NHTW Nhật chưa đồng thuận về tốc độ tăng lãi suất

Tại cuộc họp tháng 7, BOJ bất ngờ tăng lãi suất ngắn hạn lên 0,25% với 7 trong số 9 thành viên của hội đồng quản trị bỏ phiếu ủng hộ, tiến thêm một bước nữa hướng tới việc chấm dứt một thập kỷ kích thích kinh tế khổng lồ.

Biên bản cuộc họp cho thấy, có ít nhất 2 trong số 9 thành viên hội đồng quản trị thấy có khả năng tăng lãi suất thêm, khi một người nói rằng BOJ nên tăng chi phí đi vay một cách "kịp thời và dần dần" để tránh bị buộc phải làm như vậy nhanh chóng sau này; trong khi một thành viên khác cũng cho rằng, BOJ phải tăng thêm lãi suất sau khi xác nhận rằng các công ty đang tăng chi tiêu vốn, tiền lương và giá cả.

Trụ sở NHTW Nhật

Tuy nhiên, một số thành viên khác đã cảnh báo, không nên tiến quá nhanh trong việc chấm dứt kích thích kinh tế. Một thành viên được trích dẫn đã nói rằng: "Việc bình thường hóa chính sách tiền tệ không phải là mục đích tự thân", đồng thời nói thêm rằng BOJ phải theo dõi nhiều rủi ro khác nhau và hành động thận trọng. Một thành viên khác cũng cho biết: “BOJ nên tránh tình huống kỳ vọng của thị trường về việc tăng lãi suất quá mức trong tương lai”, vì kỳ vọng lạm phát vẫn chưa được neo ở mục tiêu 2% và giá cả vẫn dễ bị rủi ro giảm.

Những luồng ý kiến này nhấn mạnh thách thức mà Thống đốc BOJ Kazuo Ueda phải đối mặt khi thực hiện lời cam kết của mình là cuối cùng sẽ đẩy lãi suất lên mức trung lập - mức không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng.

Cũng theo biên bản cuộc họp, một thành viên hội đồng quản trị cho rằng, rất khó để "tự động" đẩy lãi suất lên mức đã định do có nhiều bất ổn trong việc đưa ra ước tính về lãi suất trung lập của Nhật Bản. “Do đó, BOJ thực sự không có lựa chọn nào khác ngoài việc theo đuổi lộ trình lãi suất chính sách, đồng thời xem xét cách nền kinh tế và giá cả phản ứng với những thay đổi về lãi suất ngắn hạn”, thành viên này được trích dẫn phát biểu tại cuộc họp tháng 7.

Việc BOJ tăng lãi suất vào tháng 7 và những bình luận “diều hâu” của ông Ueda, cùng với dữ liệu yếu kém của thị trường lao động Mỹ, đã gây ra sự gia tăng đột biến của đồng yên và sự tháo chạy của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán vào đầu tháng 8.

Kể từ đó, các nhà hoạch định chính sách của BOJ đã nhấn mạnh đến nhu cầu phải tính đến hậu quả kinh tế từ sự biến động của thị trường. Tuy nhiên sau quyết định giữ nguyên lãi suất của BOJ vào tháng 9, Thống đốc Ueda đã nhắc lại rằng, ngân hàng sẽ đẩy chi phí đi vay lên nếu lạm phát đạt được mục tiêu 2% một cách bền vững. Nhưng ông cũng cho biết, BOJ có thể dành thời gian để đánh giá xem những bất ổn kinh tế của Mỹ ảnh hưởng đến sự phục hồi mong manh của Nhật Bản như thế nào, một dấu hiệu cho thấy BOJ không vội tăng lãi suất thêm nữa.

Khả năng tăng lãi suất trong tương lai của BOJ càng trở nên khó đoán định khi mà trong phát biểu hôm Chủ Nhật vừa qua, ông Shigeru Ishiba – người vừa nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản hôm 1/10 cho biết, chính sách tiền tệ của đất nước phải tiếp tục theo xu hướng hỗ trợ, báo hiệu nhu cầu giữ chi phí vay ở mức thấp để hỗ trợ cho sự phục hồi kinh tế.

“Đó là điều mà BOJ, đơn vị được giao nhiệm vụ đạt được sự ổn định giá cả, sẽ quyết định trong khi làm việc chặt chẽ với chính phủ”, Ishiba trả lời đài truyền hình NHK khi được hỏi về việc NHTW tiếp tục tăng thêm lãi suất. “Theo quan điểm của chính phủ, chính sách tiền tệ phải tiếp tục theo xu hướng hỗ trợ trong điều kiện kinh tế hiện tại”, ông cho biết.

Về chính sách tài khóa, Ishiba cho biết ông sẽ đặt mục tiêu biên soạn một gói biện pháp trong thời gian sớm nhất để giảm bớt tác động kinh tế do chi phí sinh hoạt tăng cao, tập trung vào việc giúp đỡ các hộ gia đình có thu nhập thấp.

Lạm phát tại Nhật đã ở mức hoặc cao hơn mục tiêu 2% của BOJ trong 29 tháng liên tiếp. Trong khi nền kinh tế Nhật Bản đã tăng trưởng 2,9% theo năm trong quý II khi mức tăng lương ổn định hỗ trợ chi tiêu của người tiêu dùng.

Hoàng Nguyên