Những thiên tai nào sẽ xuất hiện từ nay đến cuối năm?

Nắng nóng gay gắt sẽ gia tăng vào cuối tháng 7

Ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Nguyễn Hữu Thành cho biết, khoảng ngày 13-14/7, nắng nóng sẽ chấm dứt ở Bắc Bộ và Trung Bộ. Tuy nhiên, trong những ngày cuối tháng 7, nắng nóng tại Bắc Bộ có xu hướng gia tăng và kéo dài đến tháng 8 với khoảng 3-4 đợt, kéo dài 2-4 ngày/đợt.

Tại Trung Bộ, nắng nóng còn xảy ra đến tháng 9, tập trung chính trong tháng 7-8/2024 với khoảng 4-6 đợt, kéo dài 2-4 ngày/đợt. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình cùng thời kỳ. Nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn từ 0,5-1 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Dưới tác động của El Nino, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đã xác nhận nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2023 là năm nóng nhất trong 174 năm qua (cao hơn khoảng 1,45 độ C so với mức nhiệt độ trung bình nhiều năm). Tổ chức Khí tượng thế giới cảnh báo, nhiều khả năng năm 2024 sẽ là một năm nắng nóng kỷ lục tiếp theo, "xô đổ" kỷ lục về nắng nóng ghi nhận năm 2023.

Trong tháng 7 - 8 cần đề phòng xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt ở Bắc Bộ và Trung Bộ.

Tại Việt Nam, do ảnh hưởng của El Nino pha cuối, từ đầu năm 2024 đến nay, lượng mưa ở nhiều vùng trên cả nước bị thiếu hụt, dẫn đến nhiệt độ cao. Nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đã xảy ra ở nhiều vùng trên cả nước.

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trong giai đoạn 10 năm qua, chưa có năm nào cả 3 miền Bắc - Trung - Nam cùng xảy ra nắng nóng trong thời gian nghỉ lễ 30/4 - 1/5 như năm 2024. Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài 5 ngày trong tình trạng nhiệt độ luôn ở mức cao, có lúc lên đến 40 độ C.

Từ tháng 1 - 4/2024, người dân TP Hồ Chí Minh hứng chịu đợt nắng nóng dài kỷ lục trong gần 30 năm, với 74 ngày nắng nóng trong vòng 4 tháng. Theo dữ liệu của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, số đợt nắng nóng - nhiệt độ cao nhất trên 35 độ C từ hai ngày liên tiếp trở lên - tương đồng với các năm El Nino trước nhưng mỗi đợt lại kéo dài hơn.

Trong tháng 7 - 8 cần đề phòng xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt ở Bắc Bộ và Trung Bộ. Mùa hè năm 2024, khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ nắng nóng có khả năng xảy ra nhiều hơn và gay gắt hơn so với trung bình, khả năng sẽ xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối. Nguy cơ cao xảy ra các trận dông, lốc, mưa đá. Từ tháng 7 - 9/2024, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng từ 0,5 - 1 độ C.

Mưa bão dồn dập trong các tháng cuối năm

Về tình hình mưa lũ, tổng lượng mưa tại khu vực Bắc Bộ trong tháng 7-8 phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; tháng 9 phổ biến cao hơn 10-20%, riêng khu vực Tây Bắc thấp hơn 5-10% so với trung bình nhiều năm.

Tổng lượng mưa từ tháng 7-9 ở khu vực Trung Bộ phổ biến ở mức cao hơn 10-30% so với trung bình nhiều năm, riêng khu vực Bắc Trung Bộ trong tháng 8 phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ tổng lượng mưa phổ biến ở mức cao hơn từ 5-15% so với trung bình nhiều năm. "Các khu vực trên cả nước tiếp tục có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét và gió giật mạnh", ông Nguyễn Hữu Thành lưu ý.

Bên cạnh đó, từ tháng 7-9 là thời kỳ hoạt động của gió mùa Tây Nam, do đó, độ cao sóng khu vực ngoài khơi Trung Bộ, trên khu vực Biển Đông (bao gồm khu vực Hoàng Sa) ở khoảng 2-4 m, biển động. Trong thời kỳ này, ven biển Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ cần đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng trong bão và áp thấp nhiệt đới, nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển.

Nhận định về xu thế thời tiết từ nay đến cuối năm 2024, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho rằng, hiện tượng ENSO tiếp tục duy trì ở trạng thái La Nina với xác suất khoảng 80-90%, nguy cơ mưa bão dồn dập trong những tháng cuối năm, đặc biệt là khu vực miền Trung.

Từ nay đến cuối năm xuất hiện từ 10-12 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Bắc Biển Đông, trong đó có khoảng 5-7 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam; không loại trừ khả năng xuất hiện những cơn bão mạnh trên Biển Đông. Khu vực ven biển Bắc Bộ và Trung Bộ cần tiếp tục đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng trong bão và áp thấp nhiệt đới.

Từ tháng 10-12, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, riêng khu vực Bắc Bộ trong tháng 10/2024 nhiệt độ trung bình cao hơn khoảng 0,5-1 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Để ứng phó với các hình thái thời tiết nguy hiểm trên, các chuyên gia khí tượng thủy văn khuyến cáo, người dân cần phải thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo trên Website của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia tại địa chỉ nchmf.gov.vn, các Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, thành phố và khu vực và cập nhật thường xuyên thông tin dự báo khí tượng thủy văn mới nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống của Trung ương và địa phương để chủ động ứng phó.

Chính quyền và các đơn vị chức năng cần cung cấp nhanh, kịp thời thông tin dự báo thiên tai cho người dân, tuyên truyền cũng như thực hiện lệnh cấm tuyệt đối người dân hoạt động tại các khu vực có nguy cơ rủi ro cao dễ xảy ra dông, lốc, sét, mưa đá, lũ quét, sạt lở đất... Người dân cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn công tác ứng phó, phòng tránh thiên tai của chính quyền địa phương.

Tô Hội