Những 'chuyên gia gỡ rối' ở bon làng

Ông Giàng A Sì (bên phải) được xem là cầu nối, “chuyên gia gỡ rối” của thôn 5

Hơn 10 năm qua, Tổ hòa giải thôn 5 Đắk Plao, xã Quảng Khê (Lâm Đồng) đã phát huy tốt vai trò trong việc giải quyết khiếu kiện, tranh chấp. Trong đó, ông Giàng A Sì, Trưởng thôn 5 được xem là cầu nối, “chuyên gia gỡ rối” của thôn. Ông Sì cho biết, ông tham gia Tổ hòa giải thôn 5 hơn 10 năm. Bất kể đêm hay ngày, khi nghe người dân thông báo mâu thuẫn, tranh chấp, anh Sì đều trực tiếp tham gia hòa giải.

Nhờ đó, thôn 5 không phát sinh các vụ việc phức tạp, không có khiếu kiện kéo dài. Đặc biệt, các vụ vi phạm pháp luật liên quan đến những lĩnh vực dân sự như hôn nhân, đất đai, trộm cắp vặt… được kéo giảm từng năm. “Mọi cộng đồng đều có thể phát sinh xích mích và các thành viên trong tổ hòa giải chính là người tháo gỡ những khúc mắc, hàn gắn các rạn nứt. Khi người dân hiểu và đồng thuận, thì sự đoàn kết mới được giữ vững”, ông Sì nói.

Tại bon Đắk R’moan, phường Nam Gia Nghĩa, ông Điểu MBrâng - Tổ trưởng Tổ hòa giải - cũng được bà con xem như “cây đại thụ” của địa phương. Gần 10 năm gắn bó với công việc hòa giải, ông đã tham gia xử lý hàng chục vụ việc mâu thuẫn, từ chuyện xích mích gia đình, tranh chấp đất đai đến các hiểu lầm trong sinh hoạt thường ngày.

Ông MBrâng cho biết, mâu thuẫn là điều khó tránh khỏi trong cộng đồng. Nếu không được giải quyết kịp thời, những chuyện nhỏ dễ bùng phát thành vấn đề phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Từ khi Tổ hòa giải bon Đắk R’moan được thành lập năm 2016, ông MBrâng cùng 6 thành viên khác luôn chủ động nắm tình hình dân cư, tuyên truyền pháp luật và kịp thời can thiệp khi có vụ việc phát sinh.

“Muốn hòa giải thành công, người trong tổ phải gương mẫu và công bằng, khách quan. Khi xảy ra mâu thuẫn, chúng tôi đến từng nhà để giải thích, vận động, giúp bà con hiểu đúng bản chất sự việc. Nhờ vậy, các tranh chấp được giải quyết ngay từ cơ sở, không để kéo dài”, ông Điểu MBrâng chia sẻ.

Theo Sở Tư pháp Lâm Đồng, thời gian qua, việc triển khai và thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở đã mang lại những chuyển biến rõ rệt trong đời sống cộng đồng, góp phần ổn định tình hình và xây dựng khối đoàn kết ở các thôn, bon. Có được kết quả này, vai trò của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín như một nhân tố then chốt.

Với sự am hiểu sâu sắc phong tục, tập quán, ngôn ngữ và tâm lý của đồng bào, họ chính là “cầu nối mềm” giúp giải quyết những mâu thuẫn nảy sinh một cách thấu tình đạt lý. Tiếng nói của họ dễ tạo được sự đồng thuận, từ đó giúp nhiều vụ việc tranh chấp, bất hòa trong cộng đồng được xử lý kịp thời, hạn chế phát sinh điểm nóng.

Nhằm tiếp tục phát huy vai trò của lực lượng đặc biệt này, đồng thời nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên giai đoạn 2024 - 2030, từ tháng 11/2025, Sở Tư pháp phối hợp với các địa phương tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng, nghiệp vụ, cùng hoạt động tuyên truyền pháp luật. Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng, giúp công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả và gắn kết chặt chẽ với đời sống cộng đồng.

Dương Phong .