Nhiều khó khăn trong thực hiện Luật Bảo vệ môi trường

Thiếu nguồn lực và cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ

Một trong những khó khăn lớn khi triển khai Luật Bảo vệ Môi trường 2020 là việc thiếu nguồn lực, cả về tài chính lẫn nhân lực. Các cơ quan chức năng địa phương và các doanh nghiệp, đặc biệt là tại các khu vực nông thôn và vùng sâu, vùng xa, gặp nhiều khó khăn trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ công tác bảo vệ môi trường.

Luật Luật Bảo vệ Môi trường 2020 yêu cầu các cấp chính quyền, từ Trung ương đến địa phương, phải triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường.

Chẳng hạn, tại một số tỉnh miền núi, các trạm xử lý nước thải và hệ thống phân loại chất thải rắn sinh hoạt chưa được triển khai hiệu quả.

Người dân vẫn chưa có thói quen phân loại chất thải tại nguồn, và hệ thống thu gom rác chưa đồng bộ, dẫn đến việc rác thải vẫn bị đổ tràn lan ra môi trường, gây ô nhiễm đất và nguồn nước.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Luật Bảo vệ Môi trường 2020 là quản lý chất thải hiệu quả, bao gồm việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt ngay tại nguồn và xử lý chất thải nguy hại. Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định này gặp phải một số bất cập, đặc biệt trong việc triển khai các chương trình phân loại rác tại cộng đồng.

Qua tìm hiểu của phóng viên, dù đã có nhiều chương trình tuyên truyền về phân loại rác, nhưng ở một số thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, tình trạng người dân chưa thực sự hiểu rõ về cách thức phân loại chất thải tại nguồn vẫn rất phổ biến.

Các khu vực đông dân cư, đặc biệt là khu vực cư trú chưa có đủ hệ thống phân loại rác, khiến cho việc thu gom và xử lý chất thải gặp khó khăn, dẫn đến ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, công tác xử lý chất thải nguy hại như chất thải y tế, hóa chất công nghiệp hoặc chất thải từ các khu công nghiệp chưa được thực hiện đồng bộ.

Một số cơ sở sản xuất, đặc biệt là trong ngành dược phẩm, hóa chất, vẫn chưa có đủ hệ thống xử lý chất thải an toàn, gây rủi ro về ô nhiễm môi trường.

Luật Luật Bảo vệ Môi trường 2020 yêu cầu các cấp chính quyền, từ Trung ương đến địa phương, phải triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, do thiếu sự đồng bộ trong việc áp dụng các quy định, một số địa phương gặp khó khăn trong việc thực thi các chính sách bảo vệ môi trường.

Cơ chế giám sát, kiểm tra thường xuyên còn "khiêm tốn"

Một số tỉnh, thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội đã có những bước đi tích cực trong việc triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường, bao gồm áp dụng các công nghệ xanh, xử lý rác thải, và khuyến khích việc phân loại chất thải.

Tuy nhiên, ở các địa phương khác như Bình Dương, Long An, và một số khu vực nông thôn, việc áp dụng các quy định này còn chậm và chưa hiệu quả.

Một trong những lý do chính là thiếu cơ chế giám sát, kiểm tra thường xuyên từ các cấp chính quyền địa phương.

Các cơ sở sản xuất, dù đã có quy định về bảo vệ môi trường, nhưng do thiếu sự kiểm tra, giám sát thường xuyên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện đúng các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Đại diện Vụ Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, dù Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đã quy định rõ ràng về trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường, nhưng việc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều vấn đề.

Một số doanh nghiệp vẫn chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và coi đó là một chi phí phụ thêm, thay vì một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp trong ngành chế biến thực phẩm và dệt may chưa thực hiện đúng các quy định về xử lý chất thải, dẫn đến tình trạng xả thải ra môi trường không qua xử lý, gây ô nhiễm nghiêm trọng tại các khu vực lân cận.

Cùng với đó, sự thiếu nhận thức về bảo vệ môi trường của cộng đồng dân cư cũng là một thách thức lớn.

Mặc dù các chiến dịch tuyên truyền đã được triển khai mạnh mẽ, nhưng thói quen xả rác bừa bãi, sử dụng sản phẩm nhựa khó phân hủy vẫn rất phổ biến. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các cơ quan nhà nước trong việc giám sát và xử lý các hành vi vi phạm.

Trong khi các sản phẩm tiêu dùng như bao bì nhựa, đồ dùng dùng một lần vẫn chiếm lĩnh thị trường, công tác khuyến khích sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm thân thiện với môi trường còn gặp rất nhiều khó khăn.

Khi trao đổi với phóng viên, một số doanh nghiệp sản xuất nhựa tái chế hoặc sử dụng vật liệu sinh học vẫn chưa thể cạnh tranh được với các sản phẩm nhựa dùng một lần, bởi chi phí sản xuất cao hơn và thiếu sự hỗ trợ về chính sách.

Để triển khai hiệu quả Luật Bảo vệ Môi trường 2020, theo các chuyên gia về môi trường, chúng ta cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, các cơ quan chức năng, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Việc nâng cao nhận thức cộng đồng, đầu tư vào cơ sở hạ tầng môi trường, và tăng cường giám sát sẽ là những yếu tố quan trọng để tháo gỡ các khó khăn và bất cập trong việc thực thi các quy định bảo vệ môi trường.

Các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang sản xuất sạch hơn, công nghệ xanh hơn, cũng như các chương trình khuyến khích bảo vệ môi trường tại cộng đồng sẽ đóng góp rất lớn vào thành công của việc thực hiện Luật Bảo vệ Môi trường 2020, góp phần bảo vệ môi trường sống cho thế hệ tương lai.

D.Ngân