Những bê bối gây chấn động bóng đá Trung Quốc

Li Tie đối mặt án phạt nghiêm khắc vì hành động gây ảnh hưởng đến bóng đá Trung Quốc.

Bản án 20 năm tù dành cho cựu huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, Li Tie (Lý Thiết), chỉ là một trong những diễn biến mới nhất của chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt được thực hiện từ năm 2023.

Bóng đá Trung Quốc đang trải qua những cú sốc lớn. Nhiều năm qua, các vụ bê bối liên quan đến hối lộ và dàn xếp tỷ số làm xấu đi hình ảnh của môn thể thao vua tại quốc gia này.

Giờ đây, một chiến dịch làm sạch sâu rộng, được thúc đẩy từ các cấp cao nhất, khiến hàng loạt cầu thủ, trọng tài và quan chức phải trả giá. Án tù 20 năm dành cho Li Tie, cựu huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong nỗ lực cải tổ này.

Từ biểu tượng quốc gia đến kẻ bị kết án

Cuối tháng 4, Tòa án Nhân dân Cấp cao tỉnh Hồ Bắc tuyên phúc thẩm bản án 20 năm tù dành cho Li Tie vì tội tham nhũng. Tòa kết luận cựu tiền vệ Everton phạm tội hối lộ và dàn xếp tỷ số trong thời gian làm huấn luyện viên các câu lạc bộ lẫn đội tuyển quốc gia Trung Quốc.

“Tôi rất hối tiếc. Một số sai phạm là thông lệ phổ biến trong làng bóng đá thời điểm đó”, Li Tie phân trần trong lời khai được phát trên kênh truyền hình quốc gia CCTV vào tháng 1.

Từng khoác áo Everton, chơi ở Ngoại hạng Anh và là một trong những cầu thủ Trung Quốc nổi tiếng nhất lịch sử, Li Tie gây sốc khi tiết lộ việc chi gần hơn 500.000 USD để được bổ nhiệm làm huấn luyện viên đội tuyển quốc gia.

Trên cương vị HLV ĐTQG hoặc các CLB tại giải VĐQG Trung Quốc, Li Tie tham gia dàn xếp tỷ số, "đạo diễn" các trận đấu theo kịch bản và nhận tiền từ cầu thủ để cho họ ra sân thi đấu.

Cuộc thanh lọc lịch sử

Trong nhiều năm, dàn xếp tỷ số là một thực tế bị che giấu trong bóng đá Trung Quốc. Đến tháng 9/2024, Liên đoàn Bóng đá Trung Quốc (CFA) công bố cấm vĩnh viễn 43 cá nhân liên quan đến các vụ dàn xếp.

Trong số này có các cựu tuyển thủ quốc gia như Jin Jingdao, Guo Tianyu, Gu Chao, cùng cầu thủ Hàn Quốc, Son Jun-ho, người bị bắt tại Trung Quốc vào tháng 5/2023. Cầu thủ này được hồi hương sau thời gian giam giữ.

Những bê bối ảnh hưởng xấu đến hình ảnh tuyển Trung Quốc.

Danh sách còn bao gồm cầu thủ người Cameroon, Ewolo Donovan, hiện thi đấu cho Khaitan SC tại Kuwait, bị cấm thi đấu 5 năm do hành vi gian lận khi còn khoác áo Zhejiang FC.

Tổng cộng, cuộc điều tra liên quan đến 120 trận đấu, 128 nghi phạm và 41 câu lạc bộ. Chủ tịch CFA, Song Kai, khẳng định: “Chúng tôi yêu cầu toàn ngành bóng đá tuân thủ nghiêm ngặt lệnh cấm này”.

Tham nhũng không chỉ giới hạn ở cầu thủ mà còn len lỏi vào giới trọng tài. Tháng 12/2024, Tan Hai, cựu giám đốc Ban Quản lý Trọng tài của CFA, bị kết án 6,5 năm tù vì nhận hối lộ.

Để lấy lại niềm tin, CFA công bố thành lập học viện trọng tài quốc gia đầu tiên vào tháng 3, nhằm đào tạo thế hệ trọng tài mới theo chuẩn quốc tế với phương pháp huấn luyện tiên tiến.

Theo ông Song Kai, đây là bước tiến quan trọng để xây dựng đội ngũ trọng tài chuyên nghiệp cho nền bóng đá. Vụ việc của Tan Hai nối dài danh sách các bê bối kéo dài từ năm 2003, khi trọng tài quốc tế Gong Jianping bị kết án 10 năm tù vì dàn xếp tỷ số mùa giải 2000/01, phanh phui mạng lưới “còi đen” khét tiếng.

Tham nhũng còn lan đến tầng lớp lãnh đạo cấp cao, với Zhang Jianqiang, cựu giám đốc Ủy ban Trọng tài CFA, nhận án 12 năm tù, và hai cựu phó chủ tịch Yang Yimin cùng Nan Yong bị kết án 10 năm rưỡi vì liên quan đến các mạng lưới dàn xếp.

Những bê bối này làm suy giảm hình ảnh bóng đá nội địa, khiến người hâm mộ Trung Quốc chuyển hướng quan tâm sang các giải đấu châu Âu. Hồi tháng 3, Chen Xuyuan, cựu Chủ tịch CFA, bị kết án tù chung thân vì tham nhũng, đánh dấu một trong những đòn mạnh nhất giáng vào bộ máy bóng đá Trung Quốc.

Các bàn thắng trong trận Real thắng Sevilla 2-0 Rạng sáng 19/5, Real Madrid có thắng lợi 2-0 trước Sevilla ở vòng 37 La Liga.

Tường Linh