Nữ nhà văn Hàn Quốc thắng giải Nobel gây xôn xao làng văn

Chân dung nhà văn Han Kang. Ảnh: Bloomberg.

Tin tức về nữ tác giả Hàn Quốc Han Kang giành giải Nobel Văn học 2024 đã nhanh chóng lan tỏa trong giới xuất bản toàn cầu, gợi lên nhiều cảm xúc và phản ứng khác nhau. Đây không chỉ là niềm tự hào cá nhân của Han Kang mà còn là dấu mốc quan trọng đối với nền văn học Hàn Quốc, đồng thời khơi dậy những cuộc thảo luận về sự thay đổi và hội nhập của văn chương châu Á trên trường quốc tế.

Những suy nghĩ về chiến thắng đại diện Hàn Quốc

Theo dịch giả Nguyễn Huy Hoàng, chiến thắng của nhà văn Han Kang không đơn thuần là một sự công nhận tài năng cá nhân, mà phần nào thể hiện sức ảnh hưởng của Hàn Quốc trong việc hỗ trợ và quảng bá văn hóa quốc gia ra thế giới.

"Văn chương không nhất thiết là sản phẩm của thời đại, nhưng giải thưởng thì chắc chắn có một phần nào đó phản ánh thời đại này", dịch giả Huy Hoàng chia sẻ. Nhận định này nêu bật tầm quan trọng của ngoại giao văn hóa trong việc đưa những tác phẩm văn chương của một quốc gia tới công chúng toàn cầu.

Tập truyện Trắng phiên bản tiếng Anh của Deborah Smith dịch.

Một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua trong hành trình đến với giải Nobel của Han Kang chính là sự hỗ trợ từ dịch giả Deborah Smith. Bà Smith đã đóng vai trò quyết định trong việc đưa tác phẩm Người ăn chay đến với độc giả phương Tây. Đây là minh chứng rõ ràng về vai trò của dịch thuật trong việc kết nối các nền văn hóa khác nhau. Han Kang, từ một tác giả ít người biết đến, đã nhanh chóng trở thành biểu tượng văn học toàn cầu chỉ trong vòng chưa đầy một thập kỷ.

Ông Nguyễn Xuân Minh - Giám đốc bản quyền của Nhã Nam - chia sẻ: "Việc Han Kang nhận giải Nobel là kết quả của sự nỗ lực bền bỉ từ nền văn học Hàn Quốc. Chúng tôi đã lựa chọn xuất bản tác phẩm của bà từ nhiều năm trước vì những giá trị văn chương đặc biệt mà bà mang lại". Những tác phẩm của Han Kang, như Bản chất của người, khơi dậy cảm xúc mạnh mẽ và khiến độc giả phải suy ngẫm về những xung đột tâm lý sâu sắc.

Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm thấy hoàn toàn bất ngờ trước tin Han Kang giành Nobel. Biên tập viên Huỳnh Vũ Huy nhận xét rằng, trong những năm gần đây, giải Nobel Văn học dường như trở thành một sân khấu cho những cuộc trao đổi ý tưởng không chỉ trong lĩnh vực văn chương mà còn ở những lĩnh vực khác như triết học, chính trị. Anh dẫn chứng trường hợp Bob Dylan giành Nobel Văn học năm 2016 như một ví dụ về việc giải thưởng này đôi khi dường như "đùa". Dù vậy, Han Kang là một trong số ít tác giả mà khi nhận giải, nhiều người đã đọc đều cảm thấy xứng đáng.

Sự thành công của Han Kang còn mở ra những suy tư về tương lai của các tác giả nữ châu Á khác. Nhà văn Hiền Trang chia sẻ rằng, mặc dù Han Kang trở thành nữ nhà văn châu Á đầu tiên đoạt Nobel Văn học, điều này có thể đồng nghĩa với việc các tác giả như Tàn Tuyết hay Yoko Tawada sẽ khó có cơ hội được vinh danh trong thời gian tới.

Đẩy mạnh khai thác tác phẩm của Han Kang

Các tác phẩm của Han Kang đang tiếp tục thu hút sự quan tâm lớn từ độc giả Việt Nam, đặc biệt sau khi nữ tác giả người Hàn Quốc giành giải Nobel Văn học 2024. Theo đại diện từ Nhã Nam, đơn vị đang tích cực tái bản và thúc đẩy việc chuyển ngữ thêm nhiều tác phẩm của Han Kang sang tiếng Việt. Điều này không chỉ mang lại cơ hội cho độc giả Việt tiếp cận một tác giả đoạt giải Nobel mà còn là dịp để khám phá sâu hơn về các chủ đề và phong cách văn học của cô.

Sau thành công của các cuốn sách như Người ăn chay, Trắng, và Bản chất của người, Han Kang còn nhiều tác phẩm khác đầy tiềm năng, đang chờ đợi được giới thiệu rộng rãi hơn tại Việt Nam. Tiểu thuyết đầu tay của cô, Black Deer (1998), là một câu chuyện bí ẩn về một người phụ nữ mất tích, đang được đánh giá cao về tính phức tạp trong cấu trúc và chủ đề.

Greek Lessons của Han Kang. Ảnh: Washington Post.

Gần đây, tác phẩm Greek Lessons (2023) cũng đã gây tiếng vang lớn, khi kể về một người phụ nữ mất khả năng nói, cố gắng khôi phục ngôn ngữ thông qua việc học tiếng Hy Lạp cổ. Tác phẩm này đã được Idra Novey, nhà phê bình văn học của tờ The Times, ca ngợi là "một sự tôn vinh lòng tin không thể diễn tả được khi chia sẻ ngôn ngữ."

Với những thành tựu văn chương vượt trội và giá trị nhân văn sâu sắc, Han Kang chắc chắn sẽ tiếp tục là một hiện tượng đáng chú ý trong làng văn học toàn cầu. Việc đưa tác phẩm của nhà văn Han Kang tới độc giả Việt còn giúp thị trường ngoại văn thêm phong phú. Những tác phẩm này hứa hẹn sẽ là một đóng góp quan trọng cho sự phát triển của nền văn học dịch tại Việt Nam, đồng thời tạo thêm cầu nối văn hóa giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

Đức Huy