Ông Trump dọa giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama cho Mỹ

Tàu container MSC Marie đang di chuyển qua Kênh đào Panama trong bức ảnh do Cơ quan quản lý kênh đào Panama công bố ngày 30/8. | AFP-JIJI

Phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Arizona, Trump cũng cho biết ông sẽ không để kênh đào rơi vào "tay kẻ xấu", cảnh báo về ảnh hưởng tiềm tàng của Trung Quốc đối với tuyến đường này.

Sau sự kiện, ông đã đăng một hình ảnh trên Truth Social về một lá cờ Mỹ tung bay trên một vùng nước hẹp, với bình luận: "Chào mừng đến với Kênh đào Hoa Kỳ!"

"Có ai từng nghe nói đến Kênh đào Panama không?", ông Trump nói tại AmericaFest, một sự kiện thường niên do Turning Point, một nhóm bảo thủ đồng minh, tổ chức. "Bởi vì chúng ta đang bị lừa đảo ở Kênh đào Panama giống như chúng ta đang bị lừa đảo ở mọi nơi khác".

"Nó đã được trao cho Panama và người dân Panama, nhưng nó có những điều khoản kèm theo", ông Trump nói về kênh đào này, vốn từng thuộc sở hữu của Hoa Kỳ nhưng đã được trao trả cho Panama cách đây nhiều thập kỷ.

"Nếu các nguyên tắc về mặt đạo đức và pháp lý của cử chỉ hào hiệp này không được tuân thủ, thì chúng tôi sẽ yêu cầu Kênh đào Panama phải được trả lại cho chúng tôi, toàn bộ, nhanh chóng và không cần thắc mắc".

Trong một thông điệp được ghi âm do Tổng thống Panama Mulino công bố vào chiều Chủ Nhật, nhà lãnh đạo quốc gia này cho biết nền độc lập của Panama là không thể thương lượng và Trung Quốc không có ảnh hưởng gì đến việc quản lý kênh đào. Ông cũng bảo vệ mức giá đi qua mà Panama tính, nói rằng chúng không được thiết lập "theo ý thích".

Trung Quốc không kiểm soát hoặc quản lý kênh đào, nhưng một công ty con của CK Hutchison Holdings có trụ sở tại Hồng Kông từ lâu đã quản lý hai cảng nằm ở lối vào kênh đào tại vùng Caribe và Thái Bình Dương.

Hoa Kỳ chủ yếu xây dựng kênh đào và quản lý lãnh thổ xung quanh lối đi trong nhiều thập kỷ. Nhưng Hoa Kỳ và Panama đã ký một cặp hiệp định vào năm 1977 mở đường cho việc trả lại quyền kiểm soát hoàn toàn của Panama đối với kênh đào. Hoa Kỳ đã trao quyền kiểm soát lối đi vào năm 1999 sau một thời gian quản lý chung.

"Mỗi mét vuông của Kênh đào Panama và khu vực xung quanh đều thuộc về Panama và sẽ tiếp tục thuộc về (Panama)", Tổng thống Mulino cho biết trong tuyên bố được phát hành trên X.

Sau đó, ông Trump trả lời Mulino: "Chúng ta hãy cùng chờ xem!".

Tuyến đường thủy này cho phép tới 14.000 tàu thuyền qua lại mỗi năm, chiếm 2,5% thương mại hàng hải toàn cầu và đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động nhập khẩu ô tô và hàng hóa thương mại của Hoa Kỳ bằng tàu container từ Châu Á, cũng như đối với hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng.

Không rõ ông Trump sẽ tìm cách giành lại quyền kiểm soát kênh đào bằng cách nào, và ông sẽ không có cách nào theo luật pháp quốc tế nếu quyết định thực hiện động thái này.

Đây không phải là lần đầu tiên ông Trump công khai cân nhắc đến việc mở rộng lãnh thổ.

Trong những tuần gần đây, ông đã nhiều lần suy nghĩ về việc biến Canada thành một tiểu bang của Hoa Kỳ, mặc dù không rõ ông nghiêm túc đến mức nào về vấn đề này.

Trong nhiệm kỳ 2017-2021, ông Trump đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua Greenland, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch. Ông đã bị chính quyền Đan Mạch từ chối công khai trước khi bất kỳ cuộc đàm phán nào có thể diễn ra.

Ánh Vân - (theo japantimes)