Những cột mốc chủ quyền đặc biệt

Nơi đầu nguồn suối Lũng Pô

Cột mốc 85 (2) là điểm đánh dấu cột mốc đầu tiên trên tuyến biên giới Lào Cai.

Tuyến đường chính dẫn đến thôn Hồng Ngài đã được bê tông hóa, rút ngắn thời gian di chuyển chỉ còn khoảng nửa giờ đồng hồ thay vì cả nửa ngày như trước đây. Nhiều năm quay lại, khung cảnh nơi đây đã có nhiều đổi thay nhưng vẫn còn đó những hình ảnh quen thuộc gợi lên bao ký ức. Đó là căn nhà hai tầng đầu tiên ở Hồng Ngài của gia đình ông Vàng A Chung hay điểm trường Hồng Ngài nhỏ bé được dựng lên bằng vật liệu lắp ghép từ tấm lòng hảo tâm của một đơn vị thiện nguyện.

Chúng tôi đã có dịp đặt chân đến khắp các nẻo đường vùng cao Lào Cai nhưng mỗi lần đứng trên mảnh đất biên giới này, trong lòng lại bồi hồi khó tả. Mấy ai hình dung được rằng nơi biên viễn xa xôi này có những con người nhỏ bé vẫn ngày đêm kiên cường chống chọi trước thiên nhiên khắc nghiệt và những hiểm nguy luôn rình rập, góp phần giữ vững chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Khu rừng già đầu nguồn suối Lũng Pô.

Từ trung tâm thôn Hồng Ngài lên cột mốc 85(2) khoảng 7 cây số, do tuyến đường đang trong quá trình thi công nên việc di chuyển vô cùng vất vả. Sau gần một giờ vật lộn với con đường khó nhằn, cuối cùng chúng tôi cũng đến được cột mốc.

Nằm ở đầu nguồn suối Lũng Pô, bao quanh cột mốc 85(2) là khu rừng già và những nương thảo quả xanh tươi của bà con. Chỉ vào cánh rừng xanh với tán cây cổ thụ vài trăm năm tuổi, Bí thư Chi bộ thôn Hồng Ngài - Vàng A Sáo cho biết bà con lên rừng canh tác thảo quả vừa phát triển kinh tế vừa bảo vệ rừng, bảo vệ đường biên, cột mốc. Nhiều năm qua ở biên giới Hồng Ngài không có vụ việc phức tạp phát sinh.

Cột mốc 85 (2) là điểm đánh dấu cột mốc đầu tiên trên tuyến biên giới Lào Cai và điểm cuối trên tuyến biên giới Lai Châu. Do khu vực này địa hình hiểm trở, phía tỉnh Lai Châu tiếp cận cột mốc 84 rất khó khăn nên bộ đội biên phòng Lai Châu phải “mượn đường” tuần tra.

Bộ đội biên phòng giúp đồng bào các dân tộc biên giới xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Thiếu tá Vương Xuân Khải, cán bộ Tổ công tác Hồng Ngài thuộc Đồn Biên phòng Y Tý đã gắn bó với mảnh đất này suốt 15 năm, kể rằng trước đây để tiếp cận cột mốc 85(2) chỉ có cách duy nhất là đi bộ ngược suối lên. Những ngày đầu anh mới nhận công tác, từ Đồn Biên phòng Y Tý đi bộ vào đây phải mất cả tuần trời. Về sau, tuyến đường dần được cải thiện, chỉ cần hành quân bộ từ thôn lên mốc. Mai đây khi tuyến đường biên giới hoàn thành, việc tuần tra sẽ thuận lợi hơn.

Cách đây 6 năm, trong lần đầu lên Hồng Ngài, chúng tôi tình cờ gặp thầy giáo trẻ Vàng A Má. Khi ấy, Vàng A Má vừa tốt nghiệp, được phân công về dạy tiểu học tại chính điểm trường quê hương mình. Thầy giáo Vàng A Má chia sẻ rằng, ngày trước, chính các chú bộ đội biên phòng đã định hướng và giúp đỡ để anh có cơ hội học tập, trưởng thành.

Thầy giáo trẻ Vàng A Má dạy chữ trên quê hương mình.

Hôm nay trở lại, chúng tôi bất ngờ khi thấy thầy giáo trẻ này vẫn ở đó, kiên trì gắn bó với nơi này. Suốt những năm qua, nhiều lớp học trò của thầy đã vượt chặng đường xa xôi để ra trung tâm xã tiếp tục học tập. Thầy giáo trẻ tin rằng những con chữ được gieo hôm nay sẽ trở thành hành trang để các em bước ra khám phá thế giới rộng lớn hơn, góp phần xây dựng quê hương Hồng Ngài ngày càng tươi đẹp. Nhiều em đã và đang theo học tại các trường chuyên nghiệp, trở thành những tấm gương sáng cho thế hệ sau noi theo.

Hồng Ngài thực sự đang đổi thay nhờ những người trẻ trưởng thành từ chính mảnh đất này. Chủ tịch UBND xã Y Tý - Vàng Láo Lở cho biết: Vàng A Sáo là một trong những bí thư chi bộ trẻ và năng động nhất ở Y Tý. Những ngày này, anh Sáo cùng cán bộ thôn vận động bà con triển khai chương trình xóa nhà tạm trên địa bàn.

Năm nay, từ nhiều nguồn hỗ trợ khác nhau, địa phương có thêm 20 căn nhà được khởi công xây dựng. Tết này, nhiều hộ dân ở thôn Hồng Ngài sẽ vào nhà mới. Cuộc sống nơi biên giới đang từng ngày đổi thay, mang lại hy vọng và niềm tin mới cho người dân nơi đây.

Bình yên thung lũng sông Chảy

Chúng tôi cùng cán bộ, chiến sĩ Đội Vũ trang, Đồn Biên phòng Si Ma Cai hành quân xuống cột mốc 171(2) - mốc cuối trên tuyến biên giới Lào Cai. Cột mốc này nằm sâu dưới thung lũng sông Chảy. Từ đồn biên phòng nhìn xuống, khoảng cách có vẻ không xa nhưng hành trình lại khá vất vả khi phải vượt qua con đường ngoằn ngoèo dài khoảng 15 cây số, qua 3 thôn biên giới là Hóa Chư Phùng, Lũng Choáng và Dào Dần Sán (xã Nàn Sán) mới tới nơi. Đứng tại cột mốc 171(2), nhìn ngược lên, hai bên bờ sông là những vách đá dựng đứng, hiểm trở.

Người dân ở các thôn biên giới tham gia tuần tra cùng bộ đội biên phòng.

Ở nơi thượng nguồn này, dòng sông Chảy quanh năm mang một màu nước trong xanh tạo nên khung cảnh thơ mộng, những ngày mưa, nước từ vách đá tuôn xuống đẹp như trong tranh.

Khu vực biên giới này từng là một lối mở sầm uất, nhộn nhịp nhưng sau khi chính sách quản lý biên giới của phía bạn thay đổi, nơi đây đã trở nên trầm lắng hơn. Tuy vậy, các loại tội phạm vẫn không ngừng lợi dụng khu vực biên giới để thực hiện các hành vi phạm pháp như mua bán người, buôn lậu ma túy. Vì thế, các cán bộ, chiến sĩ biên phòng luôn phải căng mình làm nhiệm vụ, nâng cao cảnh giác.

Cột mốc 171 (2) nằm ven sông Chảy.

Tham gia tuần tra hôm nay, ngoài lực lượng cán bộ, chiến sĩ biên phòng có cả người dân thôn Lũng Choáng và Hóa Chư Phùng. Sau khi ổn định đội hình, Đại úy Giàng A Tờ, Đội trưởng Đội Vũ trang hô khẩu lệnh bắt đầu tuần tra biên giới dọc bờ sông và kiểm tra cột mốc. Suốt đường đi, Đại úy Tờ quan sát dọc biên giới, để ý từng điểm bất thường trên cỏ cây, tảng đá, anh bảo có những thứ mình tưởng bình thường, ngẫu nhiên nhưng có khi lại không phải như vậy.

Trước cột mốc 171(2), cả đội hình xếp thành hàng trang nghiêm đứng chào, đây không biết là lần thứ bao nhiêu họ làm nhiệm vụ nhưng lần nào cũng đong đầy cảm xúc.

Đại úy Giàng A Tờ cho biết bản thân sinh ra và lớn lên ở mảnh đất Si Ma Cai. Từ nhỏ, anh đã luôn ghi dấu hình ảnh bộ đội biên phòng không quản ngày đêm canh giữ biên cương và nuôi dưỡng ước mơ đi bộ đội. Ngày trúng tuyển vào bộ đội biên phòng, rồi sau đó được phân công về nhận nhiệm vụ trên chính mảnh đất quê hương luôn là những kỷ niệm không bao giờ quên của anh.

Mỗi cột mốc là một câu chuyện, ghi dấu từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.

Cùng với nhiệm vụ bảo vệ đường biên, cột mốc, các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Si Ma Cai còn thường xuyên hỗ trợ, giúp đỡ Nhân dân khu vực biên giới phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Là một trong những hộ còn khó khăn của thôn, năm qua, gia đình ông Lùng Dỉ Tình ở thôn Hóa Chư Phùng đã được Đồn Biên phòng Si Ma Cai hỗ trợ mô hình nuôi dê.

Ông Tình mừng lắm bởi nay mai thôi, đàn dê phát triển, ông sẽ có nguồn thu nhập ổn định, từ đó yên tâm gắn bó với mảnh đất này. Chủ tịch UBND xã Nàn Sán - Lù Trá Cheng chia sẻ: Ở các thôn vùng cao biên giới, đất canh tác ít, nguồn nước khan hiếm nên tìm được sinh kế bền vững cho dân thật khó vô cùng. Sự hỗ trợ, giúp đỡ của bộ đội biên phòng là điểm tựa vững chắc đối với đồng bào các dân tộc nơi biên cương.

Lào Cai có hơn 182 km đường biên giới, địa hình chủ yếu là đồi núi cao và hiểm trở, nhiều sông, suối. Dọc tuyến biên giới còn biết bao cột mốc chủ quyền chúng tôi chưa đi đến được, mỗi cột mốc là một câu chuyện, ghi dấu từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc - những nơi đã được giữ gìn và bảo vệ bằng mồ hôi, xương máu của biết bao thế hệ.

Những người như Bí thư Vàng A Sáo, thầy giáo Vàng A Má hay người nông dân mộc mạc như ông Lùng Dỉ Tình cũng chính là những cột mốc sống đang ngày đêm góp sức cùng bộ đội biên phòng giữ gìn phên giậu quốc gia.

Mạnh Dũng