Những kết quả nổi bật từ Cuộc vận động 'Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm' ở Đăk Tô

Tỉnh Kon Tum phát động Cuộc vận động "Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững" năm 2021

Nâng cao nhận thức trong đồng bào DTTS

Kết quả nổi bật và có ý nghĩa nhất của Cuộc vận động là sự thay đổi về nhận thức và tư duy của người dân. Nếu như trước đây, một bộ phận hộ nghèo và cận nghèo còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước, thì đến nay, đã có 1.404 hộ đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, không còn trông chờ vào sự hỗ trợ bên ngoài, mà chủ động học hỏi, lao động sản xuất, tự lực vươn lên.

Bên cạnh đó, 1.193 hộ DTTS nghèo, cận nghèo đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, lựa chọn cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên và năng lực gia đình. Họ biết cách chi tiêu hợp lý để tích lũy vốn đầu tư sản xuất, thể hiện sự chuyển biến tích cực trong tư duy làm ăn.

Lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Đăk Tô trao đổi với người dân về hiệu quả mô hình trồng cây mắc ca

Cuộc vận động cũng đã góp phần quan trọng trong việc xóa bỏ các hủ tục, phong tục lạc hậu, từng bước xây dựng đời sống văn minh trong cộng đồng. Hiện nay, các phong tục như tổ chức lễ hội, cưới hỏi, ma chay kéo dài, tốn kém đã được người dân hạn chế hoặc từ bỏ.

Những tập tục không còn phù hợp như sinh con đông, tảo hôn, mê tín dị đoan đang dần bị loại bỏ khỏi đời sống sinh hoạt thường nhật của nhiều làng đồng bào dân tộc.

Huyện Đăk Tô chú trọng xây dựng mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương. Trong 4 năm, huyện Đăk Tô đã xây dựng 16 mô hình cấp huyện và 93 mô hình cấp xã, tổng kinh phí trên 38 tỉ đồng, trong đó có sự đóng góp lớn từ các nguồn xã hội hóa và đóng góp nội lực từ chính người dân.

Mô hình trồng nghệ làm dược liệu ở xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô đem lại hiệu quả kinh tế cao

Các mô hình tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp chủ lực và phù hợp với vùng đồng bào DTTS như: Mô hình trồng cao su kết hợp cải tạo vườn tạp tại xã Ngọk Tụ, Đăk Trăm, Văn Lem; Mô hình chăn nuôi bò sinh sản, dê, heo bản địa tại các xã Đăk Rơ Nga, Pô Kô, Văn Lem…;

Mô hình trồng cây dược liệu (nghệ, gừng, sâm dây) gắn với chuỗi liên kết giá trị; Mô hình nuôi cá lồng trên sông mang lại thu nhập cao cho người dân xã Pô Kô.

Người dân xã Đăk Trăm mạnh dạn chuyển đổi diện tích trồng sắn (mỳ) kém hiệu quả sang trồng dứa xem kẻ cây mắc ca

Từ các mô hình điểm này, nhiều hộ dân DTTS không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu chính đáng, trở thành điển hình để nhân rộng. Ngoài ra, Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội còn phát động các mô hình “Vần công đổi công”, “Mỗi nhà một vườn rau xanh”, “5 không 3 sạch”, “Không sinh con thứ 3”... mang lại tác động tích cực về nhiều mặt.

Nhờ sự hỗ trợ cây giống cà phê, gia đình ông A Gủih đã có thu nhập ổn định vươn lên thoát nghèo và mạnh dạn đầu tư thêm 4 ha cây cà phê xem với cây mắc ca

Ông A Gủih (dân tộc Ba Na) ở Thôn Kon Tu Jốp 1, xã Pô Kô chia sẻ: Năm 2020 gia đình được hỗ trợ 1.000 cây giống cà phê và trồng với diện tích 1 ha. Nhờ cán bộ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc nên cà phê đã phát triển tốt. Năm 2023 gia đình có nguồn thu nhập ổn định từ cây cà phê và đã vươn lên thoát nghèo. Vừa rồi, gia đình trồng thêm 4 ha cà phê xen với cây mắc ca. Hy vọng sau này sẽ có thêm thu nhập cho gia đình.

Cùng với thay đổi nếp nghĩ trong sản xuất, người dân DTTS huyện Đăk Tô ngày càng mạnh dạn tham gia các tổ hợp tác, hợp tác xã, từng bước tiếp cận với phương thức sản xuất hàng hóa.

Toàn huyện đã có 639 hộ DTTS nghèo, cận nghèo tham gia các mô hình kinh tế tập thể, chiếm tỷ lệ 35,46%, vượt xa mục tiêu 25% đề ra đến năm 2025. Các tổ hợp tác chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như trồng cây mắc ca, cây dược liệu, chăn nuôi bò, trồng rau sạch, chế biến nông sản…

Điều đáng ghi nhận là tại nhiều xã như: Văn Lem, Đăk Trăm, Pô Kô, Ngọk Tụ… đã hình thành các hợp tác xã quy mô lớn, có tính bền vững và kết nối thị trường tiêu thụ.

Sự tham gia này không chỉ giúp người dân được tiếp cận kỹ thuật, giống, vốn và đầu ra ổn định mà còn tạo môi trường để học hỏi lẫn nhau, thúc đẩy tinh thần đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng.

Hiệu quả tuyên truyền, vận động từ cơ sở

Trong suốt quá trình thực hiện Cuộc vận động, huyện Đăk Tô đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, xem đây là “chìa khóa thành công”. Hơn 972 buổi tuyên truyền đã được tổ chức, thu hút trên 40.000 lượt người tham dự, trong đó có 12.500 lượt hộ DTTS, đạt 100% số hộ mục tiêu.

Từ sự hỗ trợ bò giống sinh sản của nhà nước, hộ A Đam ở thôn Kon Tu Peng, xã Pô Kô đã vươn lên thoát nghèo

Ngoài các buổi họp thôn, sinh hoạt chi hội, huyện còn sử dụng hệ thống truyền thanh, panô, tờ rơi, sổ tay hướng dẫn… để truyền tải thông điệp đến từng hộ gia đình. Cán bộ cơ sở, già làng, người có uy tín được huy động tích cực để vận động nhân dân “nói ít làm nhiều”, gương mẫu đi đầu trong thực hiện mô hình.

Đặc biệt, việc phân công cán bộ, đảng viên phụ trách từng hộ, từng nhóm hộ nghèo là cách làm sáng tạo, giúp việc tuyên truyền sát sao, hiệu quả, tạo sự gần gũi và niềm tin nơi người dân.

Qua 4 năm triển khai, huyện Đăk Tô đã hoàn thành và vượt 5/5 nhóm chỉ tiêu mà Tỉnh ủy giao trong Kết luận số 08-KL/TU và Chương trình số 18-CTr/HU.

100% xã, thị trấn có kế hoạch thực hiện Cuộc vận động; 100% hộ DTTS nghèo, cận nghèo được tuyên truyền, hướng dẫn; Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo DTTS tham gia mô hình kinh tế tăng mạnh, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo thực chất;

Tỷ lệ giảm nghèo năm 2023 đạt 5,74%, năm 2024 đạt 3,46%, vượt mục tiêu trung bình 3–4%/năm; Các phong tục lạc hậu từng bước được loại bỏ, đời sống văn hóa cộng đồng ngày càng được nâng cao.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đến các tầng lớp nhân dân, nhất là hội viên hội phụ nữ

Cuộc vận động không chỉ dừng lại ở kết quả kinh tế, mà quan trọng hơn là khơi dậy ý chí tự lực, tinh thần vươn lên, lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước trong đồng bào các dân tộc thiểu số.

Chia sẻ về kết quả nổi bật của Cuộc vận động, ông A Hơn, Bí thư Huyện ủy Đăk Tô nhấn mạnh: “Những kết quả đạt được trong 4 năm qua cho thấy Cuộc vận động đã đi đúng hướng, tác động mạnh mẽ đến nhận thức, nếp nghĩ và cách làm của đồng bào DTTS.

Người dân không chỉ thay đổi cách làm ăn mà còn thay đổi tư duy, từ chỗ bị động sang chủ động, từ chỗ trông chờ sang tự lực vươn lên. Quan trọng nhất là tinh thần đoàn kết, ý chí vượt khó, và khát vọng vươn lên đã thực sự lan tỏa trong cộng đồng”.

Cũng theo ông A Hơn, thời gian tới, huyện Đăk Tô sẽ tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động theo hướng sát dân, sát thực tế, linh hoạt và sáng tạo hơn nữa, gắn kết chặt chẽ với các chương trình mục tiêu quốc gia, xây dựng nông thôn mới và bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

“Muốn giảm nghèo bền vững, trước hết phải "giảm nghèo trong tư duy". Và muốn đồng bào đổi thay, thì cán bộ phải sâu sát, gương mẫu và dấn thân”, ông A Hơn nhấn mạnh.

NGỌC HÒA