Nỗ lực thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường, tổng lượng RTSH phát sinh trên địa bàn tỉnh ước khoảng 109.188 tấn/năm, trong đó, khối lượng phát sinh khu vực đô thị khoảng 50.673 tấn/năm, nông thôn khoảng 58.513,9 tấn/năm. Khối lượng thu gom, xử lý khoảng trên 67.788 tấn/năm, đạt 62,08%, trong đó, khối lượng tại khu vực đô thị được thu gom, xử lý khoảng trên 47.179 tấn/năm, đạt khoảng 93,1%; khu vực nông thôn khoảng trên 21.422 tấn/năm, đạt khoảng 36,61%. Cùng với RTSH, trung bình mỗi năm toàn tỉnh phát sinh trên 65,556 tấn rác thải y tế. Tuy nhiên, phương pháp xử lý chủ yếu là chôn lấp thông thường, chiếm khoảng 90% tổng lượng rác thải. Hầu hết các bãi chôn lấp rác thải đang hoạt động hiện nay chưa đáp ứng được quy chuẩn về môi trường.

Trên địa bàn thị trấn Pác Mjầu (Bảo Lâm) mỗi ngày phát sinh khoảng 100 tấn RTSH. Chị Nông Thị Hải, Giám đốc Hợp tác xã vệ sinh môi trường Long Tuấn cho biết: Đơn vị thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải các khu dân cư trên địa bàn thị trấn Pác Mjầu với tổng số trên 2.000 hộ gia đình, cơ quan, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Để thu gom RTSH trên địa bàn, Hợp tác xã bố trí 3 xe chuyên dụng chở rác với 14 công nhân, lao động làm việc thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải 2 lần/ngày. Nhờ đó, tình trạng RTSH tồn đọng lâu ngày, gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư đã giảm rõ rệt. 100% lượng RTSH được đưa về bãi rác thị trấn, xử lý bằng phương pháp đốt và chôn lấp theo tiêu chuẩn quy định.

Công nhân Hợp tác xã Long Tuấn thực hiện thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt tại lò đốt rác thị trấn Pác Mjầu (Bảo Lâm).

Các nguồn phát sinh RTSH trên địa bàn tỉnh chủ yếu từ các hộ gia đình, khu thương mại dịch vụ, công sở, khu vực công cộng, dịch vụ, các hoạt động sinh hoạt của cơ sở sản xuất. Ngoài các thành phần chủ yếu là hữu cơ (chất thải thực phẩm, giấy, vải, bìa các tông, rác vườn...) và vô cơ (nhựa, cao su, kim loại...), RTSH còn có thể lẫn các chất thải khác như chất thải điện tử, chất thải có thể tích lớn, pin, dầu thải... Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, một số bãi rác, lò đốt rác thải hiện đã quá tải, xuống cấp, công nghệ lạc hậu,... trong khi đó việc mở rộng, cải tạo còn nhiều khó khăn do thiếu kinh phí, do người dân phản đối hoặc không còn phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Việc triển khai xây dựng các khu, bãi chôn lấp, lò đốt xử lý rác thải tập trung còn chậm. Đến nay, toàn tỉnh chỉ có 27 vị trí xử lý RTSH, trong đó 19/27 bãi chôn lấp rác không hợp vệ sinh được bố trí tại các trung tâm huyện, xã; 8 vị trí (3 bãi chôn lấp hợp vệ sinh, 5 vị trí xử lý bằng phương pháp đốt, chôn lấp hợp vệ sinh tại thị trấn Tĩnh Túc, xóm Cốc Tắm, thị trấn Nguyên Bình; xóm Nà Bao, xã Minh Tâm (Nguyên Bình); xã Đoài Dương (Trùng Khánh); xã Đức Long (Thạch An) đi vào hoạt động song công suất xử lý còn thấp, dao động từ 300 - 800 kg/giờ.

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Vũ Ngọc Lưu cho biết: Để RTSH được xử lý hiệu quả, thời gian tới cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để giảm phát sinh RTSH hằng ngày, xử lý rác thải tồn đọng; đồng thời, sớm triển khai xây dựng các khu xử lý rác thải liên huyện, bao gồm lò đốt rác phù hợp. Tại các bãi chứa, tập kết RTSH, các địa phương, đơn vị chức năng cần thực hiện đúng hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường về việc xử lý các bãi, điểm tập kết rác thải quá tải như: thu gom, xử lý bằng chế phẩm vi sinh, chôn lấp tạm thời đúng quy trình. Khuyến khích mỗi người dân giảm phát thải, tái chế, tái sử dụng, phân loại, xử lý tại nguồn. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ; đẩy mạnh xã hội hóa; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất quá trình tổ chức thực hiện cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt của các đơn vị cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải, đảm bảo quá trình cung ứng dịch vụ được thực hiện theo các quy định hiện hành…

Nông Hậu