Nỗ lực số hóa, quy tập để xác định danh tính liệt sĩ

Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi đã tranh thủ việc nâng cấp nghĩa trang để lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ, giám định ADN với hy vọng xác định danh tính liệt sĩ. Trả lại tên cho liệt sĩ là việc làm ý nghĩa, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang (trước đây là nghĩa trang liệt sĩ xã Nghĩa Thắng, huyện Tư Nghĩa cũ), tỉnh Quảng Ngãi được xây dựng từ năm 1984. Nơi đây có 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ.

Đây là việc làm ý nghĩa với thân nhân liệt sĩ

Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, những năm qua, có nhiều gia đình ở xa đến địa phương tìm thân nhân nhưng đành phải quay trở về vì không có thông tin. Do vậy, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa với mong muốn, các anh sẽ được sớm trả lại tên.

“Góc độ chính quyền địa phương cũng mong xét nghiệm ADN để trả lại tên cho các phần mộ liệt sĩ này. Đây là nhiệm vụ mà Cục Người có công và địa phương sẽ phối hợp với Cục và Sở Nội vụ thực hiện để mình thực hiện việc đền ơn đáp nghĩa với người có công” - ông Nguyễn Văn Quang nói.

Việc lấy mẫu để giám định gen, hy vọng xác định được danh tính, thông tin liệt sĩ

Thời gian qua, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ (trước đây là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sỹ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính, thiếu thông tin.

Năm 2024, tỉnh Quảng Ngãi đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sỹ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính, trong đó có 427 mẫu sinh phẩm đủ điều kiện để giám định ADN. Các mẫu thu thập được được bảo quản để gửi về Ngân hàng ADN liệt sĩ chưa xác định được thông tin, góp phần sớm xác nhận danh tính cho liệt sĩ.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng (nay là xã Trà Giang), bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết: “Về chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng chất lượng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu. Tỷ lệ này khá cao so với tỷ lệ các nghĩa trang trong toàn tỉnh Quảng Ngãi được lấy mẫu”.

Cán bộ lấy mẫu từ các phần mộ liệt sĩ thiếu thông tin

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Gia đình cùng cơ quan chức năng tổ chức đưa hài cốt của liệt sĩ về an táng nơi quê nhà.

Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN. Ngoài ra, Sở Nội vụ phối hợp với Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi thực hiện khớp nối, đính chính thông tin trên bia mộ liệt sĩ theo phương pháp thực chứng để xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin đối với 146 phần mộ liệt sĩ.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực. Toàn bộ sản phẩm kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được số hóa và đưa vào khai thác sử dụng. Việc số hóa giúp cho cán bộ đơn vị quy tập trong lực lượng vũ trang tỉnh dễ dàng khai thác và trực tiếp điều chỉnh, bổ sung và có thể thu hẹp phạm vị tìm kiếm, quy tập giúp nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập đạt kết quả cao hơn”.

Cán bộ Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi tích cực tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Sau sắp xếp vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Chúng tôi sẽ phối hợp cùng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh để tham mưu cho tỉnh kiện toàn ngay Ban chỉ đạo về quy tập, tìm kiếm mộ liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó chúng ta thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Xác định thông tin liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ cập nhật vào phầm mềm dữ liệu dân cư”.

Thành Long/VOV-Miền Trung