'Nữ đại gia giáo dục' Nguyễn Thị Út Em với vòng xoáy 3.200 tỷ từ túi phụ huynh

Hôm 1/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã ra quyết định khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Út Em - Chủ tịch Hội đồng Trường Quốc tế Mỹ (AISVN), về tội “Gây rối trật tự công cộng”.

Thanh tra TPHCM cũng đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đề nghị điều tra, làm rõ dấu hiệu huy động vốn trái phép của CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ, thông qua các hợp đồng vay vốn, hợp đồng đầu tư giáo dục mà đơn vị này ký với phụ huynh học sinh.

Trước đó, cuối năm 2023 và đầu năm 2024, vụ việc phụ huynh cho Trường Quốc tế Mỹ AISVN vay 3.200 tỷ đồng nhưng không đòi được đã gây xôn xao dư luận.

Nhiều năm gần đây, chuyện các trường tư nhân, đặc biệt các trường có mô hình đào tạo chuẩn quốc tế, đưa ra "gói đầu tư giáo dục" đã trở nên khá phổ biến. Đây là một hình thức huy động vốn từ phụ huynh học sinh.

Trong trường hợp AISVN, phụ huynh cho nhà trường vay từ 2 đến gần 10 tỷ đồng tùy cấp học, không tính lãi, đổi lại được miễn học phí 12 năm. Khi học sinh tốt nghiệp lớp 12, chuyển trường hoặc nghỉ học vì lý do sức khỏe,... AISVN sẽ trả lại số tiền đã vay.

Hơn 90% phụ huynh đã đóng tiền đầy đủ cho con mình theo học hết cấp 3 ở AISVN dưới hợp đồng cho vay, hoặc hợp đồng góp vốn đầu tư, tổng cộng lên tới hơn 3.200 tỷ đồng. Nói cách khác, chủ tịch Nguyễn Thị Út Em đã huy động số tiền nói trên.

Sự việc vỡ lở từ tháng 9 năm ngoái, khi có nhiều phụ huynh cầu cứu báo chí và pháp luật vì không đòi được nợ. Đến tháng 3/2024, AISVN phải cho toàn thể học sinh nghỉ học. Lý do cho nghỉ là trường gặp khó khăn tài chính, nợ lương và bảo hiểm nên giáo viên, nhân viên đình công.

Bà Nguyễn Thị Út Em - Chủ tịch Hội đồng Trường Quốc tế Mỹ AISVN bị khởi tố, bắt tạm giam. Ảnh: Lê Huyền

Hệ sinh thái chằng chịt

Bà Nguyễn Thị Út Em (SN 1963), quê Vĩnh Long, là Chủ tịch Hội đồng CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ AIS (sở hữu Trường AISVN). Bà còn là đại diện của hàng loạt doanh nghiệp khác trong hệ sinh thái chủ yếu liên quan đến lĩnh vực giáo dục, với những cái tên na ná nhau, như CTCP Đầu tư Giáo dục Quốc tế Mỹ, CTCP Đầu tư Đại học Quốc tế Mỹ, CTCP Tập đoàn Giáo dục Quốc tế, CTCP Tập đoàn Quốc tế Mỹ...

Phần lớn doanh nghiệp có địa chỉ trụ sở tại 209/21B Tôn Thất Thuyết, phường 3, quận 4, TPHCM. CTCP Tập đoàn Quốc tế Mỹ có ngành nghề chính là giáo dục nhà trẻ, CTCP Đầu tư Đại học Quốc tế Mỹ có ngành nghề chính là cho thuê máy móc, thiết bị và đồ dùng hữu hình khác...

Còn CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ AIS có trụ sở tại 220 Nguyễn Văn Tạo, xã Long Thới, huyện Nhà Bè, thành lập năm 2018, có ngành nghề chính là giáo dục tiểu học.

Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ AIS từng phát hành 3 lô trái phiếu: AIECH2122001 vào tháng 10/2021, kỳ hạn 12 tháng, trị giá 250 tỷ đồng, lãi suất 11%/năm. Lô AIECH2223001 phát hành vào tháng 1/2022, kỳ hạn 18 tháng, trị giá 250 tỷ đồng, lãi suất 11,5%/năm. Lô AIECH2224002 phát hành vào tháng 9/2022, kỳ hạn 24 tháng, trị giá gần 318 tỷ đồng, lãi suất 10,5%/năm. Cả 3 lô trái phiếu đều đã chấm dứt lưu hành.

Trước đó, tháng 7/2023, CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ AIS đã phải xin gia hạn lô trái phiếu AIECH2223001 (tổng giá trị 250 tỷ đồng) rời ngày đáo hạn từ 26/7/2023 sang 26/1/2024 với lãi suất mới tăng lên 12%/năm, thay vì mức cũ 11,5%/năm.

Còn với lô trái phiếu AIECH2224002, CTCP Chứng khoán Dầu khí (PSI) là đại lý lưu ký thanh toán. Ngày 20/9/2023, PSI cho biết CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ đã không thanh toán đầy đủ đúng hạn tiền lãi vào ngày đến hạn thanh toán và không thể khắc phục được trong 7 ngày làm việc kể từ ngày đến hạn.

CTCP Giáo dục Quốc tế Mỹ AIS khi thành lập có vốn điều lệ 50 tỷ đồng, gồm 3 cổ đông sáng lập là bà Nguyễn Thị Út Em nắm 90% vốn, ông Hồ Quang Trung nắm 9,9% và ông Hồ Quang Tri nắm 0,1%. Ngày 25/10/2018, công ty này đã nâng vốn điều lệ lên 1.000 tỷ đồng, gấp 20 lần số vốn ban đầu.

Đến nay, trường vẫn chưa có phương án cụ thể để hoạt động bình thường trở lại.

Mạnh Hà