Những dấu ấn của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Nhằm lập thành tích chào mừng, hướng tới Đại hội Đảng bộ Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia lần thứ 1 nhiệm kỳ 2025-2030 và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, trong thời gian qua, Đảng ủy Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã chỉ đạo các Chi bộ, đơn vị trực thuộc, phối hợp các đơn vị liên quan thực hiện tốt nhiệm vụ được Chính phủ và Đảng bộ Bộ Công Thương giao.

Theo đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và kế hoạch đề ra trong năm 2024; xây dựng phương hướng công tác năm 2025 phù hợp với chủ trương, chiến lược, định hướng và mục tiêu của Đảng và Nhà nước.

Công tác xây dựng, hoàn thiện văn bản pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) năm 2023 chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024. Để kịp thời đưa luật vào đời sống, thời gian qua, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tham mưu cho Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1012/QĐ-TTg ngày 31/8/2023 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trong công trác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã cùng đơn vị liên quan tham mưu cho Bộ Công Thương chủ trì xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành kịp thời và đúng hạn các văn bản quy phạm pháp luật như: Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật; Quyết định số 07/2024/QĐ-TTg ngày 20/6/2024 Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung; Nghị định số 24/2025/NĐ-CP ngày 21/ 2/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đến nay, các văn bản pháp luật hướng dẫn thực thi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia chủ động, kịp thời tham mưu xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành, đảm bảo sự đồng bộ, đầy đủ để khi Luật có hiệu lực thì có đầy đủ cơ sở, công cụ pháp lý cho việc thực thi hiệu quả.

Công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao kiến thức, nhận thức về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tham mưu cho Bộ Công Thương lựa chọn chủ đề “Thông tin minh bạch - Tiêu dùng an toàn" cho Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2024. Đồng thời, phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội và Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam tổ chức Lễ Phát động Ngày Quyền người tiêu dùng Việt Nam năm 2024 tại Hà Nội với sự tham dự của đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan từ nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Thực hiện nhiệm vụ tại Quyết định số 1012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và nhiệm vụ tại Nghị quyết số 82/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tổ chức chuỗi hội nghị, hội thảo tập huấn, tuyên truyền, phổ biến quy định mới của Luật cho đa dạng các chủ thể trong xã hội từ nhóm cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức xã hội, hiệp hội ngành nghề đến cộng đồng kinh doanh và người tiêu dùng có liên quan.

Chủ đề Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2024 là "Thông tin minh bạch - Tiêu dùng trách nhiệm" khẳng định tầm quan trọng của việc cung cấp thông tin minh bạch tới người tiêu dùng

Chuỗi hoạt động đã thu hút sự tham gia của hàng nghìn đại biểu (cả trực tiếp và trực tuyến) đến từ Sở Công Thương, Hội Bảo vệ người tiêu dùng các tỉnh, thành phố, Ủy ban nhân dân cấp huyện (Phòng Kinh tế /Kinh tế hạ tầng), Ủy ban nhân dân cấp cấp xã và nhiều Sở, ban ngành, cơ quan chuyên môn khác, cùng hàng trăm hiệp hội ngành nghề, tổ chức xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng trên khắp cả nước.

Nhằm tuyên truyền quy định mới của Luật và chính sách của Nhà nước đối với sản xuất và tiêu dùng bền vững, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phối hợp với đơn vị liên quan tổ chức Chương trình "Tiêu dùng bền vững: Cơ hội - Thách thức để doanh nghiệp phát triển" tại Hà Nội, được phát sóng trực tuyến trên Đài truyền hình VTC, với nhiều hoạt động như chuỗi các diễn đàn trao đổi, triển lãm sản xuất - tiêu dùng xanh với 30 gian hàng, gần 20 doanh nghiệp, tổ chức đến từ trong và ngoài nước, thu hút hàng chục nghìn lượt người tham quan.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng tổ chức 02 cuộc thi tìm hiểu về pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho các đối tượng người tiêu dùng yếu thế hơn như học sinh, sinh viên, người lao động với sự quan tâm, tham dự của hàng nghìn tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm tuyên truyền, phổ biến quy định mới của Luật.

Bên cạnh đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã phối hợp với Sở Công Thương, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của hơn 20 tỉnh, thành phố trên cả nước (như: TP. Hà Nội, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hưng Yên, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Bắc Cạn, Sơn La, Hòa Bình, Nghệ An, TP. Đà Nẵng, Quảng Bình, Bình Phước, Bình Thuận, Kiên Giang, An Giang, Sóc Trăng, Tiền Giang, TP. Hồ Chí Minh, ....) tổ chức các chương trình hội thảo, hội nghị tập huấn tuyên truyền, phổ biến các quy định mới của Luật cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tại địa phương.

Hợp tác quốc tế; đàm phán, tham gia các cam kết, điều ước quốc tế về bảo vệ người tiêu dùng

Hiện nay, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia là thành viên của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng lớn trong khu vực và trên thế giới, gồm: Ủy ban Bảo vệ người tiêu dùng ASEAN (ACCP) và Mạng lưới Thực thi và Bảo vệ người tiêu dùng quốc tế (ICPEN). Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tham gia tích cực vào các diễn đàn này cũng như hoạt động của nhiều tổ chức quốc tế khác như OECD, UNCTAD, … để hợp tác, tăng cường kinh nghiệm về bảo vệ người tiêu dùng.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã ký kết các biên bản ghi nhớ hợp tác với các cơ quan bảo vệ người tiêu dùng của các nước như Úc (ACCC), Hàn Quốc (KFTC), Vương quốc Anh (Đại sứ quán Anh tại Hà Nội, OPSS) để tạo cơ chế phối hợp song phương về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng đang tham gia đàm phán các nội dung cam kết có liên quan đến bảo vệ người tiêu dùng trong các Hiệp định như FTA ASEAN - Trung Quốc nâng cấp, FTA ASEAN - Canada, Hiệp định khung ASEAN về Kinh tế số (DEFA) để tạo khuôn khổ pháp lý quốc tế nhằm bảo vệ người tiêu dùng.Ủy

Bản ghi nhớ hợp tác về bảo vệ người tiêu dùng giữa Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia Việt Nam, Bộ Công Thương và Đại sứ quán Vương quốc Anh sẽ giúp hai bên tăng cường hợp tác nâng cao kiến thức và năng lực thực thi pháp luật bảo vệ người tiêu dùng ở cả thị trường truyền thống và thương mại điện tử

Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn cho người tiêu dùng

Trong năm 2024, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trên cơ sở đó đã kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cũng như hỗ trợ xử lý các vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn có ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Ủy ban cũng tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện các quy định về thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thường xuyên và kịp thời đăng tải các thông tin cảnh báo về việc tiêu dùng sản phẩm có nguy cơ không đảm bảo an toàn đối với sức khỏe của người tiêu dùng, đồng thời, đưa ra một số khuyến cáo đối với việc lựa chọn và mua sắm hàng hóa, dịch vụ nhằm giúp người tiêu dùng bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình khi thực hiện giao dịch mua hàng.

Trong công tác tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn cho người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đang vận hành Tổng đài tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng với đầu số 1800.6838. Hàng năm, Tổng đài 1800.6838 ghi nhận khoảng 10.000 cuộc gọi đến, trong đó, các tổng đài viên của Ủy ban đã nỗ lực để tiếp nhận và trả lời khoảng 80% cuộc gọi.

Đồng thời, trung bình mỗi năm, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng tiếp nhận, hỗ trợ xử lý, giải quyết cho khoảng 1.000 đơn, thư phản ánh, yêu cầu, kiến nghị, khiếu nại của người tiêu dùng từ đa dạng các kênh gửi thông tin. Năm 2024, Tổng đài đã tiếp nhận 8.500 cuộc gọi và xử lý gần 800 đơn thư phản ánh, kiến nghị của người tiêu dùng.

Ngọc Châm