Nỗ lực đáng ghi nhận trong cải cách hành chính của Bộ, ngành Tư pháp

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc và Giám đốc Trung tâm LLTP quốc gia Nguyễn Văn Bốn chủ trì hội nghị sơ kết thí điểm cấp Phiếu LLTP trên VNeID tháng 6/2024.

Cải cách hành chính gắn liền với cải cách thể chế

Từ khi triển khai đến nay, Chỉ số Cải cách hành chính (CCHC) tiếp tục khẳng định là công cụ quản lý, thước đo quan trọng giúp xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu trong thực hiện nhiệm vụ CCHC của từng bộ, tỉnh; đồng thời, cá thể hóa trách nhiệm đến từng cá nhân, tổ chức trong thực hiện nhiệm vụ CCHC, góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, đơn vị.

Năm 2023 là năm thứ 12 liên tiếp, Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan triển khai xác định, công bố Chỉ số CCHC của các bộ, các tỉnh; là năm thứ 7 triển khai đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính tại tất cả 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Ngày 17/4/2024, Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ đã công bố Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2023 và chỉ số CCHC năm 2023 của các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (PAR INDEX 2023). Theo đó, Bộ Tư pháp đạt 89,95 điểm, tăng 1 bậc so với năm 2022 - vươn lên vị trí thứ Nhất về Chỉ số CCHC năm 2023. Trong 07 lĩnh vực đánh giá chỉ số CCHC cấp bộ năm 2023 cho thấy, công tác chỉ đạo, điều hành CCHC tiếp tục là lĩnh vực được đánh giá cao tại Bộ Tư pháp.

Kết quả trên thể hiện sự nỗ lực thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, sự vào cuộc có trách nhiệm, tích cực của tất cả các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp. Đồng thời cũng tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của Bộ Tư pháp trong việc tham mưu cho Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ thực hiện cải cách thể chế - một trong ba đột phá chiến lược trong phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Một số điểm nổi bật có thể kể đến là trong những năm vừa qua, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt về công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, đặc biệt là yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chú trọng tạo lập nên môi trường pháp lý minh bạch, thích ứng với tình hình thực tiễn; kịp thời phát hiện, tháo gỡ các rào cản về thể chế phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Tư pháp phối hợp với các bộ, ngành tham mưu ban hành Nghị quyết số 126/NQ-CP ngày 14/8/2023 về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ.

Công tác xây dựng, kiểm tra, rà soát, thẩm định văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), phổ biến giáo dục pháp luật, theo dõi thi hành pháp luật... là những kết quả nổi bật trong công tác cải cách thể chế của Bộ Tư pháp, qua đó không chỉ kịp thời cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, mà còn nâng cao chất lượng của hệ thống VBQPPL và hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.

Bộ Tư pháp cũng kịp thời kiến nghị các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND các cấp tiếp tục nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu và trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng, ban hành VBQPPL. Gắn việc thực hiện kế hoạch, nhiệm vụ CCHC và thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới…

Để làm tốt công tác CCHC và triển khai Đề án 06 trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả nhiệm vụ giúp Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ trong công tác chỉ đạo hoàn thiện thể chế, pháp luật, phục vụ CCHC, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp thực hiện TTHC.

Trong đó, có giải pháp để khắc phục trình trạng nợ đọng văn bản của các bộ, ngành, địa phương; đôn đốc các địa phương chủ động triển khai các nội dung đề xuất, quy trình soạn thảo; các đơn vị thuộc bộ, các bộ, ngành địa phương cần quan tâm xử lý kịp thời các VBQPPL mâu thuẫn, chồng chéo, gây vướng mắc, cản trở cho hoạt động sản xuất, kinh doanh; chú trọng truyền thông chính sách trong xây dựng VBQPPL.

Đối với công tác CCHC của Bộ Tư pháp, các đơn vị cần tăng cường hơn nữa ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công việc, nghiên cứu áp dụng quy định của Luật Giao dịch điện tử trong triển khai các lĩnh vực mình quản lý để chuyển đổi phương thức làm việc, quản lý trên môi trường điện tử gắn với đề xuất các đề án chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu nhằm nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dùng. Song song với đó, quan tâm nâng cao chất lượng dịch vụ công của Bộ Tư pháp, bảo đảm hoàn thành kết nối 100% dịch vụ công của Bộ Tư pháp trên Cổng thông tin Dịch vụ công Quốc gia.

Người dân được thụ hưởng nhiều tiện ích

Cùng với đẩy mạnh CCHC, việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong chỉ đạo, điều hành, giải quyết công việc cho người dân trong toàn Bộ, ngành Tư pháp đã được tăng cường. Việc sử dụng văn bản điện tử, chữ ký số thông qua Trục liên thông văn bản quốc gia được thực hiện đồng bộ, mang lại nhiều tiện ích, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương và đoàn viên, thanh niên hỗ trợ người dân trong những ngày đầu triển khai thí điểm cấp Phiếu LLTP trên VNeID.

Tại Bộ Tư pháp, Lãnh đạo Bộ tiếp tục tăng cường các cuộc họp, chỉ đạo trực tuyến; thực hiện CCHC và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng ISO trong công tác chuyên môn, giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho người dân, doanh nghiệp...

Việc rà soát, đơn giản hóa TTHC được Lãnh đạo Bộ chỉ đạo quyết liệt. Năm 2024, Bộ Tư pháp đã ban hành 12 Quyết định công bố TTHC thuộc phạm vi quản lý của Bộ, trong đó, đã công bố công khai đối với 160 TTHC thuộc các lĩnh vực như: trợ giúp pháp lý, bổ trợ tư pháp, hộ tịch, quốc tịch, lý lịch tư pháp.

Theo Quyết định số 565/QĐ-BTP ngày 03/4/2024, toàn ngành Tư pháp đã có 54 TTHC có thể thực hiện Dịch vụ công trực tuyến toàn trình; trong đó có nhiều thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến đời sống của người dân như cấp Phiếu lý lịch tư pháp, trích lục hộ tịch, xác nhận thông tin hộ tịch được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử.

Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an thực hiện thí điểm cấp Phiếu LLTP trên ứng dụng VNeID tại Thành phố Hà Nội, tỉnh Thừa Thiên Huế đạt được kết quả tích cực và được Thủ tướng Chính phủ nhất trí mở rộng thí điểm trên toàn quốc từ ngày 01/10/2024… Qua đó, góp phần tạo điều kiện thuận lợi, giải quyết kịp thời các yêu cầu cấp Phiếu LLTP của người dân, doanh nghiệp và khắc phục được rất nhiều hạn chế trước đây về công tác này. Đây cũng là sự kiện được Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số đánh giá là hoạt động chuyển đổi số nổi bật trong năm 2024.

Cùng với đó, việc triển khai Đề án “Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc” được tập trung triển khai thực hiện, nổi bật là Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử tiếp tục được kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ được toàn Ngành triển khai đồng bộ, cơ bản đáp ứng được yêu cầu đề ra, điển hình là việc số hóa sổ hộ tịch; liên thông điện tử 02 nhóm TTHC “Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp Thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi; Đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, trợ cấp mai táng phí” được kết nối thông suốt, ổn định, với số lượng hồ sơ tăng cao.

Năm 2024, có gần 1,3 triệu hồ sơ yêu cầu thực hiện liên thông TTHC liên quan đến đăng ký khai sinh, gần 300 ngàn hồ sơ yêu cầu thực hiện liên thông TTHC liên quan đến đăng ký khai tử; hoàn thành liên thông nhóm TTHC cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân và Đăng ký kết hôn. Bên cạnh đó, Bộ, ngành Tư pháp cũng tập trung hoàn thành các nhiệm vụ tổng kết Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác CCHC, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác quản lý, điều hành tại Bộ, ngành vẫn có lúc, có nơi chưa đáp ứng được yêu cầu. Một số hệ thống thông tin còn chậm được nâng cấp, nguồn kinh phí triển khai các nhiệm vụ về công nghệ thông tin, chuyển đổi số còn hạn chế...

Thời gian tới, Bộ, ngành Tư pháp sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật gắn với việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ; cơ bản hoàn thành việc triển khai Kế hoạch Chuyển đổi số ngành Tư pháp giai đoạn 2020-2025, định hướng đến hết năm 2030. Xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và phần mềm ứng dụng của ngành Tư pháp bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ trên môi trường mạng, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các TTHC.

Bảo Ngọc