Những bức thư đặc biệt
'Thay mặt Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, tôi xin chúc mừng và bày tỏ lòng biết ơn Bộ Công an Việt Nam đã hỗ trợ bắt giữ và trục xuất về Hoa Kỳ đối tượng đang bị truy nã bởi Cục Phòng, chống ma túy (DEA), Bộ Tư pháp Hoa Kỳ. Sự phối hợp thành công giữa Văn phòng DEA Hà Nội và Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an Việt Nam, bắt giữ và đưa đối tượng với tội danh buôn lậu Fentanyl về truy tố tại Hoa Kỳ là minh chứng cho mối quan hệ song phương thực thi pháp luật giữa hai nước', ngài Marc E. Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam xúc động viết trong Thư cảm ơn gửi Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, ngày 15/11/2024.
Hỗ trợ DEA bắt đối tượng truy nã đỏ
Trước đó, tháng 3/2024, Cục CSĐT tội phạm về ma túy đồng chủ trì, phối hợp DEA tổ chức Hội nghị quốc tế phòng, chống ma túy khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại TP Đà Nẵng. Từ thành công của hội nghị này, Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy được Giám đốc DEA mời sang thăm Hoa Kỳ. Nhân chuyến thăm, phía Hoa Kỳ cho biết, hiện họ đang phải đối mặt với vấn nạn Fentanyl - chất ma túy rất mới, cực độc, gấp nhiều lần Xyanua; năm 2023 đã có trên 130.000 người Mỹ bị sốc chết bởi chất này, trong đó có rất nhiều thanh, thiếu niên...
Trên cơ sở đó, Hoa Kỳ đề nghị Việt Nam tăng cường cao hơn nữa và có tiếng nói chung với cộng đồng quốc tế để ngăn chặn vấn nạn này; khuyến cáo Việt Nam cần giám định những vụ sốc chết do sử dụng ma túy, bởi Hoa Kỳ đã mất 7 năm mới tìm ra Fentanyl...
Từ chuyến công tác bên kia bán cầu, Trung tướng Nguyễn Văn Viện đã báo cáo lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo các địa phương quan tâm loại ma túy mới. "Vừa rồi, khi dự Hội nghị quốc tế về ma túy tại Hy Lạp, phía DEA trao đổi, hiện họ có 1 đối tượng truy nã đỏ, cầm đầu đường dây buôn bán Fentanyl bỏ trốn sang Việt Nam, không hề có thông tin, điện thoại hay dấu vết liên lạc, các mối quan hệ... việc truy tìm, bắt giữ gặp không ít khó khăn", anh nhớ lại.
Đó là đối tượng Kwok Yuenna, sinh năm 1986, quốc tịch Mỹ, bị Interpol truy nã quốc tế với tội danh sản xuất, mua bán trái phép chất ma túy và rửa tiền. Ngày 25/9/2024, Cục CSĐT tội phạm về ma túy nhận được thư của Văn phòng DEA Hà Nội trao đổi về việc bắt giữ đối tượng. Được sự chỉ đạo của Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an về xác lập chuyên án truy xét, bắt giữ Kwok Yuenna, Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy đã giao Phòng Phòng ngừa và Điều tra tội phạm lĩnh vực mua bán, vận chuyển chủ trì, xác minh truy bắt đối tượng.
Quá trình đấu tranh chuyên án được phía Hoa Kỳ cho biết, ngày 8/5/2024, Kwok Yuenna đã bay từ Los Angeles, California, Mỹ đến TP Hồ Chí Minh, nhưng không biết đối tượng đã đi đâu, làm gì. Cục CSĐT tội phạm về ma túy ra thông báo việc này đến công an 63 đơn vị, địa phương. "Bằng các biện pháp nghiệp vụ, ban chuyên án xác định đối tượng đang lẩn trốn ở 601 đường Sư Vạn Hạnh, phường 13, quận 10, TP Hồ Chí Minh, thường xuyên đến một quán Internet để trao đổi thư tín. Lập tức, chúng tôi đã cử tổ công tác giám sát 24/24h" - Đại tá Lê Văn Đàm, Trưởng Phòng Phòng ngừa và Điều tra tội phạm lĩnh vực mua bán, vận chuyển kể. Thời điểm này, tổ công tác phát hiện visa của đối tượng sắp hết hạn, nhận định đối tượng sẽ xuất cảnh sang nước thứ ba rồi nhập cảnh trở lại Việt Nam hoặc sang nước khác. Xác định đây là thời cơ thuận lợi, tổ công tác đã báo cáo đồng chí Cục trưởng, chọn phương án bắt giữ khi đối tượng chuẩn bị xuất cảnh.
Tuy nhiên, việc bắt giữ Kwok Yuenna gặp trở ngại do Việt Nam và Hoa Kỳ chưa ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp và yêu cầu khi bắt giữ phải bàn giao ngay đối tượng. Được sự cho phép của lãnh đạo Bộ Công an và lãnh đạo Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Phòng Phòng ngừa và Điều tra tội phạm lĩnh vực mua bán, vận chuyển đã trao đổi với phía Mỹ cử tổ công tác sang phối hợp, tiếp nhận đối tượng; đồng thời làm việc với Cục Quản lý xuất nhập cảnh để có thể làm thủ tục nhanh nhất, giúp tổ công tác phía bạn nhập cảnh vào Việt Nam đảm bảo yêu cầu về thời gian.
Thời điểm "chín muồi" là vào khoảng 9h30 ngày 27/10/2024, Cục CSĐT tội phạm về ma túy đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ, Công an TP Hồ Chí Minh bắt giữ đối tượng truy nã đỏ Kwok Yuenna. 15h20 cùng ngày, tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, TP Hồ Chí Minh, ban chuyên án đã bàn giao đối tượng cho đại diện DEA New York để dẫn giải về xử lý theo quy định của pháp luật Hoa Kỳ.
"Kết quả bắt giữ đối tượng buôn lậu Fentanyl vừa qua tô đậm các nỗ lực không ngừng của Việt Nam nhằm đấu tranh với mối đe dọa từ ma túy tổng hợp. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam và Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Trung tướng Nguyễn Văn Viện trong công tác bảo vệ nhân dân hai nước khỏi ma túy tổng hợp và đưa ra một thông điệp rõ ràng rằng, Việt Nam và Hoa Kỳ không phải là nơi trú ẩn an toàn của các đối tượng tội phạm buôn lậu ma túy", trong thư cảm ơn, Đại sứ Marc E. Knapper nhấn mạnh thêm.
"Chuyên án Ironside"
Trên đây chỉ là một trong nhiều vụ việc minh chứng cho mối quan hệ hợp tác quốc tế chặt chẽ để phòng, chống tội phạm ma túy của Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an Việt Nam với các quốc gia trên thế giới. Bên cạnh nhiệm vụ chính là đấu tranh phòng, chống ma túy, đơn vị luôn phối hợp sâu rộng với các nước có chung đường biên giới: Lào, Campuchia, Trung Quốc; các quốc gia châu Á: Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan...; các tổ chức quốc tế: DEA (Cơ quan Phòng, chống ma túy Hoa Kỳ), AFP (Cảnh sát Liên bang Australia).
Qua công tác hợp tác quốc tế, từ năm 2020-2021, AFP đã gửi nhiều đề nghị Bộ Công an Việt Nam, trực tiếp là Cục CSĐT tội phạm về ma túy hỗ trợ điều tra xác minh các đối tượng trong "Chuyên án Ironside", đường dây tội phạm buôn bán ma túy, giết người, rửa tiền... có tổ chức, xuyên quốc gia, liên quan đến 100 quốc gia trên thế giới. Đây là chuyên án mà phía AFP phối hợp Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) xác lập từ rất nhiều năm.
Được sự đồng ý của lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam, Cục CSĐT tội phạm về ma túy đã xác lập chuyên án chung với AFP để đấu tranh với nhóm đối tượng này. Kênh trao đổi thông tin "nóng" giữa hai bên cũng được thiết lập, những yêu cầu của AFP được chuyển qua kênh ủy thác tương trợ tư pháp về hình sự qua VKSND Tối cao và Cơ quan Tổng Chưởng lý Australia trước khi chuyển cho Cục CSĐT tội phạm về ma túy thực hiện. Nhận được các yêu cầu của AFP, Cục CSĐT tội phạm về ma túy đã áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ xác minh, làm rõ các đối tượng người Australia đến Việt Nam điều hành đường dây mua bán ma túy quốc tế gồm: Thanh Tú Phạm, Daniel Rodney Badger và Jamie Steven Mather.
Ngày 7/6/2021, Cục CSĐT tội phạm về ma túy tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của 3 đối tượng nêu trên tại 5 địa điểm: Tòa nhà Intercontinental ở quận 1, TP Hồ Chí Minh; khu nghỉ dưỡng Sailing Club resort Mũi Né, TP Phan Thiết, Bình Thuận; khách sạn Grand Hồ Tràm Green tại huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Đại tá Lê Văn Đàm cho rằng, quyết định này là hết sức "cân não", vì yêu cầu quốc tế không thể chậm trễ, nếu chỉ chậm một chút, bỏ lỡ thời cơ thì có thể "Chuyên án Ironside" sẽ thất bại khi đồng loạt tổ chức khám xét tại 100 quốc gia trên thế giới. "May mắn là, quyết định đúng đắn, bản lĩnh của đồng chí Cục trưởng khi ra lệnh khám xét khẩn cấp nơi ở của các đối tượng nêu trên tại nhiều địa điểm khác nhau cùng một thời điểm, đã thu giữ số lượng tài sản lớn, gồm: hơn 4,8 tỷ đồng, 6,4 triệu đô la Australia, hơn 495.000 USD, 2 ô tô Porsche, 1 ô tô Maserati, 2 ô tô Mercedes - Benz, 39 đồng hồ đeo tay các loại, 3 nhẫn, 1 dây chuyền, 2 miếng vàng... cùng nhiều giấy tờ, tài liệu, tài sản khác; kê biên nhiều lô đất của các đối tượng trị giá hàng trăm tỷ đồng tại TP Hồ Chí Minh. AFP và FBI đánh giá rất cao Việt Nam".
Ngày 14/6/2021, ngài Reece P Kershaw, Tổng Tư lệnh AFP đã có thư cảm ơn gửi Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an (nay là Tổng Bí thư) về phối hợp đấu tranh chuyên án. Trong thư có đoạn viết: "Tôi rất hiểu, để thực hiện gấp yêu cầu tương trợ tư pháp này đòi hỏi Cục CSĐT tội phạm về ma túy phải thực hiện một hành động chưa có tiền lệ và tôi xin chân thành cảm ơn Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy Nguyễn Văn Viện đã đưa ra quyết định khó khăn và quyết liệt này. Điều này thể hiện quan hệ đối tác vô cùng giá trị và tin tưởng lẫn nhau giữa hai lực lượng chúng ta... Tôi cũng bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới lãnh đạo Cục CSĐT tội phạm về ma túy, đặc biệt là các phòng 6, 8 và 10 cũng như Bộ Công an Việt Nam phía Nam, những người đã làm việc cực kỳ vất vả vào ngày 7/6/2021. Sự tận tâm và tính chuyên nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ trong thời gian khẩn cấp là điều rất ấn tượng và đã mang đến kết quả tuyệt vời".