Nữ 'chiến sỹ áo trắng' tận tụy bám dân, bám bản nơi vùng sâu vùng xa

Với người dân xã Nậm Lúc huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai), những y bác sỹ ở trạm nói chung và y sỹ Sin Thị Tâm từ lâu đã trở thành điểm tựa tinh thần của người dân. Nhiều người không ứng xử với chị Tâm là thầy thuốc mà còn xem như người một nhà.

Chạy đua với thời gian để cứu người

17 năm công tác ở trạm y tế vùng sâu, vùng xa, nơi mà mọi cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng y sỹ Sin Thị Tâm - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Nậm Lúc, huyện Bắc Hà (Lào Cai) mỗi ngày vẫn miệt mài với công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng cao.

Năm 2021, khi đang là Trạm trưởng Trạm Y tế xã Bảo Nhai (huyện Bắc Hà), nắm được thông tin Trạm Y tế xã Nậm Lúc cần bổ sung nhân lực, y sỹ Tâm đã viết đơn tình nguyện nhận nhiệm vụ tại địa bàn khó khăn hàng đầu của huyện. Y sỹ Tâm bảo, là địa bàn vùng sâu, vùng xa nên nếu người bệnh được cấp cứu ban đầu tốt, không phải chuyển lên tuyến trên để điều trị sẽ có nhiều thuận lợi, giảm chi phí cho bà con.

Nhớ lại hồi tháng 9/2024, vào thời điểm trận siêu bão Yagi, y sỹ Sin Thị Tâm cho hay đây là một “trận chiến” khốc liệt nhất mà chị trải qua. Sau siêu bão Yagi đã để lại hậu quả nặng nề tại xã Nậm Lúc, đó là các ngôi nhà bị nhấn chìm trong bùn đất, người dân bị cuốn theo dòng nước lũ bị thương khắp người… Những ngày cứu hộ người bị thương, bản thân Trạm trưởng Tâm và đội cứu hộ phải gồng mình, thức trắng đêm, căng sức điều trị và chăm sóc người bệnh. Công việc không ngừng nghỉ và lúc nào cũng trong trạng thái khẩn trương nhất để làm sao cứu chữa được hết cho mọi người.

Trạm trưởng Sin Thị Tâm nhớ lại, ngày 10/9, khi đám mây đen cuồn cuộn trên bầu trời Bắc Hà (Lào Cai), mưa xối xả. Bên ngoài, nước ở các khe suối ở thôn Nậm Tông cuồn cuộn chảy. Xung quanh là những vạt núi loang lổ, nham nhở. Khoảng 12h30, những khối đất kèm theo nước lũ từ trên núi ầm ầm đổ xuống vùi lấp hoàn toàn 08 hộ dân là đồng bào dân tộc Mông ở xóm Bản Cái, thôn Nậm Tông làm 14 người chết, 4 người mất tích và 11 người bị thương.

Y sỹ Sin Thị Tâm cấp cứu, chăm sóc cho các nạn nhân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt do bão Yagi gây ra. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ngay sau khi nhận được tin báo, y sỹ Sin Thị Tâm cùng với 8 cán bộ trong đoàn cứu hộ của xã nhanh chóng chuẩn bị mọi hành trang vào vùng lũ để cứu hộ. Cả đoàn đi bộ, luồn qua đường rừng, vượt qua nhiều điểm sạt lở với những viên đá hộc ngổn ngang. Bên cạnh là dòng suối giờ như sông, nước chảy cuồn cuộn. Trên những sườn núi, những mảng đất bị phạt một góc do sạt lở vẫn đầy nguy cơ có thể sạt lở tiếp bất kỳ khi nào. Toàn bộ giao thông bị chia cắt, y sỹ Tâm và cả đoàn phải đi bộ đường rừng 4km gập ghềnh mất gần 3 giờ đồng hồ. Đến 19 giờ 30, cả đoàn mới tới nhà anh Lù Seo Pểnh - nơi được lựa chọn là điểm an toàn để lực lượng cứu hộ đưa các nạn nhân ra tạm trú và sơ cứu.

“Khi tới nơi, nhìn thấy những nạn nhân bị thương với bùn đất khắp người, khắp mặt và thậm chí cả vào mắt, trầy xước toàn thân khiến ai cũng cảm thấy đau xót. Ban đầu, tôi cũng hoảng sợ, nhưng chỉ sau vài phút, tôi phải tự động viên tinh thần, trấn an mình phải vượt qua cảm giác sợ hãi đó, để sơ cấp cứu cho các nạn nhân,” y sỹ Sin Thị Tâm nhớ lại.

Những người bị thương trong vụ sạt lở thường trong tình trạng nặng và dễ bị chấn thương, nên cần phải được khiêng bằng cáng và cột cố định phòng khi đi qua những khu vực khó khăn không thể được và đường đi trơn lầy rất nguy hiểm.

Vì vậy, đội cứu hộ 6 người chia làm 4 góc của chiếc cáng khiêng người bị thương chật vật men theo dọc con đường đất một bên là suối nước một bên là vách núi. Lực lượng cứu hộ vượt qua những đám sình lầy bùn đất khiêng những người bị nạn trên chiếc cáng dọc theo con suối mới ra tới điểm tập kết an toàn để triển khai công tác cứu nạn và trú tạm thời cho người dân.

Trạm Y tế xã Nậm Lúc, huyện Bắc Hà (Lào Cai). (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trong khu vực điều trị tạm thời cho những nạn nhân của vụ sạt lở ở thôn Nậm Tông, y sỹ Tâm cấp cứu trường hợp được chuyển đến cho nạn nhân như: Vệ sinh những vết thương hở, sát trùng vết thương, băng bó cho những nạn nhân bị nặng. Ở nơi tập kết này, y sỹ Tâm bận rộn không ngừng, liên tiếp những người bị thương được lực lượng cứu hộ chuyển về. Trong đêm tối, ánh sáng của đèn điện không đủ sáng, mọi người cầm chiếc đèn pin soi rọi thêm để y sỹ Tâm lấy ven, khâu vết thương cũng như tiêm chính xác.

Khi đó, trong căn nhà lánh nạn, gần 30 người nằm la liệt nghỉ ngơi để trấn an lại tinh thần sau một trận “đại hồng thủy” khiến ai nấy cũng bàng hoàng. Y sỹ Tâm ân cần hỏi han tình trạng của từng người, xem ai cần trợ giúp gì về y tế. Có những bệnh nhân trên người sây sát với chi chít vết thương trên cơ thể. Bởi bị cuốn trong bùn và nước cùng với đất đá. Có trường hợp trong tình trạng nặng hơn thì y sỹ Tâm băng nẹp cố định tạm thời cho các nạn nhân chờ người vận chuyển ra lên tuyến trên. Rồi có trường hợp trẻ em bị nạn, có người trong tình trạng cần truyền nước cấp, y sỹ Tâm như quay cuồng, tất bật chăm sóc cho các nạn nhân.

“Hai ngày đó, tôi dường như không ngủ, 11 bệnh nhân liên tục được chuyển về cần sơ cấp cứu khẩn cấp, công việc thì luôn tay, có những lúc nước sát khuẩn không còn, địa hình thì giao thông chia cắt, số nước sát khuẩn mang theo và huy động ở nhà dân vẫn không đủ, tôi đành bảo người dân đun nước lá chè để sát khuẩn. Khi mọi người chuyển chị Tráng Thị Lai (sinh năm 2.000) mang thai 7 tháng tới, chúng tôi đều lo lắng khi bệnh nhân kể không còn thấy em bé đạp mấp máy, rất may sau đó tim thai em bé vẫn còn, qua kiểm tra chỉ vài tiếng sau thai phụ và em bé vẫn an toàn, khi đó tôi mới thở phào nhẹ nhõm,” y sỹ Sin Thị Tâm nhớ lại.

Đưa người bị nạn sau khi được sơ cứu ở xã Nậm Lúc vận chuyển bằng ca nô lên tuyến trên điều trị. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Những ngày trực tiếp tham gia chỉ đạo công tác cứu hộ, cấp cứu cho các nạn nhân, ông Ly Seo Sẩu - Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Bắc Hà cho hay các tuyến đường đi đến nơi xảy ra sạt lở ở xã Nậm Lúc đều bị chia cắt thành nhiều đoạn, nước sông dâng cao, nhiều nơi bị ngập sâu, người đi bộ, ôtô cứu thương, xe máy và máy móc thiết bị và chuyên môn y tế tuyến trên cũng như các lực lượng cứu hộ tuyến huyện không thể tiếp cận hiện trường. Do vậy, việc cấp cứu ngay tức khắc cho bệnh nhân chỉ có thể từ y tế xã, y tế tuyến cơ sở.

Các trường hợp bệnh nhân trong tình trạng nặng từ điểm sạt lở phải vận chuyển bệnh nhân bằng cáng qua quãng đường 7km xuống bờ sông tới điểm tập kết, sau đó sẽ được lực lượng cứu hộ vận chuyển bằng cano 2km đường sông tiếp mới đến điểm ôtô cứu thương. Từ đó, bệnh nhân được vận chuyển tiếp đến Phòng khám đa khoa khu vực gần nhất (Bảo Nhai) để được chăm sóc, điều trị; trường hợp nặng hơn thì được chuyển tới tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Hà và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai.

Y sỹ Tâm cho hay khi vụ sạt lở xảy ra, những nhân viên y tế khác của trạm y tế ở những khu vực sinh sống đều bị cô lập, không thể ra ngoài. Vì vậy, ngay khi tiếp cận được với những nạn nhân, cô liền cho các bệnh nhân uống thuốc giảm đau, kháng sinh, chống viêm để không bị nhiễm khuẩn và nhiễm trùng do vết thương. Rất may, 11 người bị thương đều được cứu sống và hồi phục sức khỏe.

Trong đợt mưa lũ do bão Yagi gây ra năm 2024, ngành y tế Lào Cai đã có thiệt hại về người, đó là trường hợp phó Trưởng Trạm Y tế xã Tả Củ Tỷ, huyện Bắc Hà thiệt mạng do bị lũ cuốn khi làm nhiệm vụ. Không chỉ nhân viên y tế ở Trạm Y tế xã Nậm Lúc mà ở hầu hết tất cả các trạm y tế ở vùng lũ lụt, các nhân viên y tế cũng phải căng mình khắc phục mọi khó khăn về thời tiết để làm tròn sứ mệnh cứu chữa cho người dân.

Cần mẫn thông tin tuyên truyền tới bà con

Trong công tác khám chữa bệnh cứu người, y tế cơ sở đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, đây là tuyến y tế gần nhân dân nhất. Những năm qua, từ đại dịch COVID-19 đến siêu bão Yagi là những minh chứng rõ nhất cho thấy trong hệ thống y tế, vai trò của những nhân viên y tế cơ sở trở nên không thể thiếu và họ là những “mũi tên chiến lược” trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Nậm Lúc là xã miền núi thuộc huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) với 610 hộ dân, hơn 3.500 nhân khẩu, trong đó có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhân viên y tế tại Trạm y tế xã Nậm Lúc theo dõi sức khỏe cho người dân trong xã. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trạm y tế xã Nậm Lúc, từ sáng sớm, nhiều người dân đến khám bệnh, lấy thuốc theo định kỳ. Không chỉ các bệnh nhân mắc các bệnh lý thông thường, nhiều người mắc các bệnh mãn tính cũng đến khám, điều trị bệnh. Cùng với việc khám bệnh, kê đơn, cấp thuốc, điều trị bệnh cho bệnh nhân, cán bộ, nhân viên y tế còn tận tình tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động phòng chống một số bệnh truyền nhiễm, bệnh mãn tính và cách sinh hoạt lành mạnh để bảo vệ sức khỏe.

Y sỹ Tâm cho hay trung bình mỗi tháng trạm tiếp nhận khám cho hơn 100 trường hợp với nhiều mặt bệnh như: Viêm họng, đau dạ dày, đại tràng, bệnh tăng huyết áp, cấp phát thuốc tiểu đường… Trạm y tế xã Nậm Lúc cũng đã được đầu tư thêm máy xét nghiệm đường huyết để chẩn đoán sớm những người có yếu tố nguy cơ ngay từ tuyến cơ sở.

Chị Tâm bảo, trừ những tình huống khẩn cấp như thiên tai, thảm họa xảy ra bất ngờ, hiện nay công tác khám chữa bệnh cho người dân vùng cao đã đỡ vất vả hơn trước, bởi ý thức người dân về chăm sóc sức khỏe đã được nâng lên rõ rệt. Đối với những bệnh nhân là người già neo đơn, người khuyết tật, trẻ nhỏ ở các bản làng xa, khó khăn trong việc đi lại, cán bộ, nhân viên y tế không quản ngại khó khăn, vất vả, đến tận hộ dân để khám bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.

"Với địa bàn xã miền núi, vấn đề khó khăn nhất trong chăm sóc sức khỏe nhân dân là thay đổi các hành vi, nhận thức, tập tục lạc hậu. Do đó, công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe là một trong những nhiệm vụ cực kỳ quan trọng nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để mỗi người, mỗi gia đình, cộng đồng có thể chủ động phòng bệnh," y sỹ Tâm trải lòng.

Y sỹ Sin Thị Tâm tuyên truyền cho bà con về dự phòng các bệnh. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Hàng tháng, các nhân viên y tế tại Trạm Y tế xã Nậm Lúc đều triển khai nhiều công tác để đẩy mạnh tuyên truyền thay đổi được nhận thức cho người dân về công tác chăm sóc sức khỏe. Trạm y tế phối hợp với địa phương tuyên truyền lồng ghép các nội dung về tiêm chủng, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống dịch bệnh… thông qua các buổi họp dân để bà con nắm bắt.

Trong công tác chuyên môn, y sỹ Tâm luôn tận tâm, cần mẫn với công việc, phân công nhiệm vụ phù hợp với điều kiện, năng lực, trình độ chuyên môn của từng cán bộ y tế tại Trạm y tế. Để đáp ứng công tác bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ nhân lực y tế cơ sở, những năm qua Tâm không ngừng học hỏi, tham gia vào các khóa học để cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực y tế phục vụ người dân vùng sâu vùng xa. Y sỹ Tâm đã học xong khóa đào tạo cử nhân y tế công cộng và đang chờ chuyển ngạch để được công nhận chức danh là bác sỹ.

Bằng sự tâm huyết, yêu nghề, y sỹ Tâm luôn gương mẫu trong công việc và xây dựng trạm y tế hoạt động nền nếp, hiệu quả, đưa Trạm Y tế xã trở thành một địa chỉ tin cậy trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, được nhân dân địa phương tin yêu, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, giúp cho chất lượng chăm sóc sức khỏe Nhân dân ngày càng được cải thiện./.

Nhân viên y tế của Trạm Y tế xã Nậm Lúc tới các thôn bản tuyên truyền cho người dân về chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh. (Ảnh: PV/Vietnam+)

(Vietnam+)