Ô tô điện có ưu điểm, hạn chế gì trên 'bàn cân' với xe xăng dầu

VF5 và 2 đối thủ xe xăng Toyota Raize, Kia Sonet

Ưu điểm vượt trội

Xe điện êm ái, bảo vệ môi trường

Điểm khác biệt lớn nhất giữa xe điện và xe xăng là nguồn nhiên liệu sử dụng. Trong khi ô tô chạy bằng điện sử dụng hệ thống pin lưu trữ và cung cấp năng lượng cho quá trình vận hành của động cơ thì ở xe chạy bằng xăng, nhiên liệu sử dụng chính là xăng hoặc dầu giúp tạo ra năng lượng để di chuyển chiếc xe.

Vì vậy, các sản phẩm xe sử dụng năng lượng xanh sẽ cho khả năng vận hành tiết kiệm chi phí hơn xe xăng truyền thống, ngoài ra chúng cũng sẽ không phát thải CO2 ra môi trường, mang lại bầu không khí trong lành hơn.

Ô tô chạy xăng phát thải khí CO2 gây ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, xe ô tô điện có khả năng vận hành êm ái, yên lặng không gây ra tiếng ồn lớn. Mang đến nhiều trải nghiệm lái xe an toàn và thú vị hơn.

Xe điện cũng nhanh hơn, tăng tốc ấn tượng hơn xe xăng nhờ động cơ điện tạo ra mô-men xoắn cao hơn động cơ đốt trong. Đơn cử từ chiếc VF 6 Plus của VinFast, xe được trang bị động cơ điện 201 mã lực, mô-men xoắn tối đa 310 Nm, mạnh hơn toàn bộ xe xăng ở phân khúc B-SUV. Thậm chí, thông số này còn vượt một số sản phẩm ở phân khúc C-SUV.

Chi phí lăn bánh, vận hành xe điện rẻ hơn

Hiện tại, các sản phẩm ô tô điện tại Việt Nam đang được Chính phủ hỗ trợ thuế trước bạ 0% đến năm 2025, vì vậy khi tính chi phí lăn bánh, các mẫu xe này chỉ tính kèm lệ phí cấp biển số và phí kiểm định. Nhờ vậy, khách hàng sẽ tiết kiệm ban đầu lên đến cả trăm triệu đồng.

Chưa kể, đối với các hãng xe áp dụng chính sách thuê pin thay vì mua đứt, chi phí này còn thấp hơn đáng kể. Lấy ví dụ, chi phí lăn bánh của VF 5 Plus khi thuê pin chỉ là 490 triệu đồng nếu mua đứt pin cũng chỉ là 570 triệu đồng (với khách hàng có hộ khẩu Hà Nội).

Trong khi đó, chi phí lăn bánh của xe xăng cùng phân khúc SUV đô thị cỡ A như Toyota Raize hay Kia Sonet có thể từ hơn 581 đến trên 722 triệu đồng, cao hơn VF 5 Plus 151 triệu đồng. Áp dụng với hình thức mua pin, nếu là thuê pin thì chi phí của VF 5 còn tiết kiệm thêm 80 triệu đồng được phí bỏ ra ban đầu.

Bảng so sánh chi phí lăn bánh giữa xe điện VinFast VF5 Plus với đối thủ cùng phân khúc SUV đô thị cỡ A.

Ngoài chi phí ban đầu để lăn bánh xuống đường, ô tô điện trong suốt quá trình sử dụng có mức phí rẻ hơn rất nhiều khi so sánh với xe xăng, bất kể thuê hay mua pin.

Điển hình như mẫu VF 5 Plus, người dùng chỉ cần chi khoảng 400 đồng/km tiền sạc khi mua xe kèm pin, hoặc nếu thuê pin cũng chỉ tốn tổng 900 đồng/km cả tiền sạc và thuê pin (giá thuê pin 1,6 triệu đồng/tháng cho quãng đường dưới 3.000km).

Đặt trên bàn cân so sánh chi phí với Toyota Raize tốn khoảng 1.600 đồng/km (tiêu thụ 6,6 lít xăng/100km đường hỗn hợp) hay Kia Sonet 1.5 Luxury tốn 1.500 đồng/km. Chi phí này sẽ càng tiết kiệm hơn khi mức độ sử dụng càng nhiều. Cùng đó, chi phí sử dụng xe điện thường ổn định và ít có xu hướng biến động như xe xăng phụ thuộc vào giá xăng dầu.

Chi phí bảo dưỡng xe VF e34 sau 12.000 km chưa đến 300.000 VNĐ.

Ngoài ra, bảo dưỡng cũng là chi phí các chủ xe bắt buộc phải chi trong quá trình sử dụng. Với ô tô điện, chu kỳ bảo dưỡng dài hơn (12.000km/lần), còn xe xăng cần bảo dưỡng sau mỗi 5.000km. Ví dụ chiếc VinFast VF e34 bảo dưỡng xe điện sau hơn 12.000 km với chi phí chưa đến 300.000 đồng (đã có thuế VAT). Trong khi với xe xăng cùng phân khúc, chi phí sẽ dao động từ 1,5- 2,5 triệu đồng tùy vào hãng xe.

Xe điện tăng tốc vượt trội, không có độ trễ

Về khả năng tăng tốc, ô tô điện luôn có những lợi thế vượt trội so với ô tô xăng dầu cùng phân khúc. Với khả năng đạt lực kéo tối đa tức thì, xe điện tăng tốc nhanh và hầu như không có độ trễ.

Lý do là hệ truyền động của ô tô điện đơn giản, không phức tạp như ô tô truyền thống. Chúng có thể đạt mô-men xoắn cực đại sớm hơn, dải vòng tua tối ưu dài hơn, giúp ô tô điện tăng tốc nhanh tức thì.

Do cấu tạo hệ thống truyền động đơn giản giúp ô tô điện tăng tốc nhanh tức thì, nhanh hơn xe động cơ đốt trong truyền thống.

Trong khi đó, động cơ đốt trong mất nhiều thời gian để đạt được mô-men xoắn cực đại và truyền lực tới bánh xe. Trong quá trình vận hành, sức mạnh động cơ sẽ đi qua hộp số, trục truyền động, rồi tới bánh xe, khiến năng lượng tiêu hao trung bình 10-25%. Vì cấu tạo đơn giản, năng lượng tiêu hao của ô tô điện không đáng kể.

Xe điện vẫn còn nhiều thách thức

Bên cạnh những ưu điểm thấy rõ, các dòng ô tô điện cũng sẽ có những hạn chế cố hữu khiến tạo ra mối lo ngại cho người tiêu dùng và khiến chúng chưa thực sự được phổ biến, nhất là với điều kiện tại thị trường Việt Nam.

Công nghệ pin và phạm vi hoạt động

Công nghệ pin được xem là công nghệ cốt lõi của một chiếc ô tô điện, tuy nhiên đây cũng được xem là thách thức lớn nhất đối với các nhà sản xuất xe hơi khi mà pin nhiên liệu vẫn còn nhiều hạn chế. Phạm vi hoạt động của xe điện bị giới hạn do pin chưa được tối ưu đã khiến xe điện chưa được thuận tiện như xe động cơ đốt trong.

Công nghệ pin được xem là công nghệ cốt lõi của một chiếc ô tô điện

Rất nhiều công nghệ pin đã được nghiên cứu và chế tạo. Đến nay công nghệ được ưa chuộng sử dụng là pin lithium-ion. Và cũng tương tự như nhiên liệu hóa thạch, lithium là nguồn tài nguyên hữu hạn và giá ngày càng đắt bởi nhu cầu sản xuất tăng đối với xe điện, hybrid. Nguồn tài nguyên này còn hữu hạn chỉ có tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ khiến chi phí khai thác tăng cao dẫn tới giá bán xe điện bị đội cao hơn xe xăng, dầu truyền thống.

Vấn đề không chỉ dừng lại với lithium là kim loại hiếm duy nhất mà còn cần tới nhiều kim loại khác để chế tạo pin. Dysprosi, Lantan, Neodymi, Praseodymi là những kim loại đất hiếm khác. Chúng thường tồn tại ở dạng liên kết để thực hiện quá trình khai thác, tách chiết, lưu trữ đòi hỏi công nghệ cao, điều này cũng là lý do khiến giá thành pin xe điện cao.

Hệ thống trạm sạc chưa phủ rộng

Hạ tầng trạm sạc được xem là yếu tố then chốt trong tiến trình phát triển của một thương hiệu ô tô điện. Chúng cung cấp nguồn điện an toàn và hiệu quả và giúp tái sinh năng lượng trong pin của xe nhanh chóng và tiện lợi.

Một khi hạ tầng trạm sạc lại chưa thực sự phổ biến sẽ khiến tâm lý người dùng tỏ ra lo lắng và ngần ngại lựa chọn ô tô điện làm phương tiện di chuyển hàng ngày.

Dịch vụ sửa chữa còn hạn chế

Theo chia sẻ của tư vấn bán hàng sản phẩm ô tô điện, khi tư vấn nhiều khách hàng vẫn đang lo ngại khi xe điện gặp trục trặc sẽ gặp khó khăn trong vấn đề sửa chữa, khi mà mạng lưới sửa chữa xe ô tô điện chưa được phủ rộng.

Xe điện khó có thể sửa chữa hay bảo dưỡng tại gara ngoài. (ảnh minh họa).

Anh Duy Toàn, cố vấn dịch vụ một đại lý ô tô điện tại Hà Nội cho biết: "Mặc dù việc bảo dưỡng, sửa chữa ô tô điện có chi phí thấp hơn xe ô tô sử dụng động cơ đốt trong, nhưng để thực hiện công việc này là điều không dễ dàng. Các trung tâm sửa chữa phải được trang bị đầy đủ về dụng cụ cũng như tài liệu về xe mới có thể hoàn thành công việc.

Việc này đối với các garage tư nhân là không thể khi mà xe ô tô điện vẫn là một công nghệ hoàn toàn mới, chưa có nhiều kinh nghiệm sửa xe điện, thậm chí nhiều cơ sở không nhận sửa chữa. Điều này dẫn tới việc người tiêu dùng thiếu sự lựa chọn cơ sở chăm sóc xe, thị trường mất đi tính cạnh tranh.

Ngoài ra, việc thay pin cho xe ô tô điện là một vấn đề đáng quan ngại với người dùng, khi mà pin sẽ xuống cấp theo thời gian và chi phí thay pin rất lớn". Anh Toàn nói thêm.

Bên cạnh các nguyên nhân kể trên cũng cần nói đến việc tâm lý người tiêu dùng phần nào còn e dè những sản phẩm mới nên còn ngần ngại chưa đưa ra quyết định. Cũng giống như thời điểm đầu tiên hãng xe VinFast xuất hiện, nhiều ý kiến trái chiều khác nhau được đưa ra về độ tin cậy của thương hiệu, giá cả hay lo ngại về chất lượng thực tế của xe.

Tuy nhiên, bằng những nỗ lực và giá trị thiết thực mang lại, VinFast dần lấy được niềm tin nơi người tiêu dùng và từng bước trở thành thương hiệu xe điện được lựa chọn hàng đầu tại Việt Nam. Từng bước mở rộng thị trường đến nhiều quốc gia trên thế giới.

Anh Hai