Nữ sinh Học viện Báo chí và Tuyên truyền đam mê gìn giữ và lan tỏa nghệ thuật hát Then

Lăng Thùy Linh hát "Lời Then dâng Đảng" (Video: NVCC)

Lớn lên trong cái nôi tinh hoa của hát Then

Thùy Linh sinh ra và lớn lên tại huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn - nơi những điệu hát Then và tiếng đàn Tính đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống đồng bào Tày, Nùng.

Ngay từ khi còn nhỏ, Linh đã say mê với những câu hát Then, tiếng "tình tính tang" cao và trong của đàn Tính ngân vang giữa núi rừng. Tiếng đàn, tiếng hát như mang cả tâm hồn của người Tày dâng đất, dâng trời, hòa mình với tự nhiên. Chìm đắm trong tinh hoa nghệ thuật diễn xướng dân gian hát Then của dân tộc mình, tình yêu với Then nơi Lăng Thùy Linh cũng từ đó mà lớn dần và trở thành niềm đam mê của cô gái trẻ.

Lăng Thùy Linh trong trang phục người Tày nhận giải cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sinh viên năm 2024, Linh tham dự nhóm thi với ý tưởng về nền tảng để quảng bá và bán hàng thủ công mỹ nghệ (Ảnh: NVCC)

“Khi còn bé, em đã thuộc lòng những làn điệu then dù chưa biết bấm đàn. Lớn hơn một chút. mẹ mua đàn cho mình và đăng ký lớp học. Lúc đó, mình chỉ đơn giản thấy giai điệu hay, nhưng càng học, mình càng hiểu hơn về giá trị văn hóa của di sản dân tộc mình”, Thùy Linh chia sẻ.

Năm 11 tuổi, cô theo học hát Then tại trường Dân tộc Nội trú và may mắn được Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Thúy trực tiếp giảng dạy. Trong suốt bốn năm nhờ sự hướng dẫn tận tình của cô Hoàng Thúy, Thùy Linh không chỉ trau dồi kỹ thuật hát then mà còn thấm nhuần những giá trị văn hóa, tâm linh mà loại hình nghệ thuật này mang lại.

Linh chia sẻ, em được gia đình, cô giáo nhắc nhở: "Hát Then và đàn Tính bắt nguồn từ cuộc sống lao động của người Tày cổ. Theo quan niệm dân gian, Then có nghĩa là Thiên, Thiên tức là “trời”, được coi là điệu hát của thần tiên truyền lại. Chính vì thế, trong đời sống của người Tày cổ, nó được dùng trong những sự kiện trọng đại... Đồng bào Tày quan niệm, những điệu then giúp gửi lời cầu khấn đến nhà trời."

Thùy Linh cũng thổ lộ, lời hát Then vốn là những câu chữ được dân gian chắt lọc, gọt giũa; vừa là những câu thơ trữ tình, giàu nhạc điệu, vừa là lời khuyên răn, khích lệ; vừa là những kinh nghiệm về đối nhân xử thế... cho nên nghe đàn Tính, nghe lời hát Then, người ta cứ thấy trong đó có một cuộc sống của mình.

Đưa nghệ thuật hát Then đến gần hơn với giới trẻ

Nhận thấy hát Then đang dần mất đi sự quan tâm của giới trẻ người Tày và chưa được lan tỏa nhiều tới bạn bè trên cả nước, Thùy Linh quyết tâm đưa loại hình nghệ thuật này đến gần hơn với cộng đồng.

Bước vào giảng đường đại học, dù lịch học bận rộn nhưng Thùy Linh vẫn duy trì đam mê bằng cách tham gia các sự kiện văn hóa, đồng thời tận dụng mạng xã hội để lan tỏa nghệ thuật hát Then.

Cô gái người Tày sở hữu kênh tiktok "Nàng Then Thùy Linh” với loạt video hàng chục nghìn view (Ảnh: NVCC)

Năm 2022, Thùy Linh bắt đầu chia sẻ những video biểu diễn trên TikTok với mong muốn đưa hát Then đến gần hơn với công chúng. Ban đầu, nội dung chủ yếu thu hút sự quan tâm của tệp khách hàng lớn tuổi nhưng đến năm 2024, cô quyết định xây dựng kênh TikTok mang tên “Nàng Then Thùy Linh” và sáng tạo nhiều nội dung dung hấp dẫn hơn như kết hợp giai điệu hát Then truyền thống với hiệu ứng hình ảnh bắt mắt.

Nhờ đó, kênh TikTok của cô nhanh chóng thu hút hàng chục nghìn tương tác từ nhiều lứa tuổi, thậm chí có những bạn trẻ chỉ mới 13 tuổi cũng bày tỏ sự yêu thích với nghệ thuật này.

Không chỉ dừng lại ở các sân khấu biểu diễn, Thùy Linh còn mong muốn mở rộng cộng đồng yêu thích hát Then, hướng tới việc giảng dạy để giúp nhiều người tiếp cận hơn với loại hình nghệ thuật này.

Thời gian gần đây xu hướng các bạn trẻ tìm về những giá trị văn hóa dân tộc, những thứ được coi là "hồn cốt" của Việt Nam làm Thùy Linh rất phấn khởi. Với Linh đây là động lực lớn để em mang lời hát Then, tiếng đàn Tính của người Tày ngày càng lan tỏa mạnh mẽ hơn tới giới trẻ.

Linh chăm diện trang phục truyền thống hơn khi lên hình, bên cạnh chia sẻ về hát Then, cô gái cũng bật mí những văn hóa đặc trưng của người Tày.

Thùy Linh tâm sự: “Văn hóa truyền thống là linh hồn và bản sắc của một dân tộc. Nếu chúng ta biết bảo tồn và phát huy, giá trị ấy sẽ trường tồn mãi mãi.”

Với sức trẻ và sự sáng tạo, Thùy Linh đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ đưa nghệ thuật hát then đến gần hơn với thế hệ trẻ, góp phần bảo tồn di sản văn hóa quý báu của dân tộc.

Quốc Việt - Kim Ngân