập khẩu khi nói đến ít nhất 15 loại khoáng sản quan trọng, trong khi 70% lượng đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc.

Sắc lệnh mới nhất của ông Trump được đưa ra khi Bắc Kinh đáp trả thuế quan của Washington bằng cách hạn chế xuất khẩu một số loại đất hiếm, có khả năng tác động đến Mỹ, châu Âu và Nhật Bản.

Danh sách hạn chế mới nhất của Bắc Kinh bao gồm samarium, gadolinium, terbium, dysprosium, lutetium, scandium và yttrium – chủ yếu được sử dụng trong màn hình, nam châm mạnh và công nghệ y tế quan trọng.

Minh Đức (Theo Bloomberg, The Hill)