Nhiều nhà báo, dịch giả mất việc do AI
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa dịch thuật và cách làm báo thông thường. Nguy cơ mất việc, thu nhập giảm sút hiện hữu rõ rệt.
Vật lộn cạnh tranh với trí tuệ nhân tạo
Kỷ nguyên chỉ dựa vào biên dịch viên con người để thu hẹp rào cản ngôn ngữ đang dần thay đổi khi các công nghệ do AI thúc đẩy nổi lên. Thế giới văn học đang xôn xao với tin tức nhà xuất bản Hà Lan Veen Bosch & Keuning có kế hoạch sử dụng AI để dịch tiểu thuyết thương mại sang tiếng Anh.
Chủ tịch Hiệp hội biên dịch (TA) thuộc Hiệp hội tác giả của Anh (SoA) Ian Giles cảnh báo: "Đầu năm nay, SoA nhận thấy 1/3 biên dịch viên mất việc vào tay AI. Với những ai còn trụ lại, họ phải vật lộn với sự cạnh tranh từ trí tuệ nhân tạo. Thu nhập thấp ảnh hưởng đến mức sống của chúng tôi trong ngành công nghiệp đầy bấp bênh này".
Còn dịch giả Jane Davis - chuyên dịch sách văn học từ tiếng Thụy Điển, tiếng Pháp, tiếng Na Uy sang tiếng Anh - cho biết người thực hiện biên dịch không phải chỉ dịch từ hay dịch nghĩa, mà còn đảm bảo từ ngữ không bị tách khỏi ngữ cảnh và giữ được văn phong. Bà cảnh báo bản dịch AI qua thêm một bước biên tập lại sẽ có tác động đáng kể đến chất lượng sách. "Trong vài lần đồng ý nhận biên tập lại, tôi chỉ được trả số tiền bằng 1/4 phí dịch thuật dù tôi phải làm thêm việc. Tôi không được trả tiền để dịch mà để "dọn sạch" văn bản", bà Davis chia sẻ.
Sự chuyển đổi của dịch thuật bằng AI là minh chứng cho sự khéo léo của con người và khả năng vô tận của công nghệ. Tuy nhiên vẫn tồn tại những cân nhắc về mặt đạo đức bao gồm quyền riêng tư dữ liệu, khả năng thiên vị trong thuật toán AI, các vấn đề bản quyền và tác động đến việc làm trong ngành dịch thuật. Vậy độ chính xác của AI trong dịch thuật so với biên dịch viên là bao nhiêu?
Theo các chuyên gia, AI đã có những bước tiến đáng kể về độ chính xác, đặc biệt là với các ngôn ngữ có bộ dữ liệu lớn. Tuy nhiên, đối với các văn bản có sắc thái, văn hóa hoặc chuyên ngành, biên dịch viên vẫn chiếm ưu thế. Mặc dù AI có thể xử lý nhiều tác phẩm dịch thuật nhưng nhu cầu giám sát của con người vẫn rất quan trọng.
Hàng loạt nhà báo mất việc sau khi tòa soạn dùng AI
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo, hơn 40% lao động toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng bởi AI vào năm 2030. Nếu không có sự định hướng lại nghề nghiệp cũng như nâng cao trình độ, đặc biệt là kỹ năng mềm thì cơ hội do AI tạo ra sẽ trở thành thách thức lớn đối với lao động trẻ khi tìm việc.
Hiện AI có thể khiến các tòa soạn cắt giảm nhân sự để tiết kiệm chi phí. Trang tin tức nổi tiếng của Mỹ Cnet đã thông báo sa thải 50% nhân sự làm việc ở mảng tin tức và video. Động thái này xuất hiện vài tháng sau khi trang tin bắt đầu sử dụng các bài viết do AI tạo ra. Tổng biên tập Cnet, bà Connie Guglielmo, từ chức để chuyển sang đảm nhận vị trí Phó Chủ tịch phụ trách chiến lược nội dung AI của Red Ventures (chủ sở hữu của Cnet). Zdnet, một trang tin công nghệ khác thuộc sở hữu của Tập đoàn Red Ventures, cũng đã giảm 35% nhân viên biên tập nội dung.
BuzzFeed, Inc. là công ty tin tức, truyền thông và giải trí trực tuyến có trụ sở tại New York (Mỹ) cũng sử dụng AI để tăng cường nội dung và các câu đố online. Buzzfeed cắt giảm 12% nhân lực.
Báo Bild của Đức - tờ báo bán chạy nhất ở châu Âu - đã thay thế một loạt vị trí như biên tập viên, nhân viên chỉnh sửa xuất bản, biên tập viên phụ, người đọc dò để cắt giảm chi phí. Họ sẽ được thay thế bằng AI hoặc các quy trình tự động hóa.
Tại Anh, Reach - công ty mẹ của các nhật báo Daily Mirror và Daily Express - bắt đầu xuất bản những bài báo do AI viết ra. Công ty này cũng sở hữu các tờ Manchester Evening News, Liverpool Echo và rất nhiều đầu báo khác, đã phác thảo kế hoạch cắt giảm hàng trăm nhân viên để đối phó với việc chi phí tăng cao và doanh thu giảm sút.
Việc sử dụng AI trong báo chí cũng gây ra nhiều tranh cãi. Website thông tin công nghệ Cnet sử dụng AI để sinh ra các bài viết. Sau đó, các biên tập viên sẽ phải kiểm tra lỗi trước khi xuất bản. Việc AI có thể tạo ra thông tin sai lệch cũng là mối lo ngại. Sẽ còn rất nhiều điều phải tính tới về tính pháp lý và vấn đề đạo đức, bao gồm cả quyền sở hữu tài sản trí tuệ (IP), việc thẩm định nội dung và kể cả nguy cơ phá vỡ những mô hình tài chính hiện tại của các tòa soạn.
Các chuyên gia khẳng định, vai trò của nhà báo vẫn rất quan trọng trong việc sản xuất tin tức chất lượng và đáng tin cậy, có cảm xúc và gần gũi với công chúng. Nhà báo có khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra những ý kiến chuyên môn về các vấn đề thời sự, đồng thời có thể tạo ra nội dung độc đáo và sáng tạo. Nhà báo cũng có trách nhiệm đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin được đưa ra, để đảm bảo người đọc có được cái nhìn toàn diện và chính xác về các vấn đề thời sự.
Vì vậy, AI không thể thay thế hoàn toàn vai trò của nhà báo trong ngành báo chí.
Nguồn: Guardian, ranaphone.com