Alvarez không phải 'nạn nhân' duy nhất của công nghệ trong bóng đá

Giấc mơ Champions League mùa này của Atletico Madrid khép lại theo cách khó tin nhất, khi sự chính xác đến lạnh lùng từ công nghệ đã khiến đội bóng này bị loại trên chấm phạt đền trước Real Madrid.

Thực tế là ống kính truyền hình sau đó cũng không chiếu được cho người xem hay xác định chính xác việc Alvarez phạm luật chạm bóng hai lần khi đá luân lưu. Tình huống diễn ra quá nhanh và tất cả chỉ biết khi trọng tài ra quyết định cuối cùng.

Tuy nhiên, công nghệ của thế kỷ 21 bóc trần tất cả. Dù vẫn còn bị nhiều chỉ trích, những sự trợ giúp từ máy tính vẫn là nhân tố quan trọng đảm bảo sự công bằng trong bóng đá.

Công nghệ bắt việt vị bán tự động (SAOT)

Trên sân Metropilitano, trận Atletico gặp Real Madrid thuộc lượt về vòng 1/8 Champions League, ở lượt sút luân lưu thứ 2, Julian Alvarez được giao nhiệm vụ. Dù bị trượt chân, tiền đạo của tuyển Argentina vẫn đánh bại Thibaut Courtois bằng một cú sút vào giữa khung thành.

Tuy nhiên, cú sút luân lưu của Alvarez lại không được công nhận. VAR vào cuộc và xác định cầu thủ bên phía Atletico chạm bóng hai lần khi đá luân lưu.

Pha trượt tai hại khiến chân trụ của Alvarez khẽ chạm bóng. Đến khi cầu thủ sinh năm 2000 vung chân dứt điểm, đó được tính là lần chạm bóng thứ 2.

Theo CBS, điểm mấu chốt của tình huống này nằm ở công nghệ tự động được UEFA áp dụng trong việc hỗ trợ trọng tài tại Champions League mùa này.

Christina Unkel - cựu trọng tài FIFA khẳng định "vua áo đen" người Ba Lan Szymon Marciniak đã được tư vấn bởi công nghệ bắt việt vị bán tự động (SAOT).

Công nghệ bắt việt vị bán tự động (SAOT) xác định Julian Alvarez đã hai lần chạm vào bóng khi thực hiện cú sút luân lưu. Ảnh: Alamy.

The Independent cũng đưa ra nhận định tương tự và bổ sung thêm việc quả bóng tại Champions League không có chip tích hợp như những gì đã được sử dụng tại Euro hay World Cup để xác định tác động.

"VAR cũng có công nghệ việt vị bán tự động, cho phép nhìn thấy điểm đá phạt và có thêm công nghệ để phát hiện khi nào xuất hiện điểm chạm bóng. Công nghệ này có khoảng 26 camera khác nhau giúp theo dõi mọi cử động chân tay của cầu thủ", bà Unkel giải thích.

Trước khi SAOT được áp dụng, hệ thống VAR hiện tại mất nhiều thời gian để xác định các pha bóng việt vị, khi đội ngũ trọng tài và nhân viên đồ họa phải tự tay vẽ hai đường thẳng trên màn hình, đồng thời xác định "điểm chạm bóng" để đưa ra phán quyết về lỗi việt vị.

Tuy nhiên, với SAOT, quá trình này được tự động hóa, cung cấp sẵn cho phòng VAR hai đường thẳng và "điểm chạm bóng". Sau đó, quyết định sẽ được tổ trọng tài VAR xem xét lại lần cuối trước khi truyền đạt phán quyết chính thức đến trọng tài chính. Thông báo cũng sẽ được gửi tới khán giả tại sân vận động và người xem qua truyền hình.

“Trái bóng thông minh”

Phút 54 trong trận thắng Uruguay 2-0 của tuyển Bồ Đào Nha ở bảng H World Cup 2022, từ vị trí chếch bên cánh trái, Fernandes bấm vào cấm địa cho Ronaldo thoát xuống. CR7 bật cao làm động tác đánh đầu đưa bóng vào khung thành của Uruguay.

Tiền đạo thủ quân của Bồ Đào Nha sau đó chạy ra góc sân mừng bàn mở tỷ số cùng Fernandes. Nếu được công nhận, Ronaldo sẽ có bàn thứ 9 trong sự nghiệp tại các kỳ World Cup.

Tuy nhiên, quả bóng mang tên Al Rihla đã thể hiện vai trò của mình khi xác nhận tiền đạo mang áo số 7 không phải cầu thủ chạm bóng cuối cùng.

Không có tác động nào bên ngoài được đo đạc, bởi các thiết bị bên trong không cho thấy 'nhịp tim', như trong bức ảnh đính kèm", Daily Mail trích phản hồi của Adidas - đơn vị sản xuất quả bóng.

Chip trong quả bóng được áp dụng tại World Cup 2022 đã xác định chính xác Ronaldo không phải cầu thủ chạm bóng cuối cùng. Ảnh: Adidas.

Được biết, trong mỗi quả bóng này là một thiết bị được thiết kế bởi KINEXON, công ty nổi tiếng trong ngành theo dõi hiệu suất thể thao. Theo công ty, thiết bị này chỉ nặng 14 gram và bao gồm 2 cảm biến riêng biệt hoạt động đồng thời.

Hệ thống này ghi lại bất kỳ tác động nào lên Al Rihla, đá, đánh đầu, ném hoặc thậm chí là chạm vào, với tần suất 500 lần mỗi giây. Dữ liệu này được gửi theo thời gian thực đến hệ thống định vị cục bộ (LPS), gồm nhiều ăng-ten đặt xung quanh sân nhận và lưu trữ dữ liệu.

Theo đó, dữ liệu từ Al Rihla đưa ra câu trả lời cho tình huống gây tranh cãi này nhờ hệ thống cảm biến siêu nhạy tích hợp bên trong. Microchip trong trái bóng xác định không có bất kỳ tác động nào, khiến bàn thắng được tính cho Bruno Fernandes.

Để khẳng định thêm, nhà sản xuất Đức tuyên bố cảm biến IMU với xung nhịp 500 Hz (nhịp/giây) trong quả bóng "có độ chính xác cao".

“Máy đo tốc độ” Snickometer

Tại EURO 2024, sự kết hợp giữa hai công nghệ quả bóng thông minh và công nghệ "máy đo tốc độ" Snickometer đã khiến tuyển Bỉ mất bàn thắng trong trận thua 0-1 trước Slovakia.

Cụ thể, trong tình huống Bỉ ghi bàn ở phút 86, Lois Openda đã thực hiện pha khống chế bóng trước khi thoát xuống đáy biên và căng ngang cho Lukaku dứt điểm.

Tuy nhiên, tổ VAR đã vào cuộc khi phát hiện ra tín hiệu tác động bằng tay của Openda. Snickometer, kết hợp cùng một microchip cảm biến chuyển động được gắn trong quả bóng thi đấu tại EURO 2024, đã đưa bằng chứng không thể chối cãi khi đồ họa dưới dạng "nhịp tim" cho thấy đã có tác động trong khoảnh khắc cầu thủ Bỉ giơ tay.

Tác động bằng tay của Openda bị công nghệ "máy đo tốc độ" phát hiện.

Đây cũng là cột mốc đánh dấu việc có một bàn thắng bị từ chối bởi công nghệ này tại EURO. Ngoài ra, lần đầu tiên khán giả xem EURO trên truyền hình được cung cấp bằng chứng khách quan hơn về các quyết định thổi phạt bóng chạm tay hoặc việt vị của trọng tài.

Công nghệ này giúp người xem có thể phân tích âm thanh và video của trận đấu để xác định xem quả bóng có chạm vào gậy hay không.

Khi áp dụng vào bóng đá, “máy đo tốc độ” này sẽ hiển thị hình ảnh phát lại từng khung hình của quả bóng bay trong không khí, cùng với dạng sóng cung cấp hình ảnh trực quan về sóng âm mà một micro cực kỳ nhạy thu được.

Goal-line

Phút 89 trong trận đấu giữa Liverpool và Ajax ở lượt trận thứ 2 bảng A Champions League 2022, từ pha đá phạt góc của Tsimikas, Joel Matip bật cao đánh đầu nhưng bị Dusan Tadic phá ra.

Tuy nhiên, khán đài sân Anfield bùng nổ khi trọng tài chính Soares Dias chỉ tay về khu vực vòng tròn giữa sân. Công nghệ goal-line xác định bóng đã đi qua vạch vôi từ trước cú chạm của Tadic.

Quãng thời gian ít ỏi còn lại là không đủ để Ajax lật ngược thế cờ. Nhà ĐKVĐ Hà Lan chỉ có vỏn vẹn một cơ hội trong hiệp hai, đó là cú đánh đầu chệch cột trong gang tấc của Daley Blind.

Công nghệ Goal-line ra đời nhằm mục đích đưa ra một câu trả lời công minh nhất trong những tình huống tranh cãi trên vạch vôi. Vào tháng 7/2012, IFAB đã chính thức cho phép sử dụng công nghệ goal-line trong Luật bóng đá.

Công nghệ Goal-line đã giúp giải quyết rất nhiều bàn thắng gây tranh cãi trên vạch vôi. Ảnh: FIFA.

Tuy nhiên, do chi phí đắt đỏ, goal-line chỉ được sử dụng trong các giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu và các giải đấu quốc tế lớn như World Cup từ năm 2014.

Công nghệ Goal-line bao gồm nhiều thể loại thiết bị có mục đích nhận diện và phân tích dữ liệu đường đi, vị trí của bóng so với vạch khung thành được tính để làm bàn thắng.

Trong công nghệ này, hệ thống sử dụng 14 camera tân tiến lắp xung quanh sân vận động hướng đều về 2 mặt gôn của 2 đội với 7 chiếc/bên. Tất cả camera đó sẽ làm nhiệm vụ tập trung ghi lại hình ảnh của trái bóng với tốc độ cao cũng như độ chính xác tuyệt đối.

Nếu bóng qua vạch, một tín hiệu thông báo sẽ được gửi tới qua đồng hồ thông minh hoặc tai nghe của trọng tài để chính thức công nhận.

Anh Tuấn