Ông Duterte: Ông Tập đề xuất hợp tác năng lượng nếu Philippines bỏ phán quyết Biển Đông
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề xuất 2 nước hợp tác trong lĩnh vực khảo sát và khai thác năng lượng và chia phần hơn cho Manila nếu Philippines chịu từ bỏ phán quyết của tòa án quốc tế về Biển Đông.
Reuters đưa tin, trong cuộc gặp với báo chí ngày 10/9, Tổng thống Duterte đã kể lại lời hứa của ông Tập Cận Bình trong cuộc gặp giữa 2 nhà lãnh đạo hồi cuối tháng trước.
Cụ thể, ông Tập đã nói với ông Duterte rằng nếu Philippines bỏ qua phán quyết về Biển Đông, Trung Quốc sẽ đồng ý trở thành đối tác chiếm cổ phần nhỏ hơn khi 2 nước hợp tác trong lĩnh vực thăm dò dầu khí ở vùng đặc quyền kinh tế của Philippines trên Biển Đông, nơi Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền.
Vào tháng 7/2016, tòa trọng tài quốc tế thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS) ở Hà Lan ra phán quyết về vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc liên quan tới tranh chấp Biển Đông. Phán quyết này đã vô hiệu hóa yêu sách đơn phương của Trung Quốc dựa trên cái gọi là “đường chín đoạn” đối với hầu hết diện tích Biển Đông.
“Hãy bỏ qua phán quyết của tòa trọng tài sang một bên. Bỏ qua tuyên bố của Philppines. Sau đó, hãy cho phép mọi người kết nối với công ty Trung Quốc. Họ muốn khám phá (năng lượng). Nếu có điều gì đó, chúng tôi sẽ sẵn lòng chia cho Philippines 60% (thành quả), còn họ (công ty Trung Quốc) sẽ nhận được 40%. Đây là lời hứa của ông Tập Cận Bình”, Reuters dẫn lời ông Duterte, cho biết.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila chưa đưa ra bình luận với phát ngôn của ông Duterte.
Trong cuộc gặp giữa ông Tập và ông Duterte hồi cuối tháng 8, nhà lãnh đạo Philippines đã đề cập tới phán quyết “một cách rõ ràng, dứt khoát, nhưng vẫn trên tinh thần hữu nghị”, theo phát ngôn viên của ông Duterte, Salvador Panelo.
Ông Panelo cũng cho biết Tổng thống Duterte khẳng định với Chủ tịch Tập rằng phán quyết của tòa là “cuối cùng, mang tính ràng buộc và không thể kháng cáo”.
“Đáp lại, Chủ tịch Tập một lần nữa khẳng định lập trường của chính phủ ông ấy về việc không công nhận phán quyết của tòa và cũng không thay đổi lập trường của Trung Quốc”, ông Panelo cho biết.
Sau đó, 2 lãnh đạo chuyển sang bàn bạc các chủ đề liên quan tới mục tiêu cải thiện quan hệ song phương, gồm việc thúc đẩy các hoạt động khai thác dầu khí chung tại Biển Đông.
Ông Duterte ngày 10/9 không đề cập đến ông có đồng ý hay không với lời đề xuất của ông Tập, nhưng nói rằng “điều đó (vùng đặc quyền kinh tế) là một phần của phán quyết trọng tài mà chúng ta sẽ phớt lờ nhằm đẩy mạnh một hoạt động kinh tế”.
Hoạt động hợp tác khai thác năng lượng giữa Trung Quốc và Philippines đã trở thành chủ đề được bàn bạc trong hàng thập niên, nhưng không thành vì cả 2 bên đều đưa ra phán quyết chủ quyền với khu vực dự định triển khai dự án.