Nhiều hồ, đập ở Kon Tum 'trơ' đáy

Theo ghi nhận của phóng viên, chỉ mới bước vào đầu mùa khô tại hồ thủy lợi Tà cang (xã Diên Bình, H.Đăk Tô, Kon Tum) đã cạn trơ đáy. Hồ nước rộng hàng chục ngàn m2 chỉ còn lại 1 vũng nước nhỏ. Hàng ngày, người dân các thôn 1, thôn 4 và thôn 5 phải thay phiên nhau bơm nước tưới cà phê. Người dân nơi đây lo lắng lượng nước tại hồ không đủ đáp ứng tưới cho cây trồng, khiến cây có dấu hiệu khô héo, năng suất khả năng sụt giảm.

Là hộ có rẫy cà phê gần hồ, ông Đồng Văn Tươi (ở thôn 4 xã Diên Bình) cho biết, nhà tôi có 3 ha cà phê, đang tưới lần 2 được khoảng 2,5 ha thì hết nước. Nguy cơ mất trắng với 5 sào chưa tưới là rõ. Diện tích còn lại khả năng sẽ mất năng suất nhiều.

Hồ thủy lợi Tà cang (xã Diên Bình, H.Đăk Tô, Kon Tum) cạn trơ đáy, nguy cơ thiếu nước tưới trầm trọng.

Theo anh Tươi, cách đây 4 năm, công trình cũng bị khô hạn, người dân đã chung tiền vét lòng hồ để tạo sinh thủy, trữ nước. Vừa qua, hồ thủy lợi này lại hết nước, bà con đã kiến nghị nhiều lần với chính quyền địa phương, nhưng đến nay công trình vẫn không được đầu tư sửa chữa, nâng cấp. Người dân có cây trồng tại khu vực đều mong muốn được đầu tư hồ, kênh thủy lợi để phục vụ tưới tiêu, đảm bảo sản xuất.

Tương tự tại hồ thủy lợi A2 (xã Đăk Mar, H.Đăk Hà, Kon Tum), nhiều ngày qua do nhu cầu tưới tiêu của người dân, mực nước hồ đã rút xuống hơn 1 nửa. Vì đang vào mùa khô nên mỗi ngày có hàng chục hộ dân đưa máy bơm ra hút nước ở hồ để tưới cà phê.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Thoa (thôn 4, xã Đăk Mar) cho biết gia đình bà đang trồng và chăm sóc 1ha cà phê. Mặc dù vườn nằm bên cạnh hồ A2 tuy nhiên nhiều năm qua gia đình bà vẫn thiếu nước tưới tiêu. Năm nào hồ này cũng thiếu nước tưới, cứ nắng lên tưới vài buổi là khô.

Người dân thay phiên nhau tưới cho cây trồng nhưng mực nước đã cạn kiệt.

“Mùa khô năm ngoái vườn cà phê của gia đình tôi cũng thiếu nước tưới nên chết mất chục cây. Trước thực trạng trên, người dân nơi đây đã kiến nghị nhiều lần lên chính quyền địa phương với mong muốn các cấp ngành có phương án nạo vét, sửa chữa để đảm bảo tưới tiêu cho người dân”, bà Thoa nói.

Theo Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Kon Tum tính đến thời điểm hiện tại có 5 công trình, hồ chứa thủy lợi đang có nguy cơ thiếu nước tưới. Trong đó, nguồn nước tại hồ chứa Tân Điền và hồ chứa Cà Tiên vẫn đang duy trì phục vụ tưới tuy nhiên do thời tiết nắng nóng kéo dài nên lượng nước còn lại của 2 công trình không đủ để phục vụ tưới.

Riêng đối với công trình đập Kon Trang Kla, diện tích cà phê và lúa phía cuối kênh không đảm bảo lưu lượng phục vụ tưới. Các trạm bơm Trạm bơm Tà Rộp và Trạm bơm Tà Wắc đã cạn nước.

Nhiều kênh thủy lợi trên địa bàn tỉnh đã không có nguồn nước chảy, phục vụ tưới tiêu.

Cũng theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, dự báo nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5/2025, nhiều hồ đập sẽ cạn nước, diện tích cây trồng dự kiến có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước khoảng 1.827ha, nhất là ở khu vực địa bàn TP.Kon Tum, Đăk Hà, Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Glei, Kon Rẫy, Đăk Tô…

Riêng Hhuyện Ia H'Drai dự kiến khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao ở các vùng không chủ động được nguồn nước thuộc các xã Ia Dom, Ia Đal, Ia Tơi.

Theo Chi cục Thủy lợi và Tài nguyên nước, Sở NN-MT Kon Tum tính đến nay, trên địa bàn tỉnh, có khoảng 380ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị thiếu nước do các hồ, đập, trạm bơm không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ. Trong đó, có khoảng 29ha lúa cuối nằm trong khu tưới hồ Tân Điền; 150ha lúa thuộc khu tưới hồ Cà Tiên đang bị thiếu hụt nguồn nước; Hơn 92 ha hoa màu thuộc Trạm bơm Tà Wắc; Hơn 100 ha hoa màu thuộc Trạm bơm Tà Rộp đảm nhận.

Người dân nơi gần hồ, đập rất mong các cấp ngành quan tâm, nào vét kênh đập, có nguồn nước tưới phục vụ sản xuất.

Trước tình hình trên, Sở NN-MT đã có văn bản về việc tăng cường công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước mùa khô năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Sở NN-MT đề nghị UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan thường xuyên theo dõi mực nước các hồ chứa để chủ động điều tiết nước hợp lý. Thực hiện tưới luân phiên tiết kiệm nước, tưới khoa học, tưới từ khu xa đầu mối trước xong mới tưới khu gần đầu mối sau, khu cao tưới trước khu trũng tưới sau.

Thường xuyên kiểm tra công trình, khắc phục ngay các vị trí rò rỉ, thất thoát nước, không để nước chảy ra khỏi công trình mà không phục vụ tưới. Tổ chức nạo vét, phát dọn kênh mương, khơi thông cống rãnh, dòng chảy đảm bảo thuận lợi cho việc lấy nước phục vụ sản xuất…

Văn Hà