Ông Trump có thể chấm dứt xung đột Nga-Ukraine trong vòng hai tuần hay không?

“Hai tuần nữa chúng ta sẽ có câu trả lời”

Hai tuần qua thực sự là một khoảng thời gian dài.

Kể từ cuối tháng 4/2025, Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần ám chỉ rằng ông sắp đưa ra quyết định cuối cùng về cách tiếp cận cuộc chiến ở Ukraine và rằng điều đó sẽ xảy ra “trong hai tuần nữa”.

Tuyên bố đó không mới. Trên thực tế, ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ tổng thống năm 2017, ông Trump đã nhiều lần sử dụng mốc thời gian “hai tuần” cho hầu hết các dự định quan trọng. Không ít trong số đó rốt cuộc chẳng bao giờ trở thành hiện thực.

Lúc này, ông chủ Nhà Trắng lại lần nữa đứng trước một lựa chọn then chốt: tiếp tục duy trì vị thế trung gian hòa giải hay từ bỏ vai trò đó để áp đặt thêm trừng phạt lên Moscow. Nhưng thay vì làm rõ, ông Trump lại lặp lại khung thời gian quen thuộc.

Ông Trump. Ảnh: Reuters

“Chúng ta cần xem liệu ông ấy có đang lợi dụng chúng ta hay không.Và nếu có, chúng ta sẽ phản ứng hơi khác một chút”, ông Trump trả lời báo giới tại Phòng Bầu dục ngày 28/5, sau khi được hỏi về động thái tiếp theo của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

“Một tuần rưỡi, hoặc hai tuần nữa chúng ta sẽ có câu trả lời”, ông Trump nhấn mạnh.

Tổng thống Trump không nói rõ mình đang chờ đợi điều gì – một tín hiệu từ Kremlin, một hành động từ Kiev, hay đơn giản là một linh cảm cá nhân? Ông cũng không tiết lộ điều gì sẽ xảy ra nếu hai tuần trôi qua mà không có gì thay đổi. Nhưng chính sự mơ hồ đó lại là một phần trong chiến lược chính trị của ông: giữ tất cả các cánh cửa mở, trì hoãn cam kết thực tế trong khi liên tục phát tín hiệu rằng quyết định lớn đang được cân nhắc.

Câu hỏi làm thế nào để chấm dứt cuộc chiến tưởng như không lối thoát ở Ukraine đã trở thành một trong những bài toán hóc búa nhất đối với Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ thứ hai. Tiến trình hòa đàm không mấy suôn sẻ đã khiến ông không thể hoàn thành lời hứa chấm dứt xung đột “trong vòng 24 giờ” sau khi trở lại nhiệm sở, thậm chí khiến Nhà Trắng cân nhắc đến khả năng rút lui khỏi tiến trình hòa đàm.

Ngay từ ngày 24/4, ông Trump đã đề nghị một phóng viên “kiểm tra lại sau hai tuần” khi được hỏi về khả năng tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kiev.

“Chúng ta hãy xem điều gì xảy ra”, ông Trump nói, lặp lại cụm từ đã trở nên quen thuộc trong từ điển chính trị của mình. “Bạn có thể hỏi lại câu đó sau hai tuần nữa, rồi ta sẽ biết".

Ba ngày sau, lời hứa hẹn ấy vẫn lửng lơ như thể chưa từng được nói ra.

“Khoảng hai tuần nữa chúng tôi sẽ cho bạn biết,” ông nói với một phóng viên khác, lần này là về việc liệu ông có còn tin tưởng Tổng thống Nga Vladimir Putin hay không.

Trên thực tế, phát biểu ngày 28/5 đánh dấu đúng hai tuần kể từ khi ông Trump đưa ra một tuyên bố tương tự vào ngày 14/5, rằng ông sẽ sớm có câu trả lời về việc liệu về việc liệu nhà lãnh đạo Nga có đang “lợi dụng ông” hay không.

“Tôi sẽ cho các bạn biết trong một tuần", ông nói trên chuyên cơ Không lực Một. “Chỉ trong vài ngày tới thôi”.

Niềm tin bị lung lay

Nhưng “vài ngày” lại hóa thành một chu kỳ khác của hai tuần bất định. Nhóm cố vấn của ông Trump ngày càng tỏ ra mất kiên nhẫn trong lúc chờ đợi Moscow gửi bản ghi nhớ làm rõ lập trường của Nga trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng. Điện Kremlin tuyên bố văn bản đó đã hoàn tất và sẽ được chuyển cho phía Ukraine trong vòng đàm phán tiếp theo tại Istanbul. Nhưng thực tế, không có nhiều dấu hiệu cho thấy tiến trình thương lượng sẽ đạt được đột phá.

Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích người đồng cấp Nga đang kéo dài thời gian đàm phán. Tuy nhiên, điều đó vẫn chưa đủ để Nhà Trắng áp đặt thêm lệnh trừng phạt cho Moscow, cũng như rút khỏi tiến trình đàm phán.

Trong một bài đăng mới đây trên Truth Social, ông Trump đưa ra cảnh báo gay gắt: “Ông Putin đang đùa với lửa!”, úp mở những hậu quả nghiêm trọng nếu Moscow tiếp tục leo thang. Nhưng khi được hỏi về các lệnh trừng phạt mới, có thể nhằm vào lĩnh vực ngân hàng hoặc năng lượng, Tổng thống Mỹ dường như lại do dự.

“Nếu tôi nghĩ mình sắp đạt được thỏa thuận”, ông Trump nói. “Tôi không muốn phá hỏng mọi chuyện bằng cách đó”.

Đáng chú ý hơn cả, ông Trump cũng để ngỏ khả năng từ bỏ hoàn toàn vai trò hòa giải, nếu thấy khoảng cách giữa hai bên đã trở nên không thể nối lại.

“Tuần này sẽ là thời điểm then chốt”, Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố ngày 27/4. “Chúng ta cần xác định liệu đây có còn là một nỗ lực đáng để tiếp tục nữa hay không”.

Dẫu vậy, cho đến hiện tại, chưa có quyết định nào được công khai. Ông Trump dường như vẫn đang nỗ lực duy trì thế trung lập, không để bản thân bị ràng buộc vào bất kỳ kết quả cụ thể nào. Sau cuộc điện đàm với ông Putin hồi tuần trước, Tổng thống Mỹ nói với các lãnh đạo châu Âu rằng Ukraine và Nga nên tự giải quyết các bất đồng. Ông chủ Nhà Trắng cũng từ chối tham gia cùng châu Âu trong việc áp đặt thêm trừng phạt lên Moscow, ít nhất là “vào thời điểm này”.

Thời gian sẽ không còn gói gọn trong hai tuần

Tuy nhiên, sự kiên nhẫn của ông Trump không phải là vô hạn. Chỉ vài ngày sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga-Mỹ vào tuần trước, Moscow tiếp tục đẩy mạnh cường độ tấn công vào vào các mục tiêu Ukraine, trong đó có thủ đô Kiev. Phản ứng trước động thái mới nhất của Moscow, ông Trump bày tỏ: “Tôi không thực sự hiểu ông Putin đang làm gì nữa”.

Ngày 28/5, ông chủ Nhà Trắng khẳng định rằng lập trường cứng rắn gần đây của mình chính là thông điệp cảnh cáo rõ ràng gửi tới Moscow, dù không đi kèm với bất kỳ lệnh trừng phạt mới nào.

“Chỉ riêng những phát biểu đó cũng đã nói lên rất nhiều điều. Chúng tôi hoàn toàn không hài lòng với tình hình hiện tại”, ông Trump nói.

Phản ứng quyết liệt từ Nhà Trắng đã góp phần khiến hai bên tham chiến nhanh chóng đẩy nhanh tiến tiến trình đàm phán.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine gần đây đã có cuộc điện đàm với trưởng phái đoàn đàm phán của Nga, theo tiết lộ của Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 28/5, để thảo luận về một bản ghi nhớ mà Moscow đang soạn thảo. Bản ghi nhớ này được cho là sẽ nêu rõ những điều kiện tiên quyết cho bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào giữa hai bên tham chiến.

Theo ông Zelensky, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov – người dẫn đầu phái đoàn Ukraine tại vòng đàm phán ngày 16/5 ở Istanbul, đã trực tiếp liên hệ với ông Vladimir Medinsky, trưởng đoàn Nga. Đây là cuộc tiếp xúc trực tiếp đầu tiên giữa hai bên kể từ mùa xuân năm 2022, đánh dấu sự khởi động trở lại đầy thận trọng của tiến trình ngoại giao trong một cuộc chiến đã bước sang năm thứ ba.

Trong khi Kiev và các đồng minh phương Tây tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện làm tiền đề cho đối thoại, Moscow lại khẳng định rằng họ chỉ đồng ý đàm phán nếu một số điều kiện nhất định được đáp ứng trước – những điều kiện mà Nga hứa sẽ chính thức hóa trong bản ghi nhớ nói trên.

Phát biểu tại Berlin mới đây, Tổng thống Zelensky tiếp tục chỉ trích thái độ trì hoãn của Điện Kremlin: “Thế giới đã phải chờ đợi hơn một tuần cho cái gọi là bản ghi nhớ hòa bình. Đến giờ, chúng tôi – và cả Mỹ – vẫn chưa thấy gì”.

Trong khi đó, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov xác nhận rằng Nga vẫn đang chuẩn bị cho vòng đàm phán tiếp theo và duy trì liên lạc với Mỹ. Ông Peskov cũng cho biết Istanbul có thể tiếp tục được chọn làm địa điểm tổ chức cho vòng thương lượng sắp tới.

Dù tiến trình hòa đàm đang được tái khởi động với việc hai bên thống nhất tiến hành vòng đàm phán tiếp theo, khả năng Nga và Ukraine đạt được hòa bình thật sự trong vòng hai tuần là hết sức mong manh. Một lần nữa, Tổng thống Trump có thể sẽ buộc phải điều chỉnh lại phát ngôn của mình, giống như cách ông từng thay đổi cam kết "chấm dứt xung đột trong vòng 24 giờ" sau khi bước vào nhiệm kỳ thứ hai.

Diệp Thảo/VOV.VN Theo CNN, Reuters