Bước ngoặt của cuộc đua margin

Với một số người, lãi suất margin ở mức “2 con số” (tức hơn 10%/năm) và “1 con số (dưới 10%/năm) không có nhiều khác biệt khi họ sử dụng công cụ này ở tần suất trung bình và giao dịch ngắn hạn. Bởi lẽ chênh lệch vài % tính theo năm, nhưng nếu quy ra ngày thì không đáng kể. Tuy nhiên, trong khoảng nửa thập kỷ gần đây, xu hướng sử dụng margin để “giữ dài” cổ phiếu (CP) đã tăng khá nhanh. Vì vậy, dù chỉ là 1 - 2% thay đổi nhưng với quy mô tài sản từ vài chục tỷ đồng đến vài trăm tỷ đồng, khác biệt sẽ là rất lớn. Điều này cũng lý giải vì sao thông tin về dư nợ margin nhiều thời điểm ở mức cao nhưng TTCK không quá nóng, bởi lẽ có nhiều dòng tiền margin dành cho nắm giữ trung và dài hạn chứ không phải để lướt sóng.

Và việc hạ lãi suất margin không chỉ đơn thuần là cuộc đua hút khách cá nhân mà sẽ là để tìm kiếm các khách hàng lớn. Cuộc đua này hiện ghi nhận những công ty chứng khoán (CTCK) năng động, nhưng chưa hội tụ đủ các “tay chơi lớn”. Bởi lẽ, có thể có những CTCK chưa hạ lãi suất margin vì họ có những lợi thế cạnh tranh đặc biệt. Nhưng theo thời gian, để giữ được khách hàng, bảo đảm thị phần hoặc đơn giản là thể hiện khả năng nắm bắt nhu cầu thị trường, sẽ có thêm nhiều CTCK lớn tham gia với những sản phẩm đặc biệt hấp dẫn. Vì vậy, có thể dự báo trong trung và dài hạn, xu hướng hạ margin sẽ là tích cực cho tất cả các bên. Cũng phải nói thêm, có thể hạ lãi suất, nhưng nếu xoay vòng vốn tốt thì nguồn thu đem về cũng rất tích cực. Và điều này cũng sẽ buộc các CTCK phải tối ưu hệ thống quản lý nguồn vốn của mình để bảo đảm lợi nhuận và tăng trưởng, hay rộng hơn là đem lại lợi ích cho cổ đông.

Những thay đổi trên TTCK, đặc biệt là việc ngày càng có nhiều công cụ cũng như ứng dụng công nghệ, đồng thời cũng thay đổi thói quen và xu hướng giao dịch của NĐT. Với những NĐT có thâm niên từ 10 năm trở lên tham gia thị trường thì kinh nghiệm vừa là lợi thế nhưng đồng thời cũng là thách thức. Bởi lẽ, thị trường hiện nay biến động đã khác, giao dịch nhiều hơn so với trước đây sẽ khiến cho những chiến thuật giao dịch cũng phải thay đổi để thích nghi. Một NĐT có thói quen “lướt sóng” cho biết, với thị trường hiện nay, anh không cần CP phải tăng giá, chỉ cần CP có biến động lớn trong phiên, chẳng hạn ở mức tăng/giảm 3% là có thể tìm kiếm lợi nhuận. Mà để tìm được CP như vậy, tất nhiên sẽ phải sử dụng các công cụ sàng lọc. Và khi đã tìm được những CP như vậy, một trong những cách để tối ưu lợi nhuận sẽ là việc sử dụng margin. Nếu CP tăng giảm trong phiên 3%, NĐT mua được ở giá thấp nhất, bán giá cao nhất thì suất sinh lời sẽ là 6%. Nhưng nếu sử dụng margin với tỷ lệ 1:1 (có 1 đồng vay thêm 1 đồng) thì suất sinh lời sẽ là 12%. Cách giao dịch này chỉ là một trong số nhiều hình thức đang phổ biến trên TTCK và nó thúc đẩy sử dụng margin nhiều hơn, tần suất dày hơn và hứa hẹn một cuộc đua hấp dẫn giữa các CTCK.

THÁI CA