Nợ có khả năng mất vốn chiếm hơn nửa tổng nợ xấu tại ABBank

Hơn 2.000 tỷ đồng nợ có khả năng mất vốn

Theo BCTC hợp nhất quý IV/2024, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank – mã ck: ABB) ghi nhận thu nhập lãi thuần tăng 28% so với cùng kỳ năm trước, đạt 843 tỷ đồng. Các mảng khác trong kỳ của ngân hàng cũng đã được cải thiện, song, hoạt động kinh doanh ngoại hối vẫn ghi nhận âm 265 tỷ đồng. Dù vậy, nhờ kết quả khả quan trong hai quý đầu năm, lũy kế cả năm, mảng này vẫn ghi nhận lãi 245 tỷ đồng, tăng nhẹ 7,5% so với năm 2023.

Đáng chú ý, chi phí dự phòng rủi ro giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 221 tỷ đồng, góp phần giúp ABBank ghi nhận lợi nhuận trước thuế 556 tỷ đồng trong quý IV, trong khi cùng kỳ năm trước lỗ hơn 124 tỷ đồng.

Tính chung cả năm 2024, lợi nhuận trước thuế của ngân hàng đạt 795 tỷ đồng, tăng 36% so với năm 2023. Dù vậy, kết quả này mới chỉ hoàn thành 79,5% kế hoạch lợi nhuận đề ra cho năm 2024.

Tính đến ngày 31/12/2024, tổng tài sản của ABBank đạt gần 176,7 nghìn tỷ đồng, tăng 9% so với đầu năm. Dư nợ cho vay khách hàng đạt 98,7 nghìn tỷ đồng, gần như không đổi so với đầu năm, trong khi số dư tiền gửi khách hàng giảm 9,3%, xuống còn 90,7 nghìn tỷ đồng.

Về chất lượng tín dụng, tổng nợ xấu nội bảng của ABBank ở mức 3.691 tỷ đồng, tăng 29,2% so với đầu năm. Đáng chú ý, nợ có khả năng mất vốn tăng vọt 103% và chiếm 57% tổng nợ xấu, trong khi nợ dưới tiêu chuẩn và nợ nghi ngờ lại giảm. Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay tăng lên 3,74% so với mức 2,91% hồi đầu năm.

Trên thị trường chứng khoán, chốt phiên ngày 10/3, cổ phiếu ABB đang giao dịch trên sàn UPCoM với giá 8.200 đồng/cp. Tuy nhiên, so với đỉnh đạt được hồi giữa tháng 2/2022, thị giá ABB chỉ còn một nửa.

Theo danh sách cổ đông được cập nhật đến ngày 31/7/2024, ABBank có 19 cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên.

Trong đó, Malayan Banking Berhad (Maybank) - cổ đông chiến lược của ABBank - đang nắm hơn 169,6 triệu cổ phần, tương ứng 16,39% vốn điều lệ.

Tiếp đến là Tập đoàn Geleximco nắm 132,2 triệu cổ phần ABBank, tương ứng tỉ lệ 12,78% cùng người liên quan đến tập đoàn nắm hơn 48 triệu cổ phần, tương ứng 4,65%.

Công ty Glexhomes cũng nắm 4,43% vốn ABBank và người liên quan nắm 0,03% vốn. Tập đoàn Geleximco chính là cổ đông sáng lập của Glexhomes.

Trong danh sách cổ đông nắm trên 1% vốn không có tên ông Vũ Văn Tiền - Phó chủ tịch HĐQT của ABBank. Song, ông Tiền lại là chủ tịch Tập đoàn Geleximco.

Ngoài ra, ông Vũ Văn Hậu, em ruột ông Vũ Văn Tiền và người liên quan nắm gần 180 triệu cổ phần, tương đương 17,41% vốn ABBank. Ông Tiền từng giữ chức Chủ tịch HĐQT ABBank từ năm 2005 - 2018.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, Chủ tịch và Tổng Giám đốc ngân hàng không được phép đồng thời giữ vị trí lãnh đạo tương đương tại các doanh nghiệp khác.

Hiện Chủ tịch kiêm người đại diện pháp luật của ABBank là ông Đào Mạnh Kháng, em rể của ông Vũ Văn Tiền. Bà Vũ Thị Hương, vợ ông Kháng và là em ruột ông Tiền đang là trợ lý Chủ tịch HĐQT kiêm trợ lý Phó Chủ tịch HĐQT.

Nợ có khả năng mất vốn (Nợ nhóm 5) tăng vọt 103% và chiếm 57% tổng nợ xấu tại ABBank (Ảnh: Báo cáo tài chính quý IV/2024 của ABB)

Đẩy mạnh thanh tra ngân hàng có doanh nghiệp “sân sau”

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2, trong đó yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đẩy mạnh hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, nhất là các ngân hàng thương mại cổ phần có "sân sau" là các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản.

Theo Luật Các tổ chức tín dụng ban hành từ 2010, các ngân hàng chỉ phải công khai thông tin của thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát, ban điều hành cùng người có liên quan... Các ngân hàng đã niêm yết trên thị trường chứng khoán có thêm quy định về Luật Chứng khoán là công bố thông tin với các cổ đông lớn, nhóm người liên quan nắm từ 5% vốn trở lên.

Tuy nhiên, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi vừa thông qua và có hiệu lực từ 1/7/2024 yêu cầu phải công khai họ tên cá nhân, tổ chức là cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ cùng người có liên quan lên website ngân hàng.

Định kỳ hằng năm, tổ chức tín dụng công bố những thông tin này với Đại hội đồng cổ đông, Đại hội thành viên, Hội đồng thành viên của tổ chức tín dụng.

Bên cạnh đó, "những người có liên quan" theo Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi cũng được mở rộng, gồm cả cha mẹ cha mẹ nuôi, cha dượng, mẹ kế, cha mẹ vợ, cha mẹ chồng; con nuôi, con rể; anh, chị, em cùng cha khác mẹ...

Ngoài ra, ông bà nội, ngoại; cháu nội, ngoại; bác ruột, cô ruột, dì ruột, chú ruột, cậu ruột và cháu ruột, cũng thuộc diện "người có liên quan" theo Luật mới.

Pháp nhân, cá nhân khác có mối quan hệ tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động của tổ chức tín dụng được xác định theo quy định nội bộ của ngân hàng hoặc theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước qua thanh tra, giám sát, cũng được xem là "người có liên quan".

Điểm quan trọng khác trong Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi là việc giảm giới hạn tỷ lệ sở hữu cho cổ đông là tổ chức (gồm cổ phần cổ đông đó sở hữu gián tiếp) từ 15% xuống 10%; cổ đông và người có liên quan giảm từ 20% xuống 15%. Còn giới hạn tỷ lệ sở hữu với cổ đông cá nhân được giữ như hiện hành, tức 5%.

Kể từ 1/7, cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt trần theo quy định mới vẫn được duy trì nhưng không được phép tăng thêm, trừ trường hợp nhận cổ tức bằng cổ phiếu.

Những quy định mới - giảm tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông hoặc minh bạch thông tin với cổ đông nắm từ 1% vốn - nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp "sân sau" chi phối hoạt động của ngân hàng.

Bảo Hân