Công bố Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Năng lượng - Dầu khí

Năm 2025 là năm thứ tư liên tiếp Chương trình Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam - VBW10 trong các ngành kinh tế trọng điểm được Viet Research và Báo tài chính - Đầu tư (Bộ tài chính) nghiên cứu và công bố. Đây là chương trình thường niên nhằm tìm kiếm và tôn vinh những doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất trong các ngành, các doanh nghiệp tuyển dụng hàng đầu Việt Nam, những thành tố quan trọng tạo cơ hội việc làm, góp phần chung vào sự phát triển bền vững của đất nước và nền kinh tế trong giai đoạn mới.

Những doanh nghiệp xuất sắc góp mặt trong VBW10 đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và nâng cao chất lượng thị trường lao động quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt trong việc thúc đẩy trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững, tạo ra giá trị lâu dài cho các cổ đông, người lao động, nền kinh tế và xã hội.

Danh sách đầy đủ Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Năng lượng - Dầu khí và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://vbw10.vn/.

Nguồn: Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Năng lượng - Dầu khí (https://vbw10.vn/)

Nguồn: Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Năng lượng - Dầu khí (https://vbw10.vn/)

Chuyển đổi năng lượng - cuộc đại phẫu nhân sự trong ngành Năng lượng - Dầu khí Việt Nam

Từ năm 2023 đến nay, thị trường lao động ngành Năng lượng - Dầu khí Việt Nam bước vào giai đoạn tái tăng trưởng sau thời kỳ chững lại vì COVID-19 và biến động giá dầu. Động lực tăng trưởng nhân lực đến từ hai yếu tố:

Các dự án năng lượng quy mô quốc gia được khởi động trở lại, đặc biệt là điện khí LNG và mở rộng lọc hóa dầu

Điện khí LNG, mở rộng các nhà máy lọc hóa dầu và xây dựng hạ tầng dự trữ - phân phối khí đã tạo ra nhu cầu nhân lực tăng mạnh trên nhiều nhóm nghề: kỹ sư LNG, kỹ sư vận hành - bảo dưỡng, chuyên viên an toàn dầu khí, logistics khí… Đây là những vị trí đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ năng thực tế, trong khi nguồn cung trong nước còn hạn chế. Thị trường lao động chuyển từ “chọn lọc ứng viên” sang “tìm cho bằng được ứng viên phù hợp”.

Chiến lược chuyển đổi năng lượng hướng đến mục tiêu Net Zero 2050 của Việt Nam

Khi Việt Nam đặt mục tiêu giảm phát thải và phát triển năng lượng sạch, yêu cầu đối với người lao động cũng thay đổi. Doanh nghiệp không chỉ tìm người biết vận hành thiết bị, mà tìm người có khả năng ứng dụng công nghệ số - phân tích dữ liệu - quản trị carbon. Năng lực của lực lượng lao động đang được “nâng cấp” để thích ứng với mô hình năng lượng hiện đại và bền vững hơn.

Song song đó, năng lượng tái tạo trở thành điểm nóng mới trên thị trường lao động ngành Năng lượng - Dầu khí. Quy hoạch điện VIII và cam kết Net Zero đã kích thích dòng vốn mạnh mẽ vào điện mặt trời và điện gió, kéo theo nhu cầu tuyển dụng tăng vọt. Theo thống kê, năng lượng tái tạo đã trở thành ngành có mức tăng lương bình quân cao nhất tại Việt Nam năm 2024 - đạt 7,2%, vượt cả công nghệ cao. Việc tăng lương phản ánh chính xác điều đang diễn ra: ngành Năng lượng sạch đang thiếu nhân lực có kinh nghiệm và sẵn sàng trả giá cao để thu hút kỹ sư giỏi.

Nguồn nhân lực trước sức ép chuyển đổi

Nguồn nhân lực ngành Năng lượng - Dầu khí đang chịu sức ép lớn khi bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Theo kết quả khảo sát các doanh nghiệp trong Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 ngành Năng lượng - Dầu khí của Viet Research, hiện có 3 thách thức chính trong quá trình chuyển dịch này.

Khó khăn lớn nhất là thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ở lĩnh vực năng lượng tái tạo - nơi nhu cầu tăng nhanh nhưng nguồn cung chưa đáp ứng kịp. Theo Bộ Công Thương và IRENA (2024), Việt Nam hiện chỉ có khoảng 30.000 - 35.000 lao động trong năng lượng tái tạo, trong đó nhân lực được đào tạo chuyên sâu chỉ chiếm 10 - 15%. Các vị trí kỹ thuật then chốt như điện gió ngoài khơi, lưu trữ năng lượng hay lưới điện thông minh gần như chưa có chương trình đào tạo chính quy, buộc doanh nghiệp phải tự đào tạo tại chỗ, làm tăng chi phí và tạo rủi ro cho nhà đầu tư.

Song song đó là sự lệch pha giữa đào tạo và nhu cầu thị trường. Sự chuyển dịch của ngành diễn ra nhanh hơn khả năng chuẩn bị của hệ thống giáo dục - đào tạo. Ngay cả trong dầu khí truyền thống, nhiều năm qua đã ghi nhận tình trạng ngành học kỹ sư dầu khí không thu hút sinh viên, dù nhu cầu tuyển dụng vẫn tồn tại và mức thu nhập hấp dẫn. Điều này làm kéo dài tình trạng thiếu hụt lao động chất lượng.

Bên cạnh áp lực về số lượng, thị trường còn đối mặt yêu cầu về kỹ năng mới trong bối cảnh chuyển đổi số và tự động hóa. Công nghệ 4.0 đang tạo ra những vai trò mới như kỹ sư tích hợp hệ thống số, chuyên gia phân tích dữ liệu vận hành… nhưng thị trường gần như không có sẵn nhân lực phù hợp. Hội thi tay nghề Dầu khí năm 2024 cho thấy lao động trẻ đang nghiêng về nhóm nghề liên quan tự động hóa (54 thí sinh), trong khi nghề kỹ thuật lõi như vận hành khoan chỉ còn 8 thí sinh đăng ký. Điều này cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt về nhu cầu kỹ năng, đồng thời đặt ra bài toán cấp thiết về đào tạo lại (reskilling) và nâng cấp kỹ năng (upskilling) cho đội ngũ hiện hữu.

Chiến lược ứng phó của doanh nghiệp trước những thách thức nhân lực mới

Trước bài toán nhân lực nêu trên, các doanh nghiệp và tổ chức trong ngành Năng lượng - Dầu khí ở Việt Nam đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm thích ứng và thu hẹp khoảng cách cung-cầu lao động.

Đầu tư mạnh cho đào tạo nhân lực đang được xem là chiến lược sống còn của các “ông lớn” ngành Năng lượng - Dầu khí. Tại Petrovietnam, nâng cao chất lượng nhân lực đã trở thành trọng tâm trong chiến lược phát triển dài hạn. Năm 2024, Tập đoàn ghi nhận hơn 163.000 lượt cán bộ - người lao động tham gia đào tạo, đạt 180% kế hoạch, trung bình 3,1 khóa/người/năm. Nội dung đào tạo mở rộng từ kỹ năng chuyên môn đến ESG, kỹ năng số, văn hóa doanh nghiệp và lãnh đạo tầm vóc. Petrovietnam còn hợp tác với các đối tác quốc tế như Idemitsu để triển khai các khóa huấn luyện chuyên sâu về thăm dò – khai thác dầu khí, LNG, lọc hóa dầu, giúp người lao động cập nhật công nghệ và tiêu chuẩn vận hành toàn cầu.

Tăng cường thu hút nhân tài và giữ chân người lao động bằng chính sách đãi ngộ: PV GAS duy trì chính sách đãi ngộ cạnh tranh để thu hút và giữ chân nhân tài, đảm bảo người lao động có việc làm ổn định, thu nhập cao và gắn với hiệu quả công việc. Doanh nghiệp áp dụng cơ chế lương - thưởng linh hoạt, thưởng thành tích và sáng kiến, phụ cấp đặc thù ngành khí, kèm theo các gói phúc lợi mở rộng như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm hưu trí tự nguyện, bảo hiểm tai nạn và chăm sóc sức khỏe định kỳ. Môi trường làm việc chuyên nghiệp, an toàn và hiện đại giúp người lao động có cơ hội phát triển nghề nghiệp thông qua các chương trình đào tạo thường xuyên. Riêng năm 2024, PV GAS tiếp nhận và xử lý 90 kiến nghị cùng 317 sáng kiến từ người lao động, thể hiện văn hóa lắng nghe và trao quyền, tạo động lực để nhân sự gắn bó lâu dài.

Thu hút chuyên gia quốc tế và tận dụng hỗ trợ từ các đối tác: Để rút ngắn khoảng cách về công nghệ và kinh nghiệm, các doanh nghiệp năng lượng - dầu khí Việt Nam đang chủ động “đi tắt đón đầu” thông qua hợp tác quốc tế. Petrovietnam và các đơn vị thành viên tăng cường ký kết hợp đồng kỹ thuật với các tập đoàn dầu khí hàng đầu thế giới, đưa chuyên gia nước ngoài vào hỗ trợ trực tiếp tại các dự án khoan và vận hành giàn khoan. PV Drilling là ví dụ điển hình khi liên doanh với Baker Hughes, tạo điều kiện để kỹ sư Việt Nam làm việc cùng chuyên gia quốc tế, tiếp cận tiêu chuẩn và quy trình vận hành toàn cầu.

Song song đó, Việt Nam tận dụng các chương trình hỗ trợ quốc tế về đào tạo nhân lực năng lượng. Trong khuôn khổ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) với nhóm G7, một phần gói cam kết 15,5 tỷ USD được dành cho đào tạo kỹ sư điện gió, công nghệ lưu trữ năng lượng và quản lý lưới điện thông minh. Các chuyên gia đề xuất tận dụng nguồn lực này để hình thành các trung tâm huấn luyện nhân lực tại các địa phương như Bà Rịa - Vũng Tàu (điện gió ngoài khơi) hay Ninh Thuận (điện mặt trời). Những bước đi này là chiến lược then chốt giúp Việt Nam nhanh chóng hình thành đội ngũ kỹ sư chất lượng cao đủ năng lực vận hành tới 150.000 MW năng lượng tái tạo trong thập kỷ tới.

Nhìn chung, các nỗ lực ứng phó từ phía doanh nghiệp và nhà nước đang dần phát huy hiệu quả, dù chặng đường phía trước còn nhiều việc phải làm. Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước phát triển vào 2045, một thị trường lao động năng lượng - dầu khí vững mạnh, linh hoạt và chất lượng cao sẽ là yếu tố then chốt đảm bảo an ninh năng lượng và sự chuyển đổi thành công sang nền kinh tế xanh bền vững. Các tín hiệu tích cực từ cả chính sách lẫn thực tiễn hiện nay cho phép kỳ vọng rằng ngành Năng lượng - Dầu khí Việt Nam sẽ vượt qua thách thức nhân lực, tiếp tục đóng vai trò đầu tàu trong công cuộc phát triển và hiện đại hóa đất nước.

Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Năng lượng - Dầu khí sẽ diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt 2025 - Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững, dự kiến tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vbw10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.

Như Loan