Những bông hoa đời tỏa sáng

Giải thưởng sân khấu năm 2024 không có kịch bản nào được trao Giải A (Giải B trao cho 2 tác giả Lê Quý Hiền và Lê Quý Dương), nên dù chỉ là Giải C thì cũng đã là niềm vui không chỉ của tác giả mà còn là của cộng đồng văn nghệ sĩ ở TP Hồ Chí Minh, nhất là khi kịch bản “Người Cộng sản” được lấy cảm hứng sáng tác từ chính cuộc đời hoạt động vì dân vì nước của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt - một chính trị gia rất được giới văn nghệ sĩ mến mộ, cùng những đồng chí của ông.

Hai nữ nhà văn Phương Huyền và Đỗ Thị Tấc đoạt Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng, tôn vinh những nỗ lực của các nhà văn nữ cống hiến cho cộng đồng.

Nhà văn Trịnh Bích Ngân được bầu làm Chủ tịch Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ VIII (nhiệm kỳ 2020-2025) và là nữ nhà văn đầu tiên trúng cử chức danh này sau 40 năm Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh thành lập.

Nhưng, các giải thưởng văn học nghệ thuật nói chung và lĩnh vực sân khấu nói riêng thì không đợi đến khi nữ nhà văn quê Bến Tre này được bầu giữ chức danh Chủ tịch Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh mới có. Vì trước đó, sau truyện ngắn đầu tay in năm 1985 trên Báo Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, chị đã chứng tỏ là cây bút đa năng: viết truyện ngắn, truyện hài hước, tiểu thuyết, kịch bản sân khấu, thơ và vào năm 2010 đã nhận được tặng thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam cho tiểu thuyết "Thế giới xô lệch".

Từ đó đến nay, nữ nhà văn này đã nhận thêm hàng loạt giải thưởng khác, riêng Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam đã trao cho nữ nhà văn này Giải B (không có Giải A) năm 2014-2015 cho kịch bản "Dòng xoáy nghiệt ngã"; Giải B năm 2014-2015 cho vở kịch "Gương mặt kẻ khác"; Giải B (không có Giải A) năm 2020 cho kịch bản sân khấu “Vương quyền”...

Cùng trong dịp đầu xuân mới 2025, Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng năm 2024 của Hội Nhà văn Việt Nam đã có chủ nhân là hai nhà văn Đỗ Thị Tấc (Lai Châu) và Phương Huyền (TP Hồ Chí Minh).

Đỗ Thị Tấc (sinh năm 1963) là người con, người nghệ sĩ đặc biệt của núi rừng Lai Châu. Với niềm đam mê, tâm huyết lớn lao với văn hóa dân gian các dân tộc tỉnh Lai Châu, nguyên là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Lai Châu từ những ngày mới thành lập Hội (năm 2005) đến năm 2017, nữ nhà văn Đỗ Thị Tấc đã tạo được ấn tượng sâu sắc bởi những cống hiến lớn lao của bà qua hàng loạt tác phẩm văn học nghệ thuật, đặc biệt là các công trình nghiên cứu văn hóa dân gian.

Nhà văn Đỗ Thị Tấc đã có nhiều công trình được các nhà xuất bản, hội chuyên ngành Trung ương và Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Lai Châu in ấn, phổ biến, trong đó có những công trình đoạt giải cao của Hội Văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam, Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam; Hội Nhà văn Việt Nam...

Dù thuộc lớp nhà văn trẻ nhưng Phương Huyền (Đoàn Thị Huyền, sinh 1982) cũng gây ấn tượng mạnh mẽ đối với công chúng ở hàng loạt “sân chơi” khi không chỉ là nhà văn thành công với hàng loạt tác phẩm viết cho thiếu nhi, mà còn là nhà báo, phóng viên, biên tập viên chắc tay của Kênh FM99.9Mhz - Đài Tiếng nói nhân dân TP Hồ Chí Minh, là Trưởng Ban Truyền thông Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh đương nhiệm, đồng thời là Đại sứ Văn hóa đọc TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2024-2025.

Trước nhà văn Đỗ Thị Tấc và Phương Huyền, Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng cũng từng được trao cho các nữ nhà văn Huệ Triệu và Trần Mai Hường ở TP Hồ Chí Minh, năm 2021; Nguyễn Bích Lan (Hà Nội) và Nguyễn Thị Kim Hòa (Ninh Thuận), năm 2022; Lê Thị Kim (TP Hồ Chí Minh) và Trần Thị Trường (Hà Nội), năm 2023.

Họ là những nữ nhà văn không chỉ thực sự tài năng trong sáng tác văn học nghệ thuật mà còn thể hiện vẻ đẹp nhân ái của người phụ nữ Việt Nam.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam từng chia sẻ tại lễ trao Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng lần đầu tiên (năm 2021) rằng đó “không phải giải thưởng văn chương” nhưng đã tạo được niềm xúc động ấn tượng, vì “đó là giải thưởng về con người, nhân cách”.

Sau tập truyện ngắn đầu tay “Ngọn đèn không tắt” giành Giải Nhất cuộc vận động sáng tác Văn học tuổi hai mươi do Báo Tiền phong tổ chức năm 2000, sau đó nhận thêm tặng thưởng dành cho tác giả trẻ Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam, Giải B của Hội Nhà văn Việt Nam, nữ nhà văn Nguyễn Ngọc Tư ở Đất Mũi Cà Mau vẫn lặng lẽ miệt mài sáng tác. Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2006 hay Giải thưởng Văn học ASEAN 2008 tại Thái Lan, Giải thưởng Văn học Đông Nam Á xuất sắc nhất năm 2024 do Tạp chí Văn học Điền Trì (Trung Quốc) tuyển chọn... đã khẳng định tài năng cũng như sự cống hiến của Nguyễn Ngọc Tư cho văn học nghệ thuật.

Trong lịch sử văn học Việt Nam, nhiều tác giả nữ đã được vinh danh vì có những cống hiến đặc biệt xuất sắc. Họ không chỉ làm tròn vai trò của một người vợ, người mẹ trong gia đình mà nhiều người còn là những nhà quản trị, doanh nhân giỏi, những văn nghệ sĩ tài năng, cống hiến cho văn học nghệ thuật của dân tộc nhiều tác phẩm giá trị.

Những bông hoa nữ văn nghệ sĩ sẽ vẫn tiếp tục tỏa sáng, tiếp nối những thế hệ tiền bối vun đắp ngôi nhà văn học nghệ thuật cách mạng ngày càng văn minh, hiện đại, mà vẫn đậm đà bản sắc dân tộc.

Lương Duy Cường