Ninh Thuận nỗ lực bàn giao mặt bằng dự án Nhà máy Điện hạt nhân

Nơi ở mới tốt hơn chỗ ở cũ

Theo kết quả khảo sát sơ bộ, tại 2 xã dự kiến xây dựng Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận (là xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam và xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải) có trên 600 hộ dân thuộc vùng lõi với trên 1.600 ha đất trong diện quy hoạch giải tỏa, tái định cư.
Người dân tại đây sẵn sàng di dời với mong muốn được hỗ trợ tái định canh, định cư, sớm ổn định cuộc sống.

Gia đình ông Nguyễn Thanh Hiệp, trú thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam sinh sống bằng nghề nuôi trồng thủy sản từ bao đời nay. Khi Nhà nước có chủ trương thu hồi đất để làm Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1, gia đình ông đồng tình.

Các hộ dân ở thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh ở vùng dự án Nhà máy ĐHN 1

Khi Nhà nước có chủ trương làm Nhà máy Điện hạt nhân thì gia đình tôi sẵn sàng nhường mặt bằng để Nhà nước làm. Nhưng sau đó, nhà nước phải tính toán làm sao phải hỗ trợ một phần, một khoản để người ta làm lại. Mong muốn được Nhà nước hỗ trợ để làm lại. Ông Hiệp nói.

Cũng như ông Nguyễn Thanh Hiệp; ông Nguyễn Văn Tân cùng trú ở thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh bày tỏ sự đồng tình: "Có Nhà máy Điện hạt nhân ai cũng thích, bà con ai cũng đồng tình chuyện này. Ở dưới đây Nhà nước tạo điều kiện đền bù cho bà con ngon lành thì về nơi ở mới nó mới khấm khá hơn được. Ví dụ mình lên trên đó, có đất rồi thì cất nhà lớn hơn dưới đây."

Dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 2 nhà máy, tổng công suất khoảng 4.600MW. Trong đó, Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1, công suất khoảng 2.400MW, đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam; Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 2, công suất khoảng 2.200MW, đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.

Một hộ trồng nho kết hợp làm du lịch trong vùng dự án ở thôn Thái An, xã Vĩnh Hải

Ông Nguyễn Viết Kinh Luân, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải cho biết, từ khi có chủ trương tái khởi động Nhà máy Điện hạt nhân, địa phương cũng đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, quán triệt, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về triển khai thực hiện dự án.

Khi có chủ trương tái khởi động lại Nhà máy Điện hạt nhân, qua lấy 500 ý kiến, có trên 90% đồng thuận. Hiện tại bà con đang tâm tư, việc di dời ra khu tái định cư, ít nhất là hạ tầng phải được đầu tư cho đảm bảo; thứ hai nữa việc áp giá bồi thường phải cho thỏa đáng. Đây địa bàn sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch, một số bà con bị thu hồi đất về nho, bố trí tái định canh, diện tích phải đảm bảo cho bà con tái canh tác. Ông Luân cho biết thêm.

Khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù

Theo UBND tỉnh Ninh Thuận, đối với 2 dự án Nhà máy Điện hạt nhân, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ di dân, tái định cư tại Quyết định số 1504 ngày 28/8/2013 và Công văn số 1355 ngày 4/8/2014.

Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ di dân, tái định cư cho đến khi Quốc hội có chủ trương dừng thực hiện dự án điện hạt nhân theo Nghị quyết số 31 ngày 22/11/2016.

Ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến làm trưởng đoàn vào chiều ngày 11/2 vừa qua, ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết: 2 xã có dự án Nhà máy Điện hạt nhân đều là địa phương thuần nông. Vùng tái định canh, định cư được lập quy hoạch từ năm 2009 đến năm 2013 được thông qua, do đó có nhiều nội dung thay đổi.

Quan điểm của tỉnh là lựa chọn phương án tái định canh, định cư tốt nhất cho bà con vùng dự án.

Ông Hoàng nói: "Việc giải phóng mặt bằng hiện nay cũng là một vấn đề lớn của tỉnh. Đặc thù của vùng dự án này là mười mấy năm người ta dừng lại, không giao dịch, không sản xuất gì được, thiệt thòi của người dân rất lớn; thứ hai nữa giá đất vùng biển này rất cao. Nhà máy Điện hạt nhân, Thủ tướng giao trong năm 2025 là phải hoàn thành việc di dân, tái định cư để giao mặt bằng, bây giờ chỉ còn 10 tháng mấy, chưa tới 11 tháng, nếu chúng ta áp dụng cơ chế thông thường, không cách nào giải phóng mặt bằng kịp."

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ với những khó khăn của bà con vùng dự án cũng như việc triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ di dân, tái định cư của địa phương.

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Ông Tiến cho biết thêm: "Bây giờ lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo rồi, là áp dụng cơ chế chính sách đặc thù. Tôi đề nghị, thứ nhất là bố trí dân cư, tái định cư đấy phải tuân thủ những tiêu chí mà trong dự án nó có. Và cái tổng thể để bố trí dân cư hoặc là tổ chức sản xuất phải kiếm đếm, làm càng sát thực tiễn bao nhiêu thì càng dễ bấy nhiêu."

Để sớm có mặt bằng bàn giao cho dự án, trước mắt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Ninh Thuận xây dựng các kế hoạch hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, tạo sinh kế cho người dân ngay trong năm 2025, tổ chức triển khai ngay sau khi có cơ chế, chính sách đặc thù được Quốc hội thông qua.

Đến nay, đối với khu vực Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1: đã cắm mốc, xác định ranh giới thu hồi đất, hoàn thành đo đạc dự án 443,11ha; đã ban hành thông báo thu hồi đất với diện tích hơn 427ha/501 hộ; hoàn thành đo đạc khu tái định cư và ban hành thông báo thu hồi đất với diện tích hơn 40 ha/64 hộ.

Đối với khu vực Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 2, với diện tích đất thu hồi hơn 404ha/496 hộ, đã cắm mốc, xác định ranh giới thu hồi đất, hoàn thành việc đo đạc với diện tích trên 380ha; đã hoàn thành đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất với diện tích 79ha/279 hộ; đã ban hành thông báo thu hồi đất với diện tích trên 38ha.

Đối với khu tái định canh, tỉnh Ninh Thuận đã hoàn thành đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất với diện tích 235ha; đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000 diện tích 318ha/27 hộ.

Đoàn Sĩ/VOV-TP.HCM