Những HTX năng động trong hành trình xây dựng nông thôn mới ở xã Bình Minh

Năm 2015, xã Bình Minh (Hà Nội) cán đích nông thôn mới. Từ đó đến nay, nhờ được quan tâm đầu tư về hạ tầng kỹ thuật, diện mạo địa phương ngày càng khang trang, sạch đẹp.

Hướng tới NTM kiểu mẫu

Hiện xã có 5 trường học ở cả 3 cấp đều đạt chuẩn quốc gia, trong đó Trường THCS đạt chuẩn mức độ 2; 9/10 thôn có nhà văn hóa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng. Hệ thống hạ tầng xã hội đồng bộ đã tạo nền tảng thuận lợi cho HTX phát triển sản xuất, kết nối tiêu thụ. Đặc biệt, trên địa bàn đã xây dựng chợ Bình Đà rộng gần 3.000m2 với hơn 124 hộ kinh doanh cùng các cửa hàng tiện lợi, góp phần bảo đảm nhu cầu mua sắm thiết yếu của người dân.

Sau 10 năm nỗ lực, ngày 21/2/2025, xã Bình Minh được TP Hà Nội thẩm định đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024 với số điểm 96,47. Chính quyền địa phương đặt mục tiêu tiếp tục phấn đấu đưa xã trở thành nông thôn mới kiểu mẫu trong năm nay.

Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, và phấn đấu lên kiểu mẫu đó, không thể không nhắc đến HTX Nông nghiệp Bích Hòa (xã Bích Hòa cũ, nay thuộc xã Bình Minh) như là điểm sáng giúp bảo tồn và phát huy làng nghề truyền thống mang đậm bản sắc địa phương.

Phát triển sản phẩm OCOP được xác định là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng NTM.

Ông Nguyễn Văn Đức, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp Bích Hòa cho biết, xã Bích Hòa (cũ) có diện tích tự nhiên hơn 512ha, trong đó gần 282ha là đất sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, trước khi thực hiện sáp nhập hành chính, thôn Thanh Lương và thôn Kỳ Thủy từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm bánh cuốn và bún truyền thống.

Nhằm gìn giữ và phát triển giá trị làng nghề, từ năm 2020, HTX Bích Hòa được chính quyền địa phương và Liên minh HTX Việt Nam tin tưởng giao nhiệm vụ xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm bánh cuốn Thanh Lương và bún Kỳ Thủy.

Trong giai đoạn 2020 – 2022, HTX chủ động phối hợp để hoàn thiện hồ sơ, trình các cấp phê duyệt thương hiệu. Đến năm 2021, hai sản phẩm được chính quyền địa phương lựa chọn tham gia Chương trình OCOP, và đến năm 2023 đã chính thức được công nhận OCOP 4 sao. Đây là cột mốc khẳng định uy tín và chất lượng sản phẩm làng nghề truyền thống Bích Hòa.

Song song với việc xây dựng thương hiệu, HTX chú trọng đổi mới cách thức sản xuất và tiêu thụ. Sản phẩm bánh cuốn Thanh Lương đã được tích hợp vào hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng mã QR Code, góp phần minh bạch thông tin, nâng cao niềm tin của người tiêu dùng.

HTX cũng mở điểm trưng bày và bán sản phẩm OCOP tại địa phương, đồng thời tích cực tham gia các hội chợ nông sản, triển lãm thương mại do TP Hà Nội và Liên minh HTX Việt Nam tổ chức. Qua đó, thương hiệu bún Kỳ Thủy và bánh cuốn Thanh Lương ngày càng được biết đến rộng rãi, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Việc xây dựng thành công thương hiệu và OCOP không chỉ nâng tầm sản phẩm truyền thống mà còn mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Bình quân mỗi lao động trong làng nghề đạt 5 – 6 triệu đồng/tháng, góp phần cải thiện đời sống và thực hiện tiêu chí nâng cao thu nhập trong xây dựng NTM.

Theo ông Đức, để duy trì và phát triển bền vững, HTX đang tập trung đầu tư thêm máy móc, thiết bị hiện đại nhằm nâng cao năng lực sản xuất, bảo quản sản phẩm lâu hơn, đồng thời đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

HTX cũng xây dựng kế hoạch kinh doanh bao tiêu, cải tiến bao bì, nhãn hiệu, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và liên kết theo chuỗi giá trị. Những bước đi này vừa đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa quy trình sản xuất, vừa khẳng định vai trò HTX là hạt nhân quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu.

Ngoài ra, HTX Bích Hòa còn kinh doanh và quản lý khai thác vận hành điện bán lẻ nông thôn, là đơn vị duy nhất trong các HTX nông nghiệp tại huyện Thanh Oai (cũ) còn quản lý kinh doanh điện bán lẻ nông thôn có hiệu quả, HTX đã tích cực ứng dụng công nghệ trong kinh doanh bán lẻ điện, bảo đảm cung cấp điện phục vụ nhu cầu sinh hoạt nhân dân.

Điểm sáng hiện đại hóa đồng ruộng

HTX Nông nghiệp Bình Minh (xã Bình Minh) được xem là một trong những điển hình tiên phong đưa khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp.

HTX đang giữ vai trò “đầu tàu”, tạo sức bật quan trọng cho tiến trình phát triển ở xã Bình Minh.

Theo đại diện HTX, trước khi thực hiện sáp nhập, xã Bình Minh có hơn 396ha diện tích trồng lúa, chiếm một nửa tổng diện tích đất nông nghiệp. Toàn bộ sản lượng lúa – hơn 3.700 tấn mỗi năm – được doanh nghiệp thu mua thông qua vai trò kết nối của HTX Nông nghiệp Bình Minh. Nhờ đó, doanh thu từ lúa gạo mang lại hơn 50 tỷ đồng mỗi năm cho HTX và các thành viên, khẳng định vai trò đầu mối quan trọng của HTX trong tiêu thụ nông sản.

Để đáp ứng tiêu chí sản xuất an toàn, HTX phối hợp với Trung tâm Phát triển Nông nghiệp Hà Nội và các đơn vị công nghệ thực hiện giám sát quy trình VietGAP. Kết quả phân tích mẫu thu được cho thấy đất, nước, sản phẩm đều trong ngưỡng an toàn, không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Nhờ đó, năng suất lúa nếp cái hoa vàng đạt 4,5 tấn/ha, lúa chất lượng bình quân đạt 5,8–6,3 tấn/ha, mang lại tổng giá trị 55,67 tỷ đồng. Đây là cơ sở quan trọng để địa bàn xã Bình Minh đáp ứng tiêu chí sản xuất hàng hóa và nâng cao thu nhập trong chương trình NTM.

Liên minh HTX Việt Nam cùng các đơn vị chức năng đã tiếp tục hỗ trợ HTX trong đào tạo, tập huấn sản xuất an toàn, quản lý chuỗi, phát triển thị trường và cung cấp thêm thiết bị hiện đại như máy sấy công suất 12–15 tấn/mẻ. Việc ứng dụng khoa học công nghệ, kết hợp chuyển đổi số trong truy xuất và quản lý chuỗi sản xuất đã giúp HTX không chỉ giữ chân người dân gắn bó với đồng ruộng, mà còn mở rộng thị trường, gia tăng giá trị sản phẩm, củng cố vai trò hạt nhân trong phát triển nông nghiệp bền vững.

HTX đồng hành cùng mục tiêu NTM kiểu mẫu

Phát triển sản phẩm OCOP được xác định là một trong những tiêu chí quan trọng, thậm chí mang tính bắt buộc, trong lộ trình xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự quyết liệt, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành từ cấp xã – nơi trực tiếp triển khai các chương trình và gắn bó sát sao nhất với người dân.

Trong thời gian tới, địa phương tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế, đồng thời chú trọng phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực và đặc sản địa phương để hình thành thương hiệu riêng. Qua đó, không chỉ nâng cao giá trị kinh tế mà còn tạo dấu ấn bản sắc cho từng vùng quê, góp phần thúc đẩy quá trình đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Đáng chú ý, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX TP Hà Nội đang trở thành “cầu nối” quan trọng. Thông qua phối hợp với các viện nghiên cứu, đơn vị chuyên môn, điển hình là Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường để triển khai nhiều chương trình tập huấn, hỗ trợ HTX nâng cao kỹ năng quản trị, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại và ứng dụng công nghệ thông tin. Các hoạt động không chỉ giúp quảng bá, tiêu thụ nông sản mà còn tạo thêm động lực cho HTX từng bước chuyển đổi số, phát triển bền vững.

Thực tế tại xã Bình Minh cho thấy, nhờ sự đồng hành của hệ thống HTX cùng sự quyết tâm từ cơ sở, các tiêu chí NTM nâng cao đã và đang được hoàn thành đồng bộ. Từ phát triển sản phẩm OCOP, xây dựng thương hiệu gạo chất lượng cao, đến cơ giới hóa sản xuất, Bình Minh đang dần khẳng định vị thế là một điển hình tiêu biểu của TP Hà Nội. Khát vọng vươn tới xã NTM kiểu mẫu không còn xa vời, mà đang trở thành mục tiêu hiện hữu, được cả chính quyền, HTX và người dân chung sức hiện thực hóa.

Vũ Hương