Những vụ mùa tiền tỷ ở 'thủ phủ' cây ăn trái Xuyên Mộc

Xuyên Mộc là một huyện ven biển thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đây là một địa phương có nền nông nghiệp phát triển mạnh mẽ, với những đặc điểm tự nhiên thuận lợi cho việc trồng trọt và chăn nuôi, trong đó có trồng cây ăn quả.

Hiệu quả vượt trội

Đến nay, huyện Xuyên Mộc có diện tích trồng cây có múi như cam, quýt, bưởi… lớn nhất tỉnh với gần 1.000ha, trong đó, khoảng 50% diện tích đã cho thu nhập. Theo các hộ nông dân, sau khi trừ chi phí, nông dân thu lãi từ 200-400 triệu đồng/ha.

Do dễ trồng, dễ chăm sóc và có thể trồng xen canh với nhiều loại cây khác nhau trên cùng một diện tích, lại có đầu ra ổn định, nên các loại cây trồng có múi đang được nhiều nông dân trên địa bàn huyện Xuyên Mộc phát triển mạnh và xem đây là loại cây thoát nghèo.

Cây có múi có nhiều tiềm năng phát triển ở Xuyên Mộc.

Điển hình, với diện tích 1ha ban đầu chỉ chuyên trồng nhãn, hiệu quả không quá cao, đến năm 2009, bà Lê Thị Tới (ấp Nhân Hòa, xã Xuyên Mộc) quyết định phá bỏ toàn bộ vườn nhãn, chuyển sang trồng quýt đường, bưởi và cam sành.

Hiện, gia đình bà Tới đầu tư trồng xen 250 gốc cam sành, 250 gốc quýt đường cùng 100 gốc bưởi da xanh đang cho hiệu quả khá tốt so với việc trồng nhãn trước đây. Mỗi năm, bà Tới thu nhập khoảng 500 triệu đồng từ các cây bưởi, cam, quýt.

Theo bà Tới, do đây là mô hình mới chưa được phát triển rộng rãi nên bà vừa làm vừa học hỏi, rút kinh nghiệm, tìm hiểu kiến thức qua sách báo và từ những người đi trước, tư vấn của các nhà khoa học, đồng thời đến tham quan các mô hình trồng cây ăn trái ở trong và ngoài tỉnh để tham khảo phương pháp trồng và kỹ thuật chăm sóc cây với hy vọng áp dụng cho vườn cây của gia đình đạt năng suất cao.

“Từ khi chuyển sang trồng cam, quýt và bưởi cho thu nhập cao hơn gấp 2-3 lần so với lúc trồng nhãn”, bà Tới hồ hởi cho hay.

Cũng là một nông dân “ăn nên làm ra” nhờ trồng quýt và các cây có múi, ông Trương Văn Danh (xã Hòa Hiệp) cho hay việc áp dụng sản xuất tập trung và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, tưới nước nên sản phẩm trái cây của gia đình ông có chất lượng đảm bảo, mẫu mã đẹp, vì vậy được nhiều công ty, đơn vị thu mua với giá ổn định, lợi nhuận bình quân đạt gần 1 tỷ đồng/ha/năm.

Thúc đẩy liên kết

Hiện, gia đình ông Danh đang triển khai gần 50 ha trồng quýt, cam và bưởi, trong đó trên dưới 30 ha đang cho thu hoạch. “Mình làm từng đợt, bán kéo dài không bị đụng hàng, công nhân làm có việc liên tục. Kỹ thuật ở đây móc mương móc rãnh, móc nước cho thoát nước dễ dàng, không bị ứ đọng đó là điều kiện tiên quyết”, ông Danh chia sẻ.

Mô hình trồng xen canh cây có múi trên cùng một mảnh đất tại huyện Xuyên Mộc đã cho thấy hiệu quả trong việc chuyển đổi cây trồng, đặc biệt là khai thác đặc tính phù hợp của thổ nhưỡng, điều kiện khí hậu tại địa phương.

Vì vậy, thời gian qua, địa phương đã vận động, khuyến khích bà con thay thế các loại cây già cỗi, năng suất thấp như điều, nhãn để chuyển sang trồng quýt, cam, mang lại lợi nhuận kinh tế cao hơn.

Liên kết sản xuất trong các HTX, tổ hợp tác giúp nông dân Xuyên Mộc nâng cao giá trị, giảm nghèo bền vững.

Đáng chú ý, quá trình chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hiện đại hóa, nâng cao giá trị gia tăng ở Xuyên Mộc đang có sự hiện diện và ghi dấu đậm nét của các HTX, tổ hợp tác.

Đơn cử, trước đây, các hộ trồng nhãn ở xã Hòa Hiệp (huyện Xuyên Mộc) thường bị thương lái ép giá hoặc phải mua phân bón, vật tư chăm sóc cây trồng với giá cao, dẫn đến thu nhập kém ổn định, nhưng từ khi HTX dịch vụ Nhân Tâm (xã Hòa Hiệp) được thành lập, những bất cập trên đã dần được tháo gỡ.

Ông Phạm Thế Hoành, Giám đốc HTX cho biết, đến nay, HTX có 13,9ha trồng nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP, sản lượng đạt khoảng 45 tấn/năm. Sản phẩm nhãn của HTX đã có chỗ đứng ổn định trong các hệ thống siêu thị cả nước.

Nhờ hoạt động hiệu quả cao, HTX đạt thu nhập bình quân khoảng 250 triệu/ha/năm, doanh thu bình quân khoảng 1,3 -1,6 tỷ đồng/năm. Theo ông Hoành, HTX hiện nay vẫn không ngừng hoàn thiện mẫu mã, bao bì và chất lượng sản phẩm để hướng tới những thị trường khó tính hơn.

Năm 2023, vùng trồng của HTX đã đáp ứng yêu cầu nhập khẩu của Nhật Bản và được Cục Bảo vệ thực vật cấp mã số vùng trồng nhãn xuất khẩu thị trường Nhật Bản với trung bình 12 tấn nhãn tươi/tháng.

Việc được cấp mã số vùng trồng giúp HTX này nâng cao khả năng cạnh tranh, hình thành các chuỗi giá trị bền vững hướng đến xuất khẩu.

Tính đến nay, toàn huyện Xuyên Mộc có trên 10 HTX nông nghiệp hoạt động trong các ngành nghề trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ nông nghiệp… với hàng trăm thành viên và hàng nghìn người người lao động tham gia.

Thành công của các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn huyện Xuyên Mộc đến từ những chính sách hỗ trợ thiết thực của ban ngành địa phương, đặc biệt là sự đồng hành của Liên minh HTX tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Liên minh HTX Việt Nam.

Xây dựng vùng sản xuất hàng hóa

Cụ thể, Liên minh HTX Việt Nam, cùng với Liên minh HTX tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX trên địa bàn huyện Xuyên Mộc.

Trước hết là các hoạt động hỗ trợ HTX tham gia hội chợ xúc tiến thương mại, Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ các HTX tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại, như Coop-Expo tại Hà Nội, giúp giới thiệu và quảng bá sản phẩm của HTX.

Về ứng dụng công nghệ trong sản xuất, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh đã thực hiện các chương trình hỗ trợ máy móc và thiết bị công nghệ cao giúp HTX nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Ví dụ, HTX Hải sản Nguyên Phát được hỗ trợ máy móc hiện đại để cải thiện quy trình sản xuất.

Về hỗ trợ đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam đã tích cực thực hiện các chương trình đào tạo nhằm nâng cao trình độ quản lý và chuyên môn cho cán bộ và thành viên HTX, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX.

Những chính sách hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh, Liên minh HTX Việt Nam đã góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế tập thể tại huyện Xuyên Mộc, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân địa phương. Từ đó đóng góp chung vào sự phát triển mạnh của ngành nông nghiệp huyện.

Năm 2024, địa phương đẩy mạnh hoàn thiện xây dựng 6 vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, trong đó có 850/1.000 ha sản xuất nhãn tập trung ở các xã: Bình Châu, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Xuyên Mộc, Phước Tân và Bông Trang. Vùng sản xuất thanh long tập trung ở các xã Bưng Riềng, Bông Trang 350/500 ha; vùng sản xuất cây hồ tiêu ở các xã Hòa Hiệp, Hòa Hội, Hòa Bình, Hòa Hưng, Bàu Lâm, Xuyên Mộc diện tích 1.800/1.900 ha.

Bên cạnh đó là vùng sản xuất lúa chất lượng cao tại xã Phước Thuận diện tích 600/600 ha; vùng sản xuất cây dược liệu tại xã Hòa Hiệp 75/80 ha; vùng chăn nuôi heo 115.550 con và 944.500 con gia cầm tập trung ở các xã Bưng Riềng, Hòa Hiệp, Hòa Hội, Xuyên Mộc, Phước Tân, Hòa Bình và Bông Trang.

Thời gian tới, huyện dự kiến tiếp tục ưu tiên phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao, góp phần tăng năng suất, sản lượng cây trồng, vật nuôi, nâng cao thu nhập cho nông dân, HTX.

An Bình