Những vụ ám sát nhằm vào lãnh đạo Mỹ trong lịch sử

Ông John G. Kennedy vẫy tay chào từ xe một phút trước bị ám sát tại Dallas ngày 22/11/1963. Ảnh: AP

Ông Abraham Lincoln, Tổng thống thứ 16 của Mỹ

Ông Abraham Lincoln là Tổng thống Mỹ đầu tiên bị ám sát khi ông tham dự buổi biểu diễn đặc biệt của vở hài kịch “Our American Cousin” tại Nhà hát Ford ở Washington cùng với Đệ nhất Phu nhân Mary Todd Lincoln ngày 14/4/1865. Ông ngay lập tức được đưa tới ngôi nhà đối diện nhà hát để điều trị sau khi bị bắn vào đầu, tuy nhiên ông đã qua đời vào sáng ngày hôm sau.

Thủ phạm được xác định là một người đàn ông mang tên John Wilkes Booth. Vào thời điểm đó, sự ủng hộ của ông Lincoln đối với quyền người da đen được cho là động cơ khiến thủ phạm ra tay tấn công. Thủ phạm Booth bị bắn chết vào ngày 26/4/1865 khi đang lẩn trốn trong một nhà kho gần Bowling Green, Virginia.

Sau khi ông qua đời, Phó Tổng thống Andrew Johnson kế nhiệm ông.

Ông James Garfield, Tổng thống thứ 20 của Mỹ

Ông Garfield là Tổng thống thứ hai của Mỹ bị ám sát chỉ 6 tháng sau khi nhậm chức. Ông đang trên đường đi bộ qua một ga xe lửa ở Washington vào ngày 2/7/1881 để bắt chuyến tàu đến New England thì bị thủ phạm Charles Guiteau bắn – người bị kết tội và xử tử vào tháng 6/1882.

Vào thời điểm đó, nhà phát minh Alexander Graham Bell đã cố gắng tìm ra viên đạn găm vào ngực ông Garfield bằng một thiết bị mà ông thiết kế riêng nhưng không thành công. Tổng thống Garfield bị trọng thương và phải chữa trị tại Nhà Trắng trong vài tuần nhưng qua đời vào tháng 9, sau khi được đưa đến bờ biển New Jersey. Sau khi ông Garfield qua đời, Phó Tổng thống Chester Arthur kế nhiệm ông.

Ông William McKinley, Tổng thống thứ 25 của Mỹ

Ông McKinley bị bắn khi thực hiện bài phát biểu ở Buffalo, New York vào ngày 6/9/1901. Ông đang bắt tay những người có mặt ở sự kiện thì một người đàn ông bắn 2 phát vào ngực ông ở cự ly gần. Các bác sĩ đã mong đợi McKinley sẽ bình phục nhưng sau đó chứng hoại tử đã xuất hiện xung quanh vết đạn. Ông McKinley qua đời vào ngày 14/9/1901, 6 tháng sau khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ 2 của mình. Ông được kế nhiệm bởi Phó Tổng thống Theodore Roosevelt.

Leon F. Czolgosz, một cư dân Detroit 28 tuổi thất nghiệp, đã thừa nhận thực hiện vụ nổ súng. Tay súng Czolgosz bị kết tội tại phiên tòa và bị xử tử trên ghế điện vào ngày 29/10/1901.

Hình minh họa vụ ám sát Tổng thống William McKinley ngày 6/9/1901 được đăng tải trên tờ The San Francisco Call.

Ông Franklin D. Roosevelt, Tổng thống thứ 32 của Mỹ

Vụ ám sát xảy ra vào tháng 2/1933. Ông Roosevelt, lúc đó là tổng thống đắc cử, đang thực hiện một bài phát biểu ở thành phố Miami từ phía sau một chiếc ô tô mui trần thì tiếng súng vang lên. Ông không bị thương, tuy nhiên Thị trưởng Chicago Anton Cermak đã thiệt mạng. Thủ phạm Guiseppe Zangara bị kết tội và sau đó bị kết án tử hình.

Ông Harry S. Truman, Tổng thống thứ 33 của Mỹ

Theo tư liệu lịch sử, ông Truman đang ở tại Blair House, đối diện Nhà Trắng vào ngày 1/11/1950 thì có 2 tay súng đột nhập với mục tiêu ám sát ông. Ông Truman không bị thương, tuy nhiên một cảnh sát Nhà Trắng và một trong những kẻ tấn công là Griselio Torresola đã thiệt mạng trong cuộc đấu súng. Hai cảnh sát khác của Nhà Trắng bị thương.

Kẻ tấn công còn lại, Oscar Callazo, bị bắt và bị kết án tử hình. Năm 1952, ông Truman giảm án cho người này xuống tù chung thân. Người này sau đó được Tổng thống Jimmy Carter cho ra tù năm 1979.

Ông John F. Kennedy, Tổng thống thứ 35 của Mỹ

Ngày 22/11/1963, ông Kennedy bị một sát thủ giấu mặt trang bị súng trường cỡ lớn bắn chết khi ông đến thăm Dallas cùng với Đệ nhất Phu nhân Jacqueline Kennedy. Tiếng súng vang lên khi đoàn xe của ông lăn bánh qua Dealey Plaza ở trung tâm thành phố Dallas. Ông được đưa đến Bệnh viện Parkland Memorial nhưng đã qua đời ngay sau đó.

Vài giờ sau vụ ám sát, cảnh sát đã bắt giữ Lee Harvey Oswald sau khi tìm thấy chỗ ngồi của một tay súng bắn tỉa ở tòa nhà Texas School Book Depository gần đó. Hai ngày sau, người này đang được đưa từ trụ sở cảnh sát đến nhà tù quận thì bị chủ hộp đêm ở Dallas, Jack Ruby, lao tới và bắn chết.

Người kế nhiệm ông Kennedy là Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson, người đã tuyên thệ nhậm chức trong phòng họp trên chiếc Air Force 1. Ông là tổng thống duy nhất tuyên thệ nhậm chức trên máy bay.

Ông Gerald Ford được đưa vào trong xe limousine sau khi phát súng đầu tiên được nổ ngày 22/9/1975 khi ông rời khách sạn St. Francis tại San Francisco. Ảnh: AP

Ông Gerald Ford, Tổng thống thứ 38 của Mỹ

Ông Ford phải đối mặt với 2 vụ ám sát chỉ trong vòng vài tuần vào năm 1975 và không bị thương trong cả hai vụ việc.

Trong nỗ lực ám sát đầu tiên ngày 16/8/1975, ông Ford đang trên đường đến cuộc gặp với Thống đốc California ở Sacramento thì bị thủ phạm Lynette “Squeaky” Fromme, một người thuộc tà giáo của của Charles Manson, lao qua đám đông trên phố, rút một khẩu súng lục bán tự động và chĩa vào ông Ford nhưng không bắn được đạn. Người phụ nữ này bị kết án tù và được trả tự do vào năm 2009.

17 ngày sau, tức 22/9/1975, một người phụ nữ khác mang tên Sara Jane Moore, thực hiện nỗ lực ám sát ông Ford bên ngoài một khách sạn ở San Francisco. Người phụ nữ này bắn một phát và trượt trước khi bị một người ngoài cuộc nắm lấy cánh tay ngăn cản khi định bắn phát thứ 2. Moore bị đưa vào tù và được thả vào năm 2007.

Ông Ronald Reagan, Tổng thống thứ 40 của Mỹ

Ngày 30/3/1981, ông Reagan đang trên đường đi về phía đoàn xe của mình sau khi thực hiện một bài phát biểu ở Washington, D.C. thì bị thủ phạm John Hinckley Jr., người có mặt trong đám đông, bắn. Ông Reagan cùng 3 người khác cũng bị bắn, trong đó bao gồm Thư ký Báo chí James Brady. Ông Reagan hồi phục sau vụ nổ súng nhưng ông James Brady bị liệt một phần.

Thủ phạm Hinckley bị bắt và đưa vào bệnh viện tâm thần sau khi bồi thẩm đoàn tuyên bố người này vô tội vì lý do mất trí khi bắn ông Reagan. Tới năm 2022, ông Hinckley được trả tự do khỏi sự giám sát của tòa án sau khi thẩm phán xác định rằng ông “không còn là mối nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác nữa”.

Hiện trường bao gồm cảnh sát và các nhân viên Secret Service phản ứng trước vụ ám sát Tổng thống Ronald Reagan ngày 30/3/1981. Ảnh: AFP

Ông George W. Bush, Tổng thống thứ 43 của Mỹ

Ngày 10/5/2005, ông Bush đang thạm dự một sự kiện với Tổng thống Georgia Mikhail Saakashvili tại Tbilisi thì một quả lựu đạn ném về phía ông. Quả lựu đạn rơi xuống cách bục phát biểu khoảng 19m nhưng không phát nổ và không có ai bị thương.

Thủ phạm bị bắt vào tháng 5/2005 và bị kết án chung thân.

Những vụ mưu sát nhằm vào cựu tổng thống và ứng viên tổng thống Mỹ:

Ông Theodore Roosevelt, cựu Tổng thống

Ông Roosevelt bị bắn vào ngày 14/10/1912 khi đang vận động trở lại Nhà Trắng tại Milwaukee, bang Wisconsin. Trước đây, ông đã phục vụ 2 nhiệm kỳ tổng thống và đang trong quá trình tranh cử với tư cách ứng cử viên của bên thứ 3. Theo báo cáo, các giấy tờ được gấp lại kèm hộp kính kim loại trong túi của ông được cho là yếu tố khiến tác động của viên đạn được giảm thiểu và giúp ông không bị thương nặng.

Thủ phạm John Schrank bị bắt sau đó và dành phần đời còn lại của mình trong bệnh viện tâm thần.

Ông Robert F. Kennedy, ứng viên Tổng thống Mỹ

Ông Kennedy đang trong quá trình tranh cử để trở thành ứng viên Tổng thống của Đảng Dân chủ thì bị sát hại tại một khách sạn ở Los Angeles ngày 5/6/1968 - ngay sau khi đọc bài phát biểu chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở California. Ông là thượng nghị sĩ đến từ New York và là anh trai của Tổng thống John F. Kennedy, người bị ám sát 5 năm trước đó.

Thủ phạm Sirhan Sirhan bị kết tội giết người cấp độ một và bị kết án tử hình. Hình phạt này đã được chuyển thành tù chung thân. Hiện người này vẫn đang ở trong tù sau khi đơn xin trả tự do mới nhất bị từ chối vào năm 2023.

Ông George C. Wallace, ứng viên Tổng thống

Ông Wallace, người đang trong quá trình cạnh tranh để trở thành ửng viên Tổng thống của Đảng Dân chủ, bị bắn trong một chiến dịch vận động ở Maryland vào ngày 15/7/1972. Vụ tấn công này khiến ông bị liệt từ thắt lưng trở xuống. Thủ phạm Arthur Bremer bị kết án tù và sau đó được trả tự do vào năm 2007.

Ông Donald Trump, cựu Tổng thống và ứng viên Tổng thống:

Chiều ngày 13/7/2024 (khoảng 5h sáng ngày 14/7 giờ Việt Nam), một tiếng súng vang lên khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang vận động tranh cử trên sân khấu tại Butler, bang Pennsylvania. Ngay sau tiếng nổ, ông Trump nhăn mặt và đưa tay lên tai phải rồi cúi xuống phía sau bục phát biểu. Các mật vụ nhanh chóng xuất hiện và ông Trump được đỡ dậy với một vết máu trên tai. Ông Trump giơ nắm đấm lên trời thể hiện sự quyết tâm trong khi đám đông hô lớn khẩu hiệu "USA".

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã được đám đông mật vụ hộ tống rời khỏi sân khấu tranh cử. Sau khi vụ ám sát hụt diễn ra, ông Trump đã lên tiếng trấn an những người ủng hộ trên nền tảng Truth Social.

Ngân Hà