Nhiều khu 'đất vàng' tại TP.HCM cho thuê không đúng quy định

Một đoạn đường Lê Lợi, quận 1, TP.HCM.

Thanh tra TP.HCM vừa ban hành Kết luận thanh tra số 408 về việc quản lý, sử dụng nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn quận 1 (thời kỳ 2022-2023).

Cụ thể, Công ty Công ích quận 1 được UBND TP.HCM giao theo dõi và quản lý 1.682 địa chỉ nhà, đất. Trong đó, 1.509 căn nhà cũ thuộc sở hữu nhà nước được giao cho Công ty quản lý , trong đó, 28 căn đã bán cho người dân theo quyết định của Sở Xây dựng TP.HCM. Đã bàn giao 1.469 căn cho Trung tâm quản lý nhà và giám định thuộc Sở Xây dựng. Hiện công ty còn quản lý 12 căn.

Qua kiểm tra 108 khu đất còn lại và hiện trạng 37/108 trên cho thấy có 07 địa chỉ nhà đất theo phương án là cho thuê nhưng lại để trống trên 12 tháng là gây lãng phí tài sản. Trong khi các địa chỉ bỏ trống này nằm tại các khu “đất vàng” tại TP.HCM, như: đường Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Bùi Viện... với diện tích sử dụng cả nghìn m2 gây lãng phí.

Có 33 địa chỉ nhà, đất chưa thực hiện đúng phương án phê duyệt: bán đấu giá nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bán nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho đơn vị thuê theo giá thị trường.

Công ty Công ích quận 1 đã ký hợp đồng cho thuê với đối tượng được thuê là doanh nghiệp theo đơn giá thỏa thuận, không tổ chức đấu giá để cho thuê mặt bằng, cơ cấu đơn giá cho thuê chưa tính các chi phí hợp lý, phục vụ công tác quản lý nhà và lợi nhuận ngành là không đảm bảo Luật Quản lý tài sản công 2017 là "khai thác theo cơ chế thị trường, công khai, minh bạch".

Thanh tra TP.HCM cũng kết luận Công ty Công ích quận 1 không quản lý chặt chẽ nên 11 địa chỉ nhà, đất công bị các doanh nghiệp thuê để nợ kéo dài, hết thời hạn thuê vẫn chiếm giữ, và nợ số tiền hơn 20 tỷ đồng. Các khu đất này nằm trên đường Nguyễn Huệ, Lê Thánh Tôn, Pasteur, Calmette, Bùi Thị Xuân, Tôn Thất Đạm, Nguyễn Trãi, Trần Đình Xu, Ký Con.

Đoàn thanh tra ghi nhận trong thời kỳ thanh tra, 03 doanh nghiệp sử dụng các nhà đất để kinh doanh thu lợi nhuận (thậm chí đã phát sinh việc cho thuê lại và đã thu tiền thuê của đối tác từ nhiều năm), gồm: Công ty cổ phần Thực phẩm và sản xuất thương mại Sài Gòn 1; Công ty cổ phần Dịch vụ bưu chính viễn thông Sài Gòn; Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu tổng hợp 2.

Đến nay, 03 doanh nghiệp này viện lý do gặp khó khăn trong kinh doanh để không nộp tiền thuê nhà, nhưng cũng không trả lại đất và không thanh toán tiền thuê nhà hơn 15,4 tỷ đồng là trái pháp luật, gây thiệt hại lớn về tiền và tài sản của nhà nước.

Ngoài ra, hợp đồng cũng bị cho là thiếu chặt chẽ khi không có chế tài phạt hợp đồng, thu hồi tài sản nếu bên thuê thanh toán trễ hạn, vi phạm các điều khoản dẫn đến ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách.

Đối với các địa chỉ nhà, đất do UBND quận 1 quản lý, Thanh tra TP.HCM kết luận các đơn vị trực thuộc đã cho thuê một số nhà đất không đúng quy định, tiền thu được nằm ngoài sổ sách.

Cụ thể, Trung tâm thể dục thể thao quận 1 trực tiếp quản lý, cho thuê 32 mặt bằng thuộc các đường Huyền Trân Công Chúa, Nguyễn Du, Nguyễn Bỉnh Khiêm và để ngoài sổ sách hơn 12,5 tỷ đồng.

Công ty cũng tiếp tục cho thuê nhiều vị trí mặt bằng tại 04 địa chỉ nhà đất chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, đơn vị này cũng cho thuê 05 địa chỉ nhà đất khác để làm căng tin, bãi xe mà không có trong Đề án sử dụng tài sản công của thành phố.

Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên quận 1 cho thuê nhiều nhà, đất các tuyến đường Nguyễn Thị Minh Khai, Bùi Thị Xuân, Nguyễn Đình Chiểu... mà chưa được phê duyệt. Việc cho thuê cũng không qua đấu giá.

Ban quản lý chợ Bến Thành bị xác định cho thuê mặt bằng, kết cấu hạ tầng chợ nhưng không qua đấu giá, không có đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt là trái quy định, không công khai, minh bạch. Tổng số tiền thu được từ hoạt động này là hơn 1,9 tỷ đồng.

Các thiếu sót, vi phạm trên theo cơ quan Thanh tra TP.HCM là thuộc về UBND quận 1, Giám đốc Công ty Dịch vụ Công ích quận 1, các phó giám đốc phụ trách và tổ chức, cá nhân liên quan thời kỳ phát sinh.

Thanh tra TP.HCM đề nghị cơ quan liên quan cần khởi kiện tại tòa án để thu hồi tiền, tài sản nhà nước đối với các trường hợp nợ tiền thuê nhà, mua nhà, đất kéo dài.

Ban Mai