Nhớ những cành mai xuân thuở nào!
Cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, trong từng gia đình của người Việt khắp mọi miền đất nước đều chuẩn bị những loại hoa để chơi Tết. Người miền Bắc thường thích trang trí trong nhà hoa đào, quất..., còn các gia đình ở miền Nam lại chuộng hoa mai, cúc, thược dược, lay ơn, vạn thọ… Ngày xuân cùng người thân, bạn bè bên chén rượu, ly trà vừa trò chuyện vừa ngắm hoa thật là vui vẻ, sum vầy.
Quê tôi vùng ven biển miền Trung, cách đây vài chục năm tuy còn rất nghèo khổ nhưng Tết đến dù khó khăn thế nào cũng phải xoay xở để có đầy đủ thịt cá, bánh mứt, trái cây… cùng những bình hoa tươi đón xuân. Dạo đó, ở quê tôi không bày bán hoa Tết ở chợ hay trên đường như ngày nay mà chủ yếu là tự trồng lấy. Vạn thọ, thược dược, mào gà… là những loại hoa dễ trồng nhất nên bọn trẻ chúng tôi thường canh trước Tết chừng 50 - 60 ngày bắt đầu gieo hạt trồng những loại hoa trên để Tết cũng có vài chậu vạn thọ, thược dược ra hoa vui xuân với người ta. Nhìn những chậu hoa khoe sắc, tỏa hương trong nắng xuân lúc đó, bọn trẻ chúng tôi ngắm hàng giờ không biết chán, trong lòng dâng tràn hạnh phúc.
Còn nhớ, thời đó ở quê tôi hoa mai rất hiếm và quý. Chỉ có những gia đình thật khá giả mới dám bỏ ra một khoản tiền lớn lên tận thị xã mua về chơi. Rồi trong một dịp Tết lên phố thị chơi ở nhà người quen, tôi sững sờ khi được nhìn thấy một cây mai rất lớn, cao chừng 3 mét, cành lá xum xuê ra hoa rất đẹp. Cậu bé nhà quê bị mê hoặc khi lần đầu được ngắm nhìn những cánh hoa mai vàng rực cả một khoảng sân nhà. Dường như hiểu được lòng cậu bé yêu hoa nên chủ nhân của cây mai hứa dịp Tết tới sẽ tặng cho tôi một cành về chơi. Dù phải đến một năm nữa mới có cành mai chưng Tết nhưng trong lòng tôi luôn khấp khởi, trông đợi từng ngày được ngắm những cánh mai trong ngôi nhà của mình.
Nhà tôi cách thị xã khoảng 40 cây số, vậy mà chừng 25, 26 tháng Chạp tôi lại đạp xe vào thị xã để xin một cành mai. Mặc cho những đợt gió cuối đông từng cơn thổi thốc vào người lạnh run, đẩy xe giật lùi về phía sau nhưng tôi vẫn háo hức đạp xe đi để chở một cành mai đẹp về nhà chiêm ngưỡng trong những ngày xuân.
Mai là loại hoa rất đẹp nhưng cũng rất “đỏng đảnh”, để nó trổ hoa đúng dịp Tết không hề đơn giản, nhất là bị ảnh hưởng thời tiết thất thường của miền Trung. Đem được cành mai về nhà, trước hết tôi chọn một cái bình lớn đổ nước nhiều vào để cây đứng vững, rồi tỉa bớt cành, nụ bị hư hỏng trong lúc vận chuyển. Theo kinh nghiệm dân gian, nếu thời tiết lạnh quá thì ngâm gốc mai bằng nước ấm, ngược lại trời nóng thì ngâm nước đá. Thời tiết giáp Tết ở xứ Quảng thường có mưa nhỏ và se lạnh, có khi kéo dài qua cả những ngày đầu năm. Chỉ còn vài ngày là đến giao thừa, nhìn những nụ hoa sắp nở mà trong lòng nôn nao khó tả. Thế rồi, nhờ chăm sóc kỹ nên cành mai cũng không phụ lòng người, đến đêm giao thừa những nụ hoa bắt đầu bung nở ra khoe sắc trong giờ phút thiêng liêng của đất trời giao mùa khiến gia đình tôi ngập tràn niềm vui.
Cứ thế, niềm vui ngày Tết suốt tuổi thơ tôi gắn liền với những chậu vạn thọ, thược dược, cành mai vàng… Sau này, khi xa quê hương đến sinh sống ở vùng đất phương Nam, mỗi dịp “Tết đến, xuân về” lòng tôi bồi hồi nhớ lại ký ức đẹp, những cành mai xuân thuở nào. Và giờ đây năm nào cũng vậy, chậu mai vàng đón xuân không thể thiếu đối với gia đình tôi. Hàng năm, khi còn vài ngày nữa là “tiễn năm cũ, đón năm mới”, tôi bỏ cả ngày để đến các vườn mai ở Thủ Đức hay những vựa từ miền Trung chở vào để chọn chậu nhiều hoa, đẹp nhất mua về chưng.
Chỉ còn vài tuần nữa là thêm một cái Tết đến, mùa xuân mới lại về. Khi mọi người bận rộn với công việc của năm cũ thì cũng là lúc người nông dân ở những làng hoa tất bật với việc tỉa cành, cắm cọc, tuốt lá, ngắt nụ cho các chậu hoa… Chỉ hơn chục ngày nữa thôi, khắp phố phường sẽ rực rỡ muôn sắc màu của hoa khi cúc vàng, vạn thọ, thược dược… từ miền Tây chở lên; hoa đào, quất, lay ơn ngoài Bắc chuyển vào; hoa tulip, hoa hồng, hoa ly của Đà Lạt đem xuống; mai vàng từ miền Trung đem vô… Tôi cất công đi khắp nơi để ngắm hoa cho thỏa thích và mỗi khi đến các vườn mai, tôi nán lại khá lâu để chiêm ngưỡng chúng. Lúc đó, dường như tôi không còn quan tâm đến mọi thứ xung quanh nữa mà chỉ biết vuốt ve từng cành lá, nâng niu từng nụ hoa mà thôi.
Phần lớn mọi người yêu thích hoa mai bởi màu vàng của nó tượng trưng cho hy vọng, sự giàu sang và phú quý. Ngày Tết trang trí trong nhà một chậu mai với hy vọng sang năm mới sẽ phát tài phát lộc, gia đình êm ấm hạnh phúc... Song với tôi, yêu hoa mai trên tất cả là những kỷ niệm đẹp, một phần không thể phai nhạt trong ký ức tuổi thơ.