Ông Trump cảnh báo thu hồi quyền kiểm soát kênh đào Panama
Ngày 22/12, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tái khẳng định quyền kiểm soát của Mỹ đối với Kênh đào Panama và đồng thời cáo buộc nước này tính phí quá cao các tuyên bố vấp phải sự phản đối gay gắt của Tổng thống Panama Jose Raul Mulino.
Theo hãng tin Reuters dẫn lời ông Donald Trump tại sự kiện AmericaFest ở Arizona, ông đã đưa ra những lời cảnh báo về sức ảnh hưởng tiềm tàng của Trung Quốc đối với Kênh đào Panama.
Ông cũng cáo buộc chính phủ Panama tính phí sử dụng tuyến đường này qua kênh đào Panama với giá "cắt cổ". Tổng thống đắc cử Mỹ còn nhắc lại về việc kênh đào này vốn từng thuộc sở hữu của Mỹ nhưng đã được trao cho Panama cách đây nhiều thập kỷ. "Kênh đào này đã được trao cho Panama và người dân Panama, nhưng nó đi kèm với các điều khoản," ông Trump cho biết.
Trong bối cảnh đó, ông nhấn mạnh: "Nếu các nguyên tắc, cả về mặt đạo đức và pháp lý, của cử chỉ hào hiệp này không được tuân thủ thì chúng tôi sẽ yêu cầu Kênh đào Panama phải được trả lại cho chúng tôi, toàn diện, nhanh chóng và không có bất kỳ thắc mắc nào".
Sau sự kiện, ông Trump tiếp tục đăng một bài lên mạng xã hội Truth Social, trong đó bao gồm một hình ảnh về lá cờ Mỹ trên một vùng nước hẹp kèm mô tả: “Chào mừng tới Kênh đào Mỹ”.
Phản ứng lại các tuyên bố của Tổng thống đắc cử Mỹ, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino trong một thông điệp được công bố vào chiều cùng ngày, khẳng định nền độc lập của Panama là không thể thương lượng và Trung Quốc không có ảnh hưởng gì đến việc quản lý kênh đào. Ông cũng nhấn mạnh rằng mức phí đi qua kênh đào mà Panama tính toán không hề được thiết lập “theo ý thích”.
Trong một tuyên bố trên X, ông Mulino cho biết: "Mỗi mét vuông của Kênh đào Panama và khu vực xung quanh đều thuộc về Panama và sẽ tiếp tục thuộc về Panama”. Sau đó, ông Trump trả lời ông Mulino: "Chúng ta sẽ xem xét về điều đó!”.
Trong nhiều thập Mỹ, Mỹ chủ yếu xây dựng kênh đào và quản lý lãnh thổ xung quanh kênh đào Panama. Tuy nhiên vào năm 1977, Mỹ và Panama đã ký kết hiệp định mở đường cho việc kênh đào trở lại quyền kiểm soát hoàn toàn của Panama. Tới năm 1999, Mỹ đã trao trả quyền kiểm soát kênh đào sau một thời gian quản lý chung.
Mỗi năm, Kênh đào Panama ghi nhận khoảng 14.000 tàu qua lại, chiếm 2,5% thương mại đường biển toàn cầu. Kênh đào Panama đóng vai trò quan trọng đối với việc nhập khẩu ô tô và hàng hóa thương mại của Mỹ bằng tàu container từ Châu Á cũng như việc xuất khẩu hàng hóa của Mỹ nói chung, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng.
Đây không phải lần đầu tiên ông Donald Trump có các tuyên bố liên quan tới lãnh thổ quốc gia khác. Trong những tuần gần đây, ông Donald Trump đã từng nói về việc biến Canada thành một bang của Mỹ. Trước đây trong nhiệm kỳ 2017-2021 của mình, ông từng bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại Greenland, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch.
Vào thời điểm đó, ông đã bị chính quyền Đan Mạch từ chối trước khi bất kỳ cuộc trò chuyện nào có thể diễn ra. Tới ngày 22/12, ông tiếp tục thể hiện ý định này của mình thông qua việc chỉ định ông Ken Howery, cựu đại sứ Mỹ tại Thụy Điển, làm đại sứ tại Đan Mạch.
Tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social, ông cho biết: "Vì mục đích An ninh Quốc gia và Tự do trên toàn thế giới, Mỹ cảm thấy rằng quyền sở hữu và kiểm soát Greenland là điều hoàn toàn cần thiết,” ông Trump cho biết.