Những bước tiến và mục tiêu xây dựng hạ tầng số Việt Nam hiện đại

Theo Báo cáo chính trị của Đảng ủy Cục Viễn thông (Bộ KH-CN) tại Đại hội đại biểu lần thứ 4 nhiệm kỳ 2025-2030, tính đến tháng 4.2025, các doanh nghiệp đã triển khai hơn 318.000 trạm thu/phát sóng cho khoảng 146.000 vị trí, phủ sóng băng rộng di động 3G, 4G, 5G đến hơn 99,8% dân số, phục vụ 119 triệu thuê bao.

Riêng hạ tầng 5G phủ sóng 25,5% dân số sau gần một năm được cấp phép.

Việt Nam hiện có 104,7 triệu thuê bao internet băng thông rộng di động, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ truy cập đạt 136,21 Mbps, tăng hơn 167%, xếp hạng 27/104 thế giới.

Hạ tầng số đóng vai trò quan trong quá trình chuyển đổi số - Ảnh: Internet

Với internet cố định, số thuê bao đạt 24,4 triệu, tốc độ 176,68 Mbps, tăng gần 47%, xếp hạng 33/155 toàn cầu. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng cáp quang đạt 85,1%; toàn bộ xã, phường trên cả nước đã có cáp quang kéo đến, với tổng chiều dài mạng lưới hơn 1,2 triệu cây số.

Tỷ lệ người dân tiếp cận dịch vụ viễn thông được nâng cao, số thuê bao sử dụng smartphone đạt 106,4 triệu, tăng 6,7% so với năm trước.

Trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu, Việt Nam có 32 trung tâm đang hoạt động, với tổng hơn 20.000 rack và công suất thiết kế đạt 145MW.

Trên bảng xếp hạng chính phủ điện tử được Liên Hợp Quốc công bố tháng 9.2024, Việt Nam tăng 15 bậc, lên vị trí 71/193 quốc gia.

Cục Viễn thông cho biết sẽ tăng cường sử dụng công nghệ AI để xử lý sim rác, tin nhắn rác, cuộc gọi lừa đảo và xây dựng phương án quản lý các dịch vụ mới như OTT, điện toán đám mây... nhằm đảm bảo thị trường phát triển bền vững.

Cục Viễn thông đặt mục tiêu xây dựng hạ tầng số tiên tiến, hiện đại, với dung lượng siêu lớn và băng thông siêu rộng, tiệm cận trình độ các quốc gia phát triển. Lĩnh vực này tại Việt Nam sẽ từng bước làm chủ các công nghệ số then chốt, như điện toán đám mây, mạng di động 5G, 6G, thông tin vệ tinh và một số công nghệ mới nổi.

Hỗ trợ doanh nghiệp viễn thông triển khai hạ tầng 5G

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 88/2025/NĐ-CP (Nghị định 88) quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Nghị quyết số 193/2025/QH15 (Nghị quyết 193) của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị định 88 cũng quy định rõ các điều kiện, căn cứ hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp viễn thông triển khai nhanh hạ tầng mạng di động thế hệ thứ 5 (5G).

Theo Nghị định 88, doanh nghiệp viễn thông được hỗ trợ theo quy định tại điều 11, Nghị quyết 193 khi đáp ứng các điều kiện, gồm doanh nghiệp viễn thông đã hoàn thành triển khai tối thiểu 20.000 trạm phát sóng 5G trên toàn quốc (tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) được nghiệm thu đưa vào sử dụng trong khoảng thời gian từ ngày 19.2 đến hết ngày 31.12.2025.

Trạm 5G lắp đặt tại các vị trí hạ tầng sẵn có hoặc được triển khai mới, mỗi trạm 5G chỉ được tính cho nhà mạng duy nhất; trạm 5G được lắp đặt ngoài trời, sử dụng các thiết bị 64T64R, 32T32R, 16T16R, 8T8R, 4T4R, mỗi trạm có từ một khối thu/phát vô tuyến trở lên. Doanh nghiệp viễn thông đã đề xuất kế hoạch và dự toán kinh phí hỗ trợ triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G với Bộ KH-CN theo quy định.

Ngoài ra, Nghị định 88 cũng quy định việc thực hiện bồi hoàn chi phí hỗ trợ tài chính để triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G đối với các trường hợp, gồm doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện quy định ở trên khi được cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra thực tế theo quy định; giả mạo hồ sơ, sử dụng chứng từ bất hợp pháp; báo cáo, kê khai không chính xác thông tin, số liệu dẫn đến việc xác định số tiền hỗ trợ tài chính được hưởng cao hơn mức thực tế đáp ứng.

Nhật Anh