Những người truyền cảm hứng sản xuất nông nghiệp sạch

Tuy xuất phát điểm khác nhau, nhưng họ đều là những người dám nghĩ, dám làm để truyền cảm hứng về sản xuất nông nghiệp sạch. Con đường đưa sản phẩm nông sản sạch đến người tiêu dùng cũng có lúc gian nan, vất vả nhưng tâm huyết phát triển sản vật địa phương đã đưa họ đến thành công nhất định.

Trăn trở với nông nghiệp sạch

Một ngày cuối năm, chúng tôi được mục sở thị trang trại dừa hữu cơ Phượng Hoàng Farm của ông Nguyễn Phi Trường nằm ở chân đèo Phượng Hoàng (xã Ninh Tây, thị xã Ninh Hòa). Mảnh đất rộng hơn 20ha được phủ kín một màu xanh mướt với những hàng dừa sum suê trái. Tuy cây dừa bén rễ ở vùng đất này chưa lâu nhưng đi đến đâu chúng tôi cũng được người dân nơi đây kể chuyện ông Trường bỏ phố về quê trồng dừa hữu cơ. Bên những buồng dừa tươi vừa được hái xuống, ông Trường chia sẻ, trước khi xuống giống, ông để cho đất nghỉ ngơi, phục hồi bằng cách cho cỏ mọc tự nhiên và cắt phát liên tục. Những độc tố có trong đất sẽ theo cỏ mọc lên ngọn và được cắt bỏ. Công việc này cứ lặp đi lặp lại ròng rã suốt 2 năm đầu. Khi xuống giống, ông Trường cũng áp dụng phương pháp 4 không “không thuốc diệt cỏ, không thuốc trừ sâu, không phân hóa học, không dùng thuốc kích thích tăng trưởng” và 3 hệ thống phòng bệnh “trồng hoa và cỏ để tạo hàng rào bảo vệ; dùng long não treo lên cây để đuổi côn trùng và cho dừa “ăn muối” để tạo vị ngon đặc trưng”. Hơn 5 năm theo đuổi làm nông nghiệp sạch, gần 1.000 gốc dừa của ông đã cho thu hoạch, mỗi tháng 4.000 quả, chất lượng dừa được đánh giá có vị ngọt, thanh mát tự nhiên, 10 quả như 1. Ông Trường còn dán tem nhãn truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Bưởi da xanh Hiệu Linh được bán ở một siêu thị tại TP. Nha Trang.

Giai đoạn đầu tư cơ bản đã hoàn tất, nhưng con đường làm nông nghiệp sạch vẫn chưa hết gian nan khi thách thức lớn nhất là tiêu thụ sản phẩm. Do giá bán khá cao so với thị trường (20.000 đồng/trái) nên để đưa sản phẩm nông nghiệp sạch đến tay người tiêu dùng, ông Trường đã mang dừa hữu cơ của mình đi tiếp thị từ khu du lịch, nhà hàng, đến quán bánh canh, quán cà phê… “Tạo ra sản phẩm đã tốn chi phí, nhưng để làm thương hiệu, xây dựng hệ thống tiêu thụ để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng còn tốn tiền bạc và thời gian gấp nhiều lần”, ông Trường nói. Nhiều lần đi thuyết phục các nhà hàng, khu du lịch cho đặt tủ mát trưng bày và bán sản phẩm dừa hữu cơ, ông Trường đều nhận được cái lắc đầu từ chối, nhưng ông vẫn kiên trì tiếp thị. Nhờ khẳng định được chất lượng của sản phẩm hữu cơ, ông đã hợp tác được với chủ các đơn vị uy tín như: Khách sạn Yasaka; Khu du lịch Champa Island Nha Trang… Do đó, việc tiêu thụ dừa rất thuận lợi.

Đến huyện miền núi Khánh Vĩnh, thủ phủ của cây bưởi da xanh, dẫn chúng tôi đi thăm vườn bưởi trĩu quả chuẩn bị phục vụ dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, ông Đoàn Văn Hưởng - Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất, thu mua nông sản Hiệu Linh (thôn Tà Mơ, xã Khánh Thành), một trong những nông dân đầu tiên mạnh dạn chuyển sang trồng bưởi vẫn nhớ như in câu chuyện cách đây hơn 15 năm. Thời điểm đó, trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh đã có một số hộ trồng bưởi da xanh với số lượng ít để dùng trong gia đình, không đầu tư chăm sóc nhiều. Với suy nghĩ táo bạo về một vùng trồng giống bưởi này, ông lặn lội vào các nhà vườn ở miền Tây Nam Bộ tìm mua giống về trồng. Sau khi có giống, ông tìm đến những vườn trồng bưởi lớn để kiên trì học hỏi kinh nghiệm trồng và chăm sóc. Sau gần 4 năm, những cây bưởi đầu tiên cho quả khiến mọi người bất ngờ bởi hương vị ngọt thanh, chất lượng vượt trội ngoài mong đợi và thương hiệu bưởi da xanh Hiệu Linh cũng ra đời từ đây. Trong quá trình chăm sóc, gia đình ông đặc biệt chú trọng sử dụng phân bón hữu cơ và kỹ thuật mới giúp cây bưởi phát triển khỏe mạnh. Ông cũng là người tiên phong trong áp dụng tiêu chuẩn VietGAP vào sản xuất bưởi ở Khánh Vĩnh, đủ tiêu chuẩn để đưa vào siêu thị, kệ hàng nông sản sạch. “Cây bưởi được chăm sóc rất cẩn thận, từ khâu cắt tỉa cành, bón phân cho đến kiểm tra sâu bệnh. Để quả bưởi đều đẹp, đảm bảo chất lượng và bảo vệ cây, mỗi lứa như vậy có thể cho 600 - 700 quả/cây nhưng gia đình tôi cắt tỉa chỉ giữ lại 1/3 hoặc một nửa số quả tùy cây. Quả bưởi có trọng lượng trung bình từ 1,8 đến 2kg, lớp vỏ xanh, mịn màng và vị ngọt thanh, mọng nước. Đến nay, bưởi Hiệu Linh được sản xuất trên diện tích 20ha, mỗi năm cho ra thị trường hàng trăm tấn bưởi chất lượng cao” - ông Hưởng nói.

Kết nối để đi xa

“Muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau” - câu nói của tỷ phú Warren Buffett cũng là phương châm của những người truyền cảm hứng như ông Trường, ông Hưởng. Bởi hơn ai hết, họ hiểu được việc xây thương hiệu đã khó, bảo vệ thương hiệu còn khó hơn, nhưng khi chung tay kết nối thì sản phẩm sẽ “bay cao, bay xa hơn”. Hiện nay, ông Trường đang dần chuyển giao kỹ thuật trồng dừa hữu cơ cho các hộ dân trong vùng nhằm hình thành vùng trồng rộng lớn. Phượng Hoàng Farm sẽ bao tiêu sản phẩm với giá ổn định cho các hộ nông dân. Bên cạnh đó, ông Trường còn đảm nhận vai trò Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Chủ trang trại Ninh Hòa với hơn 30 thành viên là những nông dân giỏi. Câu lạc bộ đã có nhiều hoạt động hỗ trợ, hiến kế cho nhau cùng phát triển, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp sạch, xanh, bền vững, từng bước gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Phi Trường thu hoạch dừa hữu cơ tại trang trại Phượng Hoàng Farm.

Hợp tác xã Hiệu Linh do ông Hưởng làm Giám đốc hiện có 14 thành viên, trong đó hơn 90% là đồng bào dân tộc thiểu số, với diện tích sản xuất bưởi da xanh khoảng 30ha. Ông Hưởng đã lan tỏa cách làm nông nghiệp sạch đến các hộ bằng cách cung cấp cây giống, vật tư, quy trình canh tác đạt chuẩn VietGAP và thu mua toàn bộ sản phẩm bưởi cho người dân. Bưởi da xanh Hiệu Linh không chỉ được ưa chuộng trong tỉnh mà còn được phân phối rộng rãi đến các tỉnh, thành phố khác trên cả nước như: Phú Yên, TP. Hồ Chí Minh, TP. Hà Nội… Do đó, thu nhập của các thành viên rất ổn định. “Điều tôi vui mừng nhất đó là các thành viên hợp tác xã đã nắm chắc quy trình chăm sóc, sản xuất để cho ra thị trường sản phẩm bưởi da xanh Hiệu Linh đạt chuẩn VietGAP. Tuy nhiên, tôi vẫn luôn mong muốn mở rộng vùng trồng, liên kết với nhiều hộ nông dân hơn để khai thác tối đa thế mạnh của vùng đất này”, ông Hưởng nói.

VÂN DUNG