Những yếu tố nào sẽ tác động đến thị trường dầu năm 2025?

Hình minh họa

Giá dầu Brent và dầu West Texas Intermediate (WTI) kết thúc năm ở mức gần bằng thời điểm đầu năm. Dầu WTI mở đầu năm 2024 ở mức hơn 70 USD/thùng và kết thúc năm ở mức thấp hơn một chút. Dầu Brent có xu hướng ghi nhận mức giảm đáng kể hơn, từ 77 USD/thùng vào đầu năm xuống khoảng 74 USD vào thời điểm hiện tại.

Nguyên nhân lớn nhất dẫn đến sự ổn định khá bất thường này của giá dầu là do tập trung vào Trung Quốc. Mỗi báo cáo về giá dầu trong năm nay đều lấy dữ liệu kinh tế hoặc số liệu nhập khẩu dầu của Trung Quốc làm trọng tâm. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục trong năm 2025, giữa bối cảnh xuất hiện hàng loạt báo cáo dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu của nước nhập khẩu lớn nhất thế giới sẽ đạt đỉnh.

Các tập đoàn dầu khí nhà nước Trung Quốc cũng đưa ra nhận định tương tự. Tập đoàn CNPC cho biết đầu tháng này rằng, họ dự kiến tăng trưởng nhu cầu dầu sẽ đạt đỉnh vào năm 2025, sớm hơn so với dự báo năm 2030 mà họ đưa ra vào năm 2023. Công ty này viện dẫn sự gia tăng sử dụng xe điện (EV) và xe tải chạy bằng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) là lý do cho dự báo của mình, mặc dù tỷ lệ kỷ lục của xe điện trong tổng doanh số bán xe năm nay vẫn không thể đảo ngược sự tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc.

Tiếp theo là Sinopec, tập đoàn này tuần trước đã công bố báo cáo dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh trong 3 năm tới, vào năm 2027. Theo Sinopec, mức đỉnh sẽ đạt khoảng 16 triệu thùng mỗi ngày, tương đương 800 triệu tấn mỗi năm. Một năm trước, Sinopec dự báo nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh ở khoảng 800 triệu tấn trong giai đoạn 2026–2030. Năm nay, Sinopec ước tính nhu cầu dầu của Trung Quốc đạt 750 triệu tấn.

Sự tập trung vào Trung Quốc và tâm lý bi quan về nhu cầu từ nước này đã giúp kiềm chế giá dầu trong năm nay và có thể tiếp tục giữ giá ổn định trong năm 2025 – trừ khi các gói kích thích kinh tế mà Chính phủ Bắc Kinh đang triển khai thúc đẩy nhu cầu lớn hơn đối với loại hàng hóa thiết yếu này. Một nhà phân tích từ công ty môi giới Pepperstone nhận định với Wall Street Journal, “sự yên ắng bề ngoài của thị trường dầu mỏ che giấu sự tương tác phức tạp của các yếu tố kinh tế vĩ mô có thể kích hoạt biến động mạnh bất kỳ lúc nào”.

Quasar Elisundia từ Pepperstone chia sẻ với WSJ rằng: “Tâm điểm đang đổ dồn vào diễn biến của các dữ liệu kinh tế vĩ mô và các quyết định tương lai của OPEC+, điều này sẽ xác định hướng đi của thị trường trong những tháng tới”.

Trong dữ liệu kinh tế vĩ mô, dự báo sẽ tiếp tục tập trung vào Trung Quốc nhưng cũng sẽ hướng đến Ấn Độ, quốc gia đang muốn trở thành động lực tăng trưởng nhu cầu lớn tiếp theo trên toàn cầu. S&P Global Commodity Insights gần đây dự báo tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu của Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc trong năm nay.

“Ấn Độ sẽ là động lực chính, cùng với Đông Nam Á và các khu vực khác của Nam Á, thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu dầu trong tương lai của khu vực”, Kang Wu, trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế vĩ mô và nhu cầu dầu toàn cầu của SPGCI, cho biết.

Ngay cả những thị trường tăng trưởng chậm hơn, như Liên minh châu Âu (EU), cũng tiếp tục ghi nhận sự tăng trưởng trong nhu cầu dầu, được phản ánh qua số liệu nhập khẩu. Số liệu mới nhất trong quý hai năm nay cho thấy nhập khẩu khí đốt giảm, nhưng nhu cầu đối với loại dầu mà EU gọi là “dầu mỏ” lại tăng. Mặc dù EU không phải là thị trường mà các nhà giao dịch dầu mỏ thường tìm đến để đánh giá xu hướng nhu cầu, nhưng có lẽ việc bỏ qua thị trường này là một thiếu sót.

Về phía cung, tất nhiên, sự chú ý vẫn tập trung vào OPEC+, mặc dù các nhà dự báo vẫn tiếp tục nhắc đi nhắc lại rằng họ kỳ vọng sự tăng trưởng khai thác mạnh mẽ từ các quốc gia ngoài OPEC như Mỹ, Guyana, Canada và Brazil. Tuy nhiên, những dự báo này đã bắt đầu điều chỉnh đối với Mỹ, khi ngành công nghiệp liên tục cho thấy rằng sẽ không có việc khoan dầu ồ ạt khi ông Trump quay lại Nhà Trắng.

Tình hình với OPEC+ khá tương tự. Các nhà dự báo đã khiến các nhà giao dịch lo lắng và có cái nhìn tiêu cực trong suốt nhiều tháng qua, nhắc nhở họ về tất cả công suất dự trữ mà OPEC có thể đưa vào hoạt động khi họ quyết định giảm cắt giảm sản lượng.

Điều mà họ quên không đề cập là OPEC và các đối tác OPEC+ đã làm rõ từ đầu khi thực hiện cắt giảm sản lượng rằng, sản lượng chỉ được đưa vào hoạt động trở lại khi giá dầu tăng đủ cao. Điều này có nghĩa là vài lần giá dầu giảm mạnh trong năm nay hoàn toàn là kết quả của những kỳ vọng không thực tế, không liên quan gì đến yếu tố cơ bản của thị trường dầu.

Trong bối cảnh hiện tại, các yếu tố cơ bản dường như đã được cân bằng. Nhiều người dự báo sẽ có sự thừa cung trong năm tới, nhưng điều này dựa trên các giả định về việc áp dụng xe điện (EV) mà đã liên tục gây thất vọng.

Các lệnh trừng phạt của ông Trump đối với Iran có thể làm thắt chặt nguồn cung từ Trung Đông hơn nữa, và tạo ra một ít động lực tăng giá, nhưng khả năng là ý tưởng về một “tấm đệm” công suất dư thừa 5 triệu thùng mỗi ngày hoặc hơn sẽ lại đóng vai trò như một “rào cản” ngăn chặn sự bùng nổ của thị trường.

Nh.Thạch

AFP