Nửa thế kỷ giữ gìn hương vị phở bò viên Tàu Lý

Theo thời gian, phở Tàu Lý giữ chân khách hàng bằng hương vị thơm ngon, đặc biệt là món bò viên nổi tiếng, cũng là “chữ ký” nhận diện làm nên tên tuổi của mình gần nửa thế kỷ qua.

Thương hiệu phở gần 50 năm

Theo lời kể của ông Lý Minh Tài (SN 1965, trú tại 124 Lý Thái Tổ, TP. Pleiku), tiệm phở Tàu Lý do ba ông là ông Lý Ngũ Nhâm mở sau năm 1975. Thời điểm ấy, tiệm phở được mở tại khu vực bến xe lam của thị xã Pleiku (đường Nguyễn Thiện Thuật hiện nay). Sau đó, tiệm dịch chuyển địa điểm kinh doanh đi theo sự phát triển về quy mô, lượng khách; cho đến khi ổn định mặt bằng kinh doanh tại địa chỉ 108 Trần Phú (TP. Pleiku) nhiều năm về sau này.

Gần 37 năm theo nghề phở, ông Lý Minh Tài luôn để tâm chăm chút từng tô phở để mang lại sự hài lòng cho khách hàng. Ảnh: Sơn Ca

Nếu hỏi ngẫu nhiên một số thực khách Phố núi, điều gì làm nên tên tuổi phở Tàu Lý trong gần 50 năm qua thì câu trả lời có lẽ sẽ là món bò viên đặc trưng của tiệm. Để làm nên những mẻ bò viên ngon, độc quyền chỉ có ở phở Tàu Lý, theo ông Tài, yếu tố quan trọng hàng đầu là thịt bò phải tươi, phải dẻo để tạo độ dai, giòn, ngọt tự nhiên của bò viên thành phẩm. Ngay sau khi mổ xong, thịt bò phải được giao ngay đến tiệm để bắt tay chế biến thành bò viên. Trong suốt quá trình chế biến, người thợ phải biết căn chỉnh thời gian, kỹ thuật dần thịt.

Gần 37 năm theo nghề nấu phở, tự tay làm từng mẻ bò viên, từ lúc làm hoàn toàn thủ công cho tới giai đoạn sử dụng máy hỗ trợ, ông Tài chia sẻ bí quyết: “Bò viên phải hoàn toàn làm từ nguyên liệu thịt bò tươi ngon, không sử dụng phụ gia, cộng thêm kinh nghiệm, kỹ thuật chế biến gia truyền nữa thì mới trở thành món ngon đặc trưng riêng có của phở Tàu Lý”.

Mỗi ngày, ông Lý Minh Tài vẫn tự mình đứng bếp nấu phở để phục vụ chu đáo từng khách hàng đến thưởng thức phở Tàu Lý 2. Ảnh: Sơn Ca

Nhắc đến món bò viên là phải nói đến bò viên Tàu Lý. Đối với nhiều thực khách sành ăn, kỹ tính, bò viên Tàu Lý giống như mức thang tiêu chuẩn ngầm để lựa chọn, để phân hạng về độ ngon, về chất lượng bò viên.

Là khách hàng quen thuộc của phở Tàu Lý, ông Nguyễn Ngọc Ánh (04/11 Hoàng Văn Thái, phường Hoa Lư, TP. Pleiku) chia sẻ: “Trước đây, Pleiku chỉ có một số tiệm phở bò ngon có tiếng như Tàu Lý, Hương Lan, Hoàng, Tân Khánh Hoàng... Riêng nói về món bò viên ngon, chất lượng thì dẫn đầu vẫn là Tàu Lý. Đây là điểm đặc trưng làm nên thương hiệu phở bò viên Tàu Lý từ xưa đến nay”.

Theo dòng hồi tưởng của ông Tài, trong suốt mấy chục năm gầy dựng tên tuổi, tiệm phở Tàu Lý của gia đình ông đã trải qua nhiều giai đoạn đáng nhớ. Những năm 1979-1980, tiệm Tàu Lý đã có tiếng với những món ngon đặc trưng như phở tái bằm, phở bò viên nạm, gầu, mì xá xíu, mì hoành thánh. Thời điểm này, tiệm phở rất đông khách, ấn tượng nhất là những đợt phục vụ phở cho các đoàn công tác. “Tôi còn nhớ, nhiều đợt khách của các đoàn công tác vào tiệm ăn phở kêu 1 lần tới 40 tô. Để kịp phục vụ khách, ba tôi huy động cả nhà tập trung làm”-ông Tài kể.

Phở Tàu Lý 2 đang được hai ba con ông Lý Minh Tài dành tâm huyết phát triển. Ảnh: Sơn Ca

Cho đến thập niên 90 của thế kỷ trước, tiệm phở Tàu Lý kinh doanh thuận lợi nhờ lượng khách người Việt lẫn khách người Campuchia qua làm ăn, buôn bán, trao đổi hàng hóa tại Pleiku. Lúc này, bên cạnh món phở bò viên, tiệm chuyển đổi sang bán cơm là món chính. Đây cũng là giai đoạn tiệm Tàu Lý tạo dấu ấn tên tuổi, chất lượng cùng với một số tiệm cơm đương thời như: Mỹ Tho, Mỹ Tâm, Hiệp Thành, Đông Kinh.

Theo dòng ký ức chưa phai, ông Võ Văn Sung (thôn Cửa Khẩu, xã Ia Dom, huyện Đức Cơ) cho biết: “Tôi biết đến tiệm Tàu Lý từ năm 1989. Thời đó, vợ chồng tôi từ biên giới về Pleiku thường ghé tiệm để ăn cơm, ăn phở Tàu Lý. Các món ăn ở đây khá hợp khẩu vị với người Campuchia và người Việt Nam. Tôi còn nhớ, những năm đó, lượng xe cộ, lượng khách người Campuchia đến Pleiku để làm ăn, mua bán, trao đổi hàng hóa khá nhiều. Người Campuchia thường lưu trú ở Khách sạn Vĩnh Hội, ăn uống thì ở tiệm Tàu Lý vì thuận tiện, gần với khu vực bến xe lam”.

Lướt qua dòng kỷ niệm chợt ùa về của những vị khách đặc biệt thương mến phở Tàu Lý xưa và nay, ông Tài kể với ánh mắt lấp lánh niềm vui: “Tiệm phở Tàu Lý 2 vốn có nhiều bậc thang cao. Có lần, bác khách quen của tiệm hơn 80 tuổi, nằng nặc đòi con cháu dìu lên bậc thang, tới tiệm để thưởng thức tô phở Tàu Lý, để tận mắt thấy tôi đứng nấu phở. Bác nói chỉ cần thấy tôi là đã cảm nhận được hương vị phở Tàu Lý rồi, không cần phải nếm thử. Chỉ cần nghe nhiêu đó thôi là tôi đã thấy ấm lòng rồi”.

Giữ hương vị phở xưa

Hiện nay, phố núi Pleiku có không ít tiệm phở ngon nổi tiếng. Thế nhưng, không phải tiệm phở nào cũng duy trì được hương vị, chất lượng, tên tuổi gần nửa thế kỷ qua như phở bò viên Tàu Lý. Khi được hỏi về nguồn gốc của tên gọi Tàu Lý, ông Tài chậm rãi kể: “Các tiệm ăn truyền thống của người gốc Hoa thường mang đậm yếu tố gia đình. Nhất là những gia đình xưa đông con, cả nhà đều tham gia phụ giúp việc kinh doanh. Khi ba tôi mở tiệm, ông đặt tên là Tàu Lý với ý nghĩa là tiệm phở của người họ Lý gốc Hoa. Tới khi tôi đứng ra mở tiệm riêng, tôi đặt tên là Tàu Lý 2 với mong muốn kế thừa và nối tiếp nghề truyền thống của gia đình”.

Chị Lý Bích Loan đang theo ba học hỏi kinh nghiệm, nối nghiệp nghề phở gia truyền. Ảnh: Sơn Ca

Mấy chục năm qua, tiệm phở bò viên Tàu Lý nằm trên đường Trần Phú là điểm đến quen thuộc của nhiều thực khách Pleiku. Vài năm gần đây, do điều kiện mặt bằng bị hạn chế nên tiệm đã dời về địa chỉ 05 Đoàn Thị Điểm, hiện do 3 chị em của ông Tài trực tiếp quản lý kinh doanh. Còn tiệm phở Tàu Lý 2 tại địa chỉ 124 Lý Thái Tổ thì do ông Tài kinh doanh riêng cũng gần 30 năm nay.

Không phải ngẫu nhiên mà tiệm phở Tàu Lý duy trì tên tuổi, phát triển và mở rộng thêm điểm kinh doanh, nối tiếp ngành nghề truyền thống theo kiểu cha truyền con nối. Tại tiệm phở Tàu Lý 2, ông Tài vẫn ngày đêm hướng dẫn, chỉ dạy cho con gái của mình là chị Lý Bích Loan theo như cách nấu phở, làm bò viên mà ông đã được học từ cha mình.

Chị Loan vui vẻ chia sẻ: “Hơn 10 năm qua, tôi theo ba học hỏi để nối nghiệp gia đình. Để giữ đúng hương vị truyền thống của phở Tàu Lý, ba và tôi trực tiếp nấu nướng, nêm nếm gia vị cho từng nồi nước dùng, kiểm soát chất lượng từng mẻ bò viên. Ngay cả phần thịt bò cũng được cắt mỏng bằng tay, bán tới đâu cắt tới đó để đảm bảo độ tươi ngon. Một điều khá may mắn là dù tiệm Tàu Lý 2 không nằm ở khu vực trung tâm, thậm chí hơi ngược đường nhưng cả khách quen lẫn khách mới vẫn không ngại tìm đến”.

Là một trong những khách hàng yêu thích món phở bò viên Tàu Lý, bà Nguyễn Thị Hiền (55 Bà Triệu, phường Phù Đổng, TP. Pleiku) cho hay: “Khoảng năm 1986, má tôi còn buôn bán hàng lagim nên hay tập kết để đóng hàng tại khu vực bến xe lam của thị xã. Thời kỳ ấy, kinh tế còn khó khăn, thỉnh thoảng, tôi mới được má dẫn vào tiệm Tàu Lý để ăn phở. Bây giờ, má tôi đã hơn 90 tuổi. Lâu lâu, má lại dặn con cháu lên mua phở Tàu Lý về thưởng thức để nhớ lại hương vị phở xưa”.

Theo cảm nhận và khẩu vị cá nhân của bà Hiền, phở bò viên Tàu Lý 2 của ông Tài vẫn giữ được trọn vẹn hương vị truyền thống, từ nước dùng trong, thơm mùi bò nhưng không bị lấn át bởi gia vị.

Tại tiệm phở Tàu Lý 2, ông Lý Minh Tài và con gái Lý Bích Loan phát triển thêm sản phẩm phở khô, bò viên đóng gói để phục vụ thực khách gần xa. Ảnh: Sơn Ca

Nếu như bò viên là món đã làm nên thương hiệu phở Tàu Lý thì nước dùng của phở bò là yếu tố quan trọng, chủ đạo tạo nên hương vị đặc trưng của tiệm phở gia truyền này. Để có một nồi nước dùng vừa trong, vừa ngọt, vừa thơm mùi đặc trưng, 2 cha con chị Loan luôn tuân thủ nguyên tắc chỉ sử dụng nguyên liệu chính là xương ống bò để hầm. Đồng thời, khéo léo kết hợp với vị ngọt tự nhiên từ nước bò viên, nạm bò. Đây chính là bí quyết, là điểm cộng giúp tô phở bò Tàu Lý 2 giữ được chất lượng khác biệt và hương vị đặc trưng.

Là thế hệ thứ 3 nối nghiệp, chị Loan nhận thấy nhu cầu thưởng thức phở bò viên Tàu Lý của khách hàng gần xa ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, một điều khiến chị trăn trở là nước dùng của phở không thể đóng gói gửi đi xa dài ngày được. Nắm bắt nhu cầu thị trường, chị đã ra mắt set phở khô, đóng gói bò viên để đáp ứng nhu cầu thưởng thức hương vị phở truyền thống của những người con Gia Lai sống xa quê.

Nhằm tăng thêm sự trải nghiệm ẩm thực cho khách hàng, chị Loan còn bổ sung vào thực đơn của tiệm món mì bò viên. Đây là sự kết hợp sáng tạo giữa mì tươi (mì vắt) với nước dùng, bò viên, tái nạm, mang lại phiên bản khác biệt về hương vị. Thông thường, mì tươi đa phần sử dụng nước dùng truyền thống được hầm từ xương heo, kết hợp với một số thức ăn đi kèm như hoành thánh, tôm, thịt, tim, gan, cật.

Thêm một điểm đáng chú ý nữa là nếu mì tươi không trụng đúng kỹ thuật, rất dễ bị gãy hoặc dậy mùi bột sống, khó kết hợp ăn ý với nước dùng. Tuy nhiên, khi chị Loan và ông Tài thử nghiệm kết hợp mì tươi với nước phở bò viên đã cho ra một thành phẩm tuy quen mà lạ, đậm đà về hương vị, nhanh chóng chinh phục nhiều khách hàng khó tính.

Nhìn lại từng chặng đường mấy chục năm thăng trầm với nghề, nỗ lực gầy dựng từng chút một để tạo nên tiệm phở Tàu Lý 2 như bây giờ, ông Tài bộc bạch: “Mười mấy tuổi, tôi đã bắt đầu phụ việc gia đình, quan sát học hỏi theo ba từ cách thức chăm sóc khách hàng, cách thức nêm nếm gia vị cho từng nồi phở, từng mẻ bò viên. Rồi tới khi mở tiệm riêng, tôi đều lưu ý từng chi tiết nhỏ qua từng tô phở, ghi nhớ thói quen hoặc khẩu vị riêng của khách hàng, lắng nghe ý kiến phản hồi từ khách hàng để gia giảm, điều chỉnh kỹ thuật bếp. Quanh năm suốt tháng tập trung cho công việc, niềm vui, sự hài lòng của khách hàng là động lực để chúng tôi giữ gìn chất lượng, hương vị phở bò viên truyền thống của gia đình”.

SƠN CA