'Non sông liền một dải' qua ảnh, tư liệu lịch sử

Một góc không gian trưng bày với điểm nhấn là ảnh Bác Hồ và lời Tuyên ngôn: Không có gì quý hơn độc lập tự do. Ảnh: P.Hiến

Trưng bày được thực hiện nhân kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).

Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã thắng lợi hoàn toàn vào ngày 30/4/1975. Đây là kết quả của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước trường kỳ 21 năm đầy gian khổ, hy sinh nhưng vô cùng anh dũng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta - một bản anh hùng ca bất diệt của dân tộc Việt Nam thế kỷ XX.

Với gần 150 tài liệu, hiện vật, trưng bày gồm 3 phần:

Phần 1: Khát vọng thống nhất

Trưng bày giới thiệu: Nhân dân Việt Nam thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ; bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và cuộc đấu tranh đòi hòa bình, thống nhất đất nước của nhân dân hai miền Nam - Bắc.

Tài liệu, hiện vật tiêu biểu trong phần này bao gồm: Cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến Hải, giới tuyến tạm thời giữa hai miền Bắc - Nam Việt Nam từ tháng 7/1954; Nhân dân miền Bắc vui mừng đón cán bộ và bộ đội miền Nam tập kết ra miền Bắc tại Sầm Sơn, Thanh Hóa, năm 1955; Nhân dân Sài Gòn - Gia Định đấu tranh đòi thống nhất đất nước, ngày 01/5/1956; Nhà máy Cơ khí Hà Nội (Công ty Cơ khí Hà Nội) một trong những cơ sở công nghiệp lớn ra đời, ngày 12/4/1958.

Ở phần 2: Nước Việt Nam là một - Dân tộc Việt Nam là một, công chúng sẽ được xem những tài liệu, hiện vật tiêu biểu về đường lối, quyết sách sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta đã lãnh đạo quân và dân Việt Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược; Sự ủng hộ, chi viện của hậu phương lớn miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam; sự ủng hộ của nhân dân thế giới đối với sự nghiệp chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam.

Một số tài liệu, hiện vật tiêu biểu như: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng họp tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 5-10/9/1960; Lễ thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Tân Lập, Châu Thành, Tây Ninh, ngày 20/12/1960; Nhân dân Củ Chi (Sài Gòn) đồng khởi phá ấp chiến lược của Mỹ - Ngụy, năm 1960; Phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe” của học sinh, sinh viên các đô thị miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ;…

Đông đảo công chúng, du khách tham quan trưng bày. Ảnh: Nguyễn Nam

Ở phần 3 của triển lãm, công chúng sẽ được “sống” trong bầu không khí chiến đấu, chiến thắng của quân và dân ta trong cuộc Tổng tấn công và nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam; Không khí tưng bừng, niềm vui của ngày thống nhất non sông; nhân dân hai miền Nam - Bắc sum họp; Đất nước Việt Nam thống nhất, non sông liền một dải...

Các tài liệu, hiện vật tiêu biểu cho phần này gồm: Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam họp quyết định mở cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 (từ ngày 18/12/1974 đến 08/01/1975); Quân giải phóng tiến công làm chủ thị xã Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, ngày 10/3/1975; Quân Giải phóng hành quân thần tốc vượt eo biển miền Trung tiến về Sài Gòn, ngày 09/4/1975; Xe tăng Quân Giải phóng tiến vào đánh chiếm Dinh Tổng thống ngụy Sài Gòn, ngày 30/4/1975; Cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam tung bay trên Dinh Tổng thống ngụy Sài Gòn, 11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975;…

Trao đổi với Báo Kiểm toán, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn cho biết, Trưng bày giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về khát vọng hòa bình, ý chí thống nhất, tình đoàn kết gắn bó keo sơn không thể chia cắt giữa hai miền Nam - Bắc trong lịch sử, ngày hôm nay cũng như mãi mãi về sau.

Cựu pháo thủ Ngô Sĩ Nguyên, người có mặt trong chiếc xe tăng T59, số hiệu 390, từng húc đổ cổng Dinh Độc Lập - những nhân chứng sống của cuộc chiến đấu hào hùng năm xưa. Ảnh: P.Hiến

Qua đó, khơi dậy niềm tự hào, ý thức tự lực tự cường, tạo động lực tích cực cho mỗi người dân Việt Nam thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trong bảo vệ nền độc lập dân tộc, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.

"Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, việc khẳng định niềm tự hào dân tộc, nêu cao ý chí quyết tâm để vượt qua mọi khó khăn, đoàn kết thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chính là nhiệm vụ hàng đầu của ngành văn hóa" - TS. Nguyễn Văn Đoàn cho biết.

Đặc biệt, tại trưng bày, những câu chuyện lịch sử từ cựu pháo thủ Ngô Sỹ Nguyên - người có mặt trong chiếc xe tăng T59, số hiệu 390, từng húc đổ cổng Dinh Độc Lập - những nhân chứng sống của cuộc chiến đấu hào hùng năm xưa đã giúp công chúng hiểu và thêm về một thời kỳ đấu tranh cách mạng, giải phóng dân tộc, qua đó thêm ý thức xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hôm nay thông qua việc làm tốt nhiệm vụ được giao, mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng.

Trưng bày diễn ra đến hết tháng 8/2025.

Dưới đây là những hình ảnh tại Trưng bày và những tư liệu quý được đưa đến công chúng.

Không gian trưng bày. Ảnh: P.Hiến

Bức quyết tâm thư của một thế hệ "xếp bút nghiên" tình nguyện tham gia chiến đấu tại chiến trường

Bức ảnh nổi tiếng: Tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh (người ngồi bên phải) đọc tuyên bố đầu hàng vô điều kiện tại Đài Phát thanh Sài Gòn, trưa ngày 30/4/1975 được trưng bày

Những hình ảnh quý về một thời kỳ lịch sử của dân tộc được trưng bày

Công chúng tham quan trưng bày.

P.HIẾN