Những kiến nghị về xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số ở Việt Nam

Ảnh minh họa.

Tại tọa đàm "Xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số" diễn ra vào ngày 8/3 do báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức, các chuyên gia đã đề xuất nhiều kiến nghị nhằm thiết lập quy định phù hợp cho loại tài sản này tại Việt Nam

ThS Nguyễn Nhật Thanh (Trường ĐH Luật TP.HCM) nhận định rằng việc công nhận tiền kỹ thuật số là một loại tài sản sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo vệ quyền sở hữu của nhà đầu tư. Đồng thời, điều này giúp Nhà nước có căn cứ quản lý, thu thuế từ các giao dịch liên quan.

Để xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số, cần rà soát toàn diện các văn bản pháp luật hiện hành như: Bộ Luật dân sự 2015; Luật Đầu tư năm 2020; Luật Công nghệ thông tin năm 2006, Luật Giao dịch điện tử năm 2023; Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam năm 2010, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 (được sửa đổi bổ sung năm 2013); Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024; Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 (được sửa đổi, bổ sung năm 2012, 2014); Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008; Luật Quản lý thuế năm 2019; Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022 và các văn bản hướng dẫn thi hành các Luật, Pháp lệnh này về các vấn đề liên quan đến tiền thuật toán.

Theo ThS Nguyễn Nhật Thanh, việc xây dựng quy định cho sàn giao dịch tiền kỹ thuật số cần tập trung vào một số nội dung như loại tiền kỹ thuật số được phép niêm yết, ưu tiên các đồng tiền có tính minh bạch cao như Bitcoin (BTC) và Ether (ETH), yêu cầu xác minh danh tính khách hàng (KYC) và giám sát giao dịch để phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, các cơ chế bảo vệ nhà đầu tư như ký quỹ, bảo hiểm tài sản và biện pháp đảm bảo an toàn.

Trong khi đó, để bảo vệ nhà đầu tư, bà Gracy Chen, CEO của Bitget, nhấn mạnh rằng Nhà nước cần có quy định cụ thể về cấp phép cho sàn giao dịch, thuế, chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT). Đồng thời, cơ quan quản lý cần giám sát chặt chẽ hoạt động của sàn giao dịch để đảm bảo tuân thủ pháp luật, cũng như tổ chức các chương trình giáo dục nhà đầu tư về rủi ro và lợi ích của tài sản số.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), cho biết hiện nay một số quốc gia và vùng lãnh thổ như Mỹ, Thái Lan… đã đi đầu trong việc công nhận và xây dựng khung pháp lý cho tài sản số mang đến nhiều bài học giá trị cho Việt Nam. Các quốc gia này đều chú trọng việc xây dựng cơ chế pháp lý rõ ràng, linh hoạt, giúp thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài sản số.

Đơn cử như Mỹ, với Sắc lệnh hành pháp số 14718, đang thể hiện quyết tâm xây dựng một khung pháp lý cho tài chính kỹ thuật số, tạo điều kiện để trở thành trung tâm tài chính kỹ thuật số toàn cầu. Đây là một mô hình Việt Nam có thể tham khảo, đặc biệt trong việc xây dựng các chính sách hỗ trợ tài sản số một cách linh hoạt, cởi mở và bảo đảm tính minh bạch.

Hay Thái Lan đã có bước đi mạnh mẽ trong việc triển khai các khu thử nghiệm tiền mã hóa và xây dựng hệ thống giao dịch tài sản số dựa trên công nghệ DLT. Đây là một chiến lược đáng chú ý để thúc đẩy ứng dụng tài sản số trong nền kinh tế thực, đặc biệt là trong các lĩnh vực như du lịch và chứng khoán.

Cũng theo Chủ tịch VBA, những chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ đã đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ trong việc đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ số và tài sản số.

Các nghị quyết quan trọng như Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24-6-2023 và Nghị quyết số 136/2024/QH15 ngày 26-6-2024 của Quốc hội, cho phép TP.HCM và TP Đà Nẵng thí điểm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát; Nghị quyết 259/NQ-CP ngày 31-12-2024 của Chính phủ về việc Ban hành Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Thông báo số 47-TB/TW ngày 15-11-2024 của Bộ Chính trị về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.

Ông Trung đặc biệt nhấn mạnh Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số hiện tại cũng đang đi đúng hướng khi đặt nền móng cho việc phát triển kinh tế số tại Việt Nam. Đánh giá cao về kế hoạch sàn giao dịch đối với tài sản số giúp minh bạch hóa đối với nhà đầu tư, mở rộng kênh huy động vốn và mở rộng cơ hội cũng như đối tượng đầu tư mới.

“Tuy nhiên ở góc độ hiệp hội, tôi cho rằng khi xây dựng sàn giao dịch thí điểm cần nhấn mạnh các vấn đề về bảo vệ người tiêu dùng, cần tách biệt tài sản giữa người dùng và sàn cũng như tính cạnh tranh thu hút quốc tế. Cạnh đó, việc xây dựng sàn thí điểm cũng cần tuân thủ AML/CFT của FATF và luật phòng chống rửa tiền, cũng như phải có quy định về báo cáo thuế cũng như giấy phép hoạt động”, ông Trung lưu ý.

Bạch Dương