OECD: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam chậm lại, đối mặt rủi ro toàn cầu

Tăng trưởng giảm tốc

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) dự báo, tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chậm lại do suy giảm đầu tư nước ngoài và xuất khẩu dưới tác động của bất ổn chính sách toàn cầu. OECD cho rằng, GDP của Việt Nam ước tính đạt mức 6,2% trong năm nay và 6% vào năm sau.

Ảnh minh họa: AI

Theo báo cáo mới cập nhật của OECD, tiêu dùng tư nhân ở Việt Nam sẽ vẫn duy trì ở mức cao trong bối cảnh tiền lương thực tế tăng lên. Kế hoạch tăng đầu tư công sẽ hỗ trợ đầu tư trong nước, nhưng dòng vốn đầu tư nước ngoài dự kiến sẽ yếu đi. Là một nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại, Việt Nam vẫn sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn từ các diễn biến bên ngoài.

OECD cho rằng, lập trường chính sách tiền tệ dự kiến sẽ được nới lỏng, nhưng cần thận trọng trong bối cảnh áp lực lạm phát đang nổi lên. Chính sách tài khóa có thể sẽ hỗ trợ tăng trưởng vào năm 2025 bằng cách giải quyết các dự án đầu tư công tồn đọng trong quá khứ.

Cùng với đó, cải thiện khuôn khổ chính sách kinh tế vĩ mô và cải cách khu vực tài chính có thể giúp phân bổ nguồn lực và thúc đẩy tăng trưởng, trong khi một hệ thống bảo trợ xã hội toàn diện hơn hỗ trợ cải thiện khả năng chống chịu với các cú sốc. Việc đẩy nhanh triển khai các nguồn năng lượng tái tạo trong ngành điện cũng sẽ giúp tăng trưởng bền vững hơn, OECD đánh giá.

Đáng chú ý, báo cáo của OECD cho thấy, xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam và tăng 23,2% vào năm 2024. Điều này khiến Việt Nam dễ bị tổn thương trước mức thuế nhập khẩu cao hơn của Hoa Kỳ, hiện đang là 10% nhưng có thể tăng lên 46%. Xuất khẩu sang Trung Quốc, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, về cơ bản không thay đổi vào năm 2024. Xu hướng này tiếp tục trong 3 tháng đầu năm 2025.

Theo nhận định của OECD, đầu tư trực tiếp nước ngoài là động lực tăng trưởng lớn của Việt Nam, và đã tăng đáng kể từ giữa năm 2024 tới nay. Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 31/05/2025 bao gồm: Vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 18,39 tỷ USD, tăng 51,2% so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam năm tháng đầu năm 2025 ước đạt 8,90 tỷ USD, tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu vừa công bố của Tổng cục Thống kê (Bộ Tài chính).

Cảnh báo lạm phát tăng

Các chuyên gia kinh tế của OECD cho rằng, chính sách tài khóa của Việt Nam sẽ tiếp tục hỗ trợ tăng trưởng thông qua việc tăng đầu tư công trong thời gian tới, khi chính phủ tìm cách bù đắp cho việc không đạt được kế hoạch đầu tư trong quá khứ. Tuy nhiên, áp lực lạm phát mới nổi cuối cùng sẽ cho thấy việc chuyển từ lập trường tài khóa nới lỏng sang lập trường trung lập hơn.

Lo ngại lạm phát gia tăng (Ảnh minh họa)

Ngân hàng trung ương đã duy trì lập trường chính sách tiền tệ nới lỏng kể từ tháng 6/2023, sử dụng cả việc cắt giảm lãi suất và các mục tiêu tăng trưởng tín dụng trực tiếp cho các ngân hàng. Lập trường này dự kiến sẽ tiếp tục. Với sự phục hồi mạnh mẽ đang diễn ra, OECD khuyến nghị, trọng tâm nên được đặt vào việc theo dõi chặt chẽ các rủi ro lạm phát có thể phát sinh từ việc tăng lương hưu và lương tối thiểu, cũng như dự kiến tăng giá hành chính, và chính sách tiền tệ nên sẵn sàng thắt chặt nếu cần.

Báo cáo mới nhất của OECD chỉ rõ: Tiêu dùng tư nhân ở Việt Nam sẽ được hỗ trợ bởi việc tăng lương thực tế và việc làm liên tục, với đầu tư được thúc đẩy bởi việc giải ngân đầu tư công được đẩy nhanh. Lạm phát được dự báo sẽ tăng do nhu cầu trong nước mạnh mẽ và có nguy cơ áp lực lạm phát này trở nên mạnh hơn dự kiến, mặc dù nhu cầu xuất khẩu thấp hơn có thể là yếu tố làm suy yếu.

OECD đánh giá, đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu là động lực tăng trưởng chính của Việt Nam, nên các rào cản thương mại cao hơn và sự bất ổn chính sách toàn cầu tiếp diễn gây ra những rủi ro đáng kể đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế. "Nếu các rào cản thương mại ở các thị trường xuất khẩu làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam như một điểm đến đầu tư, thì tăng trưởng có thể yếu đi đáng kể", báo cáo của OECD lưu ý.

Xuất khẩu của Việt Nam bị ảnh hưởng đáng kể do các rào cản thương mại gia tăng. (Ảnh minh họa)

Chìa khóa cho tăng trưởng bền vững

Các chuyên gia của OECD cho rằng, giảm bớt các rào cản đối với quyền sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực dịch vụ sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục đi lên.

Cùng với đó, các phúc lợi xã hội, bao gồm lương hưu cho người già, đang được cải thiện. Trong khi đó, các ưu đãi mạnh mẽ vẫn dành cho tạo việc làm chính thức, giúp gia tăng khả năng chống chịu với các cú sốc và tăng năng suất lao động.

Ngoài ra, theo OECD, việc giảm phát thải từ sản xuất điện bằng cách hạn chế các nhà máy điện than và đẩy nhanh việc triển khai các nguồn năng lượng tái tạo sẽ là chìa khóa cho tăng trưởng bền vững hơn. Các công ty có vốn đầu tư nước ngoài là động lực tăng trưởng, nhưng cần liên kết mạnh mẽ hơn giữa các nhà cung cấp với các công ty trong nước.

Phát triển năng lượng tái tạo sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững (Ảnh minh họa)

Một điều nữa mà các chuyên gia của OECD đề xuất, đó là cần đầu tư nhiều hơn cho giáo dục đại học, từ đó tăng cao năng suất, nâng sức cạnh tranh trong các lĩnh vực dịch vụ và tạo sân chơi bình đẳng hơn giữa các công ty tư nhân và nhà nước.

Trần Ngọc/VOV.VN (lược dịch) Nguồn: oecd.org