Những lưu ý khi cúng giao thừa ngoài trời

Theo quan niệm dân gian thì lễ cúng giao thừa được cử hành ở trong nhà và ngoài trời. Ảnh minh họa: pandakidsschool

Cúng giao thừa ngoài trời là một phong tục quan trọng trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nghi lễ này không chỉ thể hiện lòng kính trọng đối với các vị thần linh mà còn là dịp để cầu mong năm mới an lành, hạnh phúc và thịnh vượng.

Ý nghĩa tâm linh khi cúng giao thừa ngoài trời

Tiễn năm cũ, đón năm mới: Cúng giao thừa ngoài trời nhằm tiễn đưa vị Hành Khiển (vị thần cai quản nhân gian trong năm cũ) và nghênh đón vị Hành Khiển mới tiếp nhận công việc.

Kính cáo trời đất: Lễ cúng ngoài trời mang ý nghĩa bày tỏ lòng thành kính với trời đất và các vị thần cai quản, cầu mong sự che chở và ban phước lành.

Chuyển giao năng lượng tích cực: Thời khắc giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, việc cúng ngoài trời giúp loại bỏ những điều không may mắn và đón chào vận khí tốt.

Lễ vật cúng giao thừa ngoài trời

Một mâm cúng giao thừa ngoài trời thường bao gồm:

• Hương, nến: Dùng để thắp sáng và tạo không gian trang trọng.

• Mâm cỗ mặn: Có thể gồm gà luộc (thường là gà trống), bánh chưng, xôi, rượu, giò, trái cây và bánh kẹo.

• Trầu cau, tiền vàng mã: Thể hiện lòng kính trọng với thần linh.

• Chè, bánh trôi nước: Mang ý nghĩa cầu mong sự tròn đầy, viên mãn.

• Hoa tươi: Thường là hoa cúc hoặc hoa lay ơn để tượng trưng cho sự thanh cao và tinh khiết.

• Muối và gạo: Mang ý nghĩa cầu mong sự no đủ, ấm no trong năm mới.

Lưu ý khi cúng giao thừa ngoài trời

Lễ cúng giao thừa ngoài trời thường được thực hiện đúng vào thời khắc giao thừa (giữa giờ Tý: từ 23h đến 1h sáng).

Đặt mâm cúng ngoài trời ở nơi trang trọng, sạch sẽ, thường là trước cửa nhà hoặc sân rộng. Mâm cúng cần quay về hướng phù hợp với tuổi hoặc mệnh của gia chủ, hoặc hướng Nam – được coi là hướng đón thần linh.

Nội dung bài khấn cần rõ ràng, ngắn gọn, bày tỏ lòng thành kính với trời đất và cầu mong sức khỏe, tài lộc, bình an cho gia đình. Tránh sử dụng từ ngữ tiêu cực hoặc mang tính yêu cầu.

Khi cúng giao thừa, người thực hiện lễ nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo, thể hiện sự tôn trọng. Giữ thái độ nghiêm trang, tập trung vào nghi lễ, tránh ồn ào hoặc đùa cợt trong khi cúng.

Mâm lễ cúng giao thừa thường có gà luộc (thường là gà trống), bánh chưng, xôi, rượu, giò, trái cây và bánh kẹo. Ảnh minh họa

Tham khảo mẫu Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời (Trích cuốn "Văn khấn cổ truyền Việt Nam" - NXB Văn Hóa – Thông Tin):

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương

- Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật

- Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần

- Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển

- Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan

- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.

Nay là phút giao thừa năm Quý Mão với năm Giáp Thìn, chúng con là: …………….., sinh năm: ………, hành canh: ……….. tuổi, cư ngụ tại số nhà:………, ấp/khu phố:……….., xã/phường ……….., quận/huyện/ thành phố ......................, tỉnh/thành phố ........................

Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân.

Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cái Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy)

Văn khấn có thể viết vào giấy để đọc. Sau khi hết 3 tuần hương thì hóa tờ giấy viết văn khấn cùng vàng mã dâng cúng.

Sau khi cúng Giao thừa xong, các gia chủ khấn Thổ Công, tức là vị thần cai quản trong nhà (thường bàn thờ tổ tiên ở giữa, bàn thờ Thổ Công ở bên trái) để xin phép cho tổ tiên về ăn Tết.

Ở Nam bộ, Thổ Công được thay bằng Ông Địa và thờ ở dưới đất. Sau khi cúng xong, xem như Tết thực sự đã đến với gia đình.

Những điều kiêng kỵ khi cúng giao thừa ngoài trời

Không để mâm cúng dưới đất: Mâm cúng cần đặt trên bàn hoặc kệ cao để thể hiện sự tôn kính.

Không đốt quá nhiều vàng mã: Việc đốt vàng mã nên vừa đủ để tránh lãng phí và bảo vệ môi trường.

Không để đồ cúng quá lâu: Sau khi cúng, lễ vật nên được hạ xuống và chia sẻ cho gia đình hoặc làm từ thiện, tránh để mâm cúng qua đêm.

Cúng giao thừa ngoài trời là nghi lễ mang ý nghĩa quan trọng, giúp mỗi gia đình bày tỏ lòng thành kính với trời đất và các vị thần linh, đồng thời đón nhận năng lượng tích cực cho năm mới. Khi thực hiện nghi lễ, cần chú trọng đến sự chuẩn bị chu đáo và thái độ thành tâm để mọi việc diễn ra suôn sẻ, mang lại một khởi đầu thuận lợi và may mắn.

Minh Châu (Tổng hợp)