'Nóng' với xử lý vi phạm hàng giả hàng nhái, giá điện cao

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn

Phòng, chống buôn lậu, hàng giả vẫn chưa được như mong muốn

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) cho biết, trong Báo cáo số 4140 của Tổng thư ký Quốc hội có đánh giá hiệu quả của công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả vẫn chưa được như mong muốn. Tình trạng hàng giả, hàng lậu không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi. Thủ đoạn ngày càng tinh vi, có hệ thống và gần đây thực sự chủ yếu xuất hiện nhiều trên không gian mạng. Với thực trạng trên, đại biểu Chu Thị Hồng Thái đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương giải pháp về chế tài xử phạt như thế nào để đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm về xuất xứ hàng hóa và lộ trình thực hiện ra sao.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Chu Thị Hồng Thái, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trong kinh tế thị trường, việc phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng là rất quan trọng, nhất là trong môi trường thương mại điện tử. Thời gian qua, để nâng cao hiệu quả công tác này, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan đã tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành nhiều cơ chế, chính sách để khắc phục tình trạng này, điển hình là tham mưu ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Đề án chống hàng giả, kém chất lượng, sửa đổi, bổ sung những quy định xử phạt trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Đồng thời triển khai cơ chế tiếp nhận và xử lý thông tin qua Cổng thông tin quản lý thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng – đây là Cổng điện tử quốc gia tại Cục Thương mại điện tử, kinh tế số (Bộ Công Thương).

Ngoài ra, phối hợp tốt với các lực lượng trong phòng chống gian lận thương mại của các địa phương, yêu cầu các website rà soát để ngăn chặn, bóc gỡ hàng ngàn gian hàng giả, hàng kém chất lượng; tăng cường hơn nữa truyền thông để hướng dẫn người tiêu dùng. Xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin với các cơ quan liên quan (công an, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng)… Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, với những biện pháp đó đã xử lý hàng chục nghìn trường hợp vi phạm và thu về NSNN hàng chục nghìn tỷ đồng liên quan đến hành vi vi phạm gian lận thương mại.

Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung để xử phạt những hành vi vi phạm trong thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; triển khai thực hiện hiệu quả Đề án phòng chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng mà Chính phủ đã ban hành; Tăng cường tốt hơn việc xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan có liên quan (gồm Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước) để xử lý chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng và chống thất thu thuế; nâng cao hiệu quả Cổng thông tin điện tử tiếp nhận và xử lý thông tin về vi phạm gian lận thương mại; đẩy mạnh công tác truyền thông để người tiêu dùng nâng cao hiểu biết và tự bảo vệ mình…

Giải pháp xử lý triệt để vấn nạn hàng giả, hàng nhái

Đại biểu Thạch Phước Bình Trà Vinh nêu rõ, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu đang trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế trong nước, làm tổn hại đến doanh nghiệp chân chính và quyền lợi người tiêu dùng. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương làm rõ thêm và cho biết những giải pháp nào đã và đang triển khai để hướng tới xử lý triệt để vấn đề này.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong nền kinh tế thị trường, gian lận thương mại là một đặc trưng. Do đó, đây là yêu cầu cao với Chính phủ và là thách thức rất lớn đối với các cơ quan quản lý. Thời gian tới, việc đầu tiên phải làm là Bộ chủ quản và các bộ, ngành hữu quan có trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về nội dung này, nhất là các cơ chế xử phạt các hành vi gian lận trong thương mại, kể cả thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, Bộ đã xử lý kịp thời, nghiêm minh những sai phạm, luân chuyển vị trí công tác, nâng cao hiệu quả công tác giám sát, thanh tra kiểm tra. Triển khai hiệu quả thực hiện đề án chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng. Việc này không chỉ Bộ Công Thương mà chính quyền các địa phương, doanh nghiệp và người sản xuất cùng vào cuộc phối hợp các cơ quan chức năng cả trong và ngoài nước để xử lý. Vì đối với thương mại điện tử, nguồn hàng từ nước ngoài vào là rất lớn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ các cơ quan chức năng. Tiếp tục xây dựng và chia sẻ cơ sở dữ liệu đối với các cơ quan chức năng để giám sát tốt hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử; làm tốt thông tin truyền thông để người dân tự bảo vệ mình trong môi trường kinh doanh hiện nay.

Đề nghị giảm giá điện cho người tiêu dùng

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thì cho biết, thời gian gần đây tình hình cung cấp điện cho sản xuất và tiêu dùng có tiến bộ rất rõ, không giống như năm 2023 thiếu điện cục bộ. Đó là thành quả rất tốt của Bộ Công Thương. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, việc tính giá như hiện nay chưa phù hợp với nhu cầu của người dân, nhất là mức thuế 10% VAT. Do vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương lý giải vấn đề này.

Về vấn đề giá điện, Bộ trưởng cho biết, biểu giá điện bậc thang là mô hình phát triển của tất cả các quốc gia, khuyến khích các khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả. Khác với các ngành hàng khác, càng sản xuất điện càng gây nguy cơ đến môi trường. Do đó, cần nâng cao trách nhiệm trong bảo vệ môi trường vì năng lượng là ngành phát thải khá lớn. Ở Việt Nam cơ cấu biểu giá điện bán lẻ bình quân gồm 6 bậc. Thực hiện Nghị quyết của UBTVQH, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ chủ trì sửa đổi, bổ sung một số nghị định giảm từ 6 bậc trong biểu giá điện xuống còn 5 bậc.

Về đề nghị giảm thuế để đảm bảo giảm giá điện, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý; thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200 ngàn tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện.

Trả lời chất vấn của đại biểu về việc điều hành giá điện còn bất cập, gây thua lỗ cho ngành điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý Nhà nước chỉ thực hiện 3 chức năng là: Quy hoạch, Kế hoạch; cơ chế chính sách và thanh tra kiểm tra. Việc tham mưu chính sách trong vấn đề giá điện thực hiện đúng quy định của luật pháp hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, Chính phủ vừa có quyết định đưa Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) từ EVN chuyển về trực thuộc Bộ Công Thương, điều này sẽ đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong việc điều độ vận hành hệ thống điện. Đồng thời Chính phủ cũng vừa ban hành Nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với khách hàng sử dụng điện lớn; sắp ban hành nghị định về khuyến khích sử dụng điện mặt trời áp mái… những biện pháp này từng bước làm thị trường điện hoàn hảo hơn.

Về thông tin có một số bộ phận cán bộ quản lý thị trường bảo kê cho các hành vi sai phạm, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, cán bộ quản lý thị trường có thẩm quyền, có trách nhiệm quyết định việc xử phạt hay không. Do tính chất này nên ngành công thương thường xuyên luân chuyển vị trí này và quy trách nhiệm cho người đứng đầu, tiếp tục sửa đổi các cơ chế, chính sách trong việc thanh tra, giám sát và xử lý những cá nhân vi phạm. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, ngành công thương sẽ tiếp tục làm tốt công tác giáo dục, quản lý và nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm…

Trần Hương