Nhìn lại ngày đầy biến động chuyện đàm phán trực tiếp Nga-Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ

Ngày 15-5 dự kiến là ngày khởi đầu cho vòng đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine sau hơn ba năm căng thẳng, thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế với kỳ vọng tìm kiếm giải pháp hòa bình. Tuy nhiên, thay vì diễn ra suôn sẻ, toàn bộ ngày dự kiến diễn ra đàm phán lại chứng kiến nhiều diễn biến phức tạp và bất định.

Mơ hồ, hỗn loạn và hoài nghi

Sau 5 ngày bất định về đề xuất đối thoại trực tiếp của Tổng thống Nga Vladimir Putin với Ukraine, ngày dự kiến mở màn cuộc đàm phán đầu tiên sau ba năm giữa Moscow và Kiev (15-5) lại diễn ra trong không khí bất định, theo đài CNN.

Sáng 15-5, truyền thông nhà nước Nga đưa tin rằng các cuộc đàm phán dự kiến diễn ra tại cung điện Dolmabahce ở Istanbul (bên bờ eo biển Bosphorus), nơi từng tổ chức các cuộc thương lượng giữa Nga và Ukraine vào tháng 3-2022.

Do đó, hàng chục phóng viên đã tập trung đông đúc bên ngoài lối vào phụ của cung điện, khiến người đi phà hoang mang tìm đường khác để tránh đám đông báo chí.

Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky tại phiên họp báo cuối chiều 15-5 tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: ANADOLU

Tuy nhiên, suốt cả ngày, không có dấu hiệu nào từ các nhà đàm phán. Sáng đó phía Ukraine vẫn chưa xác nhận việc tham gia hay không, cũng không công bố thông tin về thành phần phái đoàn.

Giữa đám đông nhà báo tập trung bên ngoài, phóng viên Stanislav Ivashchenko của kênh Zvezda thuộc Bộ Quốc phòng Nga đùa rằng: “Chờ đợi còn hơn biết trước kết quả”.

Đến chiều, tại lãnh sự quán Nga ở Istanbul, trưởng đoàn Vladimir Medinsky tuyên bố “phái đoàn cam kết tiếp cận mang tính xây dựng” nhưng từ chối trả lời câu hỏi của báo chí. Ông Medinsky nhấn mạnh rằng đối thoại nhằm “thiết lập hòa bình lâu dài, giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột”.

Cuối chiều, sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại thủ đô Ankara, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky tổ chức họp báo chia sẻ với báo giới về vấn đề đàm phán.

Trong cuộc họp báo, ông Zelensky chỉ trích Điện Kremlin vì cử một phái đoàn cấp trung đến Istanbul, coi đó là biểu hiện của “sự thiếu tôn trọng”.

Sau đó, nhà lãnh đạo Ukraine thông báo sẽ cử một phái đoàn thu gọn, do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu, đến Istanbul để thể hiện thiện chí hòa bình.

Ông Zelensky cho biết sẽ không tham dự cuộc đàm phán vì “”không có việc gì phải làm ở Istanbul cả”, thêm rằng phái đoàn Ukraine sẽ có nhiệm vụ chính là thảo luận về cách thực thi lệnh ngừng bắn.

Đến tối 15-5, cả hai bên đều ra tín hiệu rằng cuộc đàm phán dưới một hình thức nào đó vẫn sẽ diễn ra và bị hoãn đến ngày 16-5.

Vai trò của ông Trump và sự sốt ruột của Mỹ

Trong suốt ngày 15-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục tỏ ra sốt ruột và nhấn mạnh rằng “sẽ không có gì xảy ra cho đến khi ông Putin và tôi gặp nhau”, theo tờ The Kyiv Independent.

Tổng thống Trump cho biết ông có thể thay đổi kế hoạch công du Trung Đông để đến Istanbul nếu hòa đàm Nga-Ukraine có tiến triển.

"Bạn biết đấy, nếu có gì đó tiến triển, tôi sẽ đến đó ngày 16-5” - ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: GETTY IMAGES

Ông Trump một lần nữa bày tỏ mong muốn chấm dứt xung đột Ukraine và hy vọng "Nga và Ukraine có thể làm được điều gì đó, vì cuộc chiến này phải chấm dứt”.

Ngày 15-5, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng chấp nhận bất kỳ cơ chế nào đưa đến hòa bình giữa Nga và Ukraine, theo hãng tin Anadolu.

Phát biểu tại cuộc họp các ngoại trưởng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở TP Antalya (Thổ Nhĩ Kỳ), ông Rubio nhấn mạnh rằng Mỹ "sẵn sàng đóng góp một cách xây dựng và hữu ích bằng mọi cách có thể để chấm dứt xung đột".

"Chúng tôi sẽ xem điều gì xảy ra trong vài ngày tới và muốn thấy có tiến triển trong vấn đề này. Tôi nhấn mạnh không có giải pháp quân sự nào cho xung đột Nga-Ukraine. Cuộc chiến này sẽ không kết thúc bằng giải pháp quân sự mà thông qua con đường ngoại giao” - ông Rubio nói.

Đến hiện tại, hai phái đoàn vẫn chưa chính thức đàm phán. Phía Moscow cho biết sẽ đợi phái đoàn Kiev có mặt lúc 10 giờ ngày 16-5 (giờ địa phương, tức 2 giờ chiều cùng ngày theo giờ VN) để bắt đầu hòa đàm.

Ngoài ra, ngày 15-5, hãng thông tấn TASS dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ rằng thay vì đàm phán trực tiếp Nga-Ukraine, cuộc họp 3 bên giữa Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ diễn ra vào ngày 16-5 tại TP Istanbul.

Nguồn tin này nói thêm rằng "vẫn chưa rõ liệu cuộc họp theo định dạng 4 bên, bao gồm Mỹ, Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ, có được tổ chức hay không".

Các bên liên quan chưa bình luận về thông tin trên.

DƯƠNG KHANG