Những mảnh ghép cuối cùng của ký ức

Bìa của cuốn sách “Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba”

Không chỉ là những dòng nhật ký cá nhân, tác phẩm còn là lời tự sự của một trái tim trẻ trung, nồng nàn lý tưởng và chan chứa tình yêu thương. Những trang viết ấy, bởi vậy, đã vượt ra ngoài khuôn khổ riêng tư để trở thành một tư liệu lịch sử mang chiều sâu nhân văn và giá trị văn học. Chính sự hòa quyện giữa chất văn chương và sử liệu đã tạo nên sức lay động đặc biệt cho cuốn sách - một bản ghi chép vừa trung thực, vừa giàu hình ảnh và xúc cảm, khiến người đọc không khỏi nghẹn ngào.

Năm 2025, nhân dịp tưởng niệm 55 năm ngày chị hy sinh, gia đình liệt sĩ đã công bố một tư liệu mới: Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba (Biên soạn: Đặng Kim Trâm, Nhà xuất bản Phụ Nữ, 7/2025), tập hợp những ghi chép, thư từ và suy nghĩ cá nhân mà bác sĩ Thùy Trâm viết trước năm 1965 - thời điểm chị rời Hà Nội vào chiến trường miền Nam.

Nếu Nhật ký Đặng Thùy Trâm phác họa chân dung một nữ bác sĩ kiên cường giữa bom đạn, thì Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba lại hé mở những góc khuất sâu lắng hơn trong tâm hồn một cô gái Hà Nội: Những rung động đầu đời, nỗi nhớ gia đình, trăn trở về lý tưởng, và những giấc mơ về một cuộc sống bình yên. Ở đó, Đặng Thùy Trâm hiện lên như một con người trọn vẹn - vừa kiên cường, vừa lãng mạn; vừa lý trí, lại đầy cảm xúc.

Bên cạnh phần nhật ký và các thư từ cá nhân của bác sĩ Thùy Trâm, cuốn sách còn là một công trình biên soạn công phu, tập hợp nhiều tư liệu quý: thư chị gửi về cho gia đình, trích hồi ký của bà Doãn Ngọc Trâm (mẹ của bác sĩ Thùy Trâm), bài viết hồi ức của các chị em gái, các bài viết của bạn bè, đồng đội, cùng những dòng hồi ức đầy nhân hậu của Fredric Whitehurst - người lính Mỹ đã lưu giữ và sau này trao trả lại hai cuốn nhật ký đầu tiên cho gia đình chị.

Chính sự phong phú của chất liệu, tư liệu và giọng kể đa chiều ấy đã khiến cuốn sách trở thành một bản hợp tấu của ký ức, nơi các mảnh ghép riêng lẻ hội tụ, bổ khuyết và nâng đỡ nhau. Những câu chuyện được kể lại không chỉ tái hiện chân dung Đặng Thùy Trâm một cách sinh động, mà còn lan tỏa tinh thần yêu thương, lòng trắc ẩn, sự bao dung vượt qua lằn ranh chiến tuyến - như một ánh sáng dịu dàng giữa bóng tối chiến tranh.

Đặng Thùy Trâm và cuốn nhật ký thứ ba không chỉ là một tác phẩm có giá trị tư liệu, mà còn là một di sản tinh thần đặc biệt. Qua những trang viết giàu cảm xúc và suy tư, người đọc hôm nay hiểu rõ hơn về một thế hệ đã sống và hy sinh vì đất nước. Cuốn sách là lời tưởng nhớ sâu sắc gửi đến liệt sĩ Đặng Thùy Trâm - một người con gái Việt Nam kiên cường và nhân hậu, sống trọn vẹn trong lý tưởng và yêu thương.

Bảo Chân