Nhiều điểm mới trong quyết định đặc xá năm 2025

Trung tướng Lê Văn Tuyến - Thứ trưởng Bộ Công an trao đổi tại họp báo

Ngày 3/3, Chủ tịch nước Lương Cường ban hành Quyết định 266/2025/QĐ-CTN về đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân, nhân dịp 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Cũng trong ngày 3/3, Chủ tịch nước ban hành Quyết định 267/2025/QĐ-CTN về việc thành lập Hội đồng Tư vấn đặc xá năm 2025. Theo quyết định, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình là Chủ tịch Hội đồng; trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an là Ủy viên Thường trực. Ngày 7/3, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Quyết định 1485/QĐ-BCA về việc thành lập Ban Chỉ đạo về đặc xá năm 2025.

Thay đổi thời gian chấp hành án để được đặc xá

Theo Bộ Công an, đối với những điểm mới trong quyết định đặc xá năm 2025, về thời gian chấp hành án phạt tù để được đặc xá là đã chấp hành được ít nhất 1/3 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn và ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn. Còn đối với đặc xá năm 2024, quy định phải chấp hành án được 1/2 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn và ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Trường hợp có tình tiết ưu tiên thì thời gian chấp hành án phạt tù để được xét đặc xá ít nhất 1/4 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn và ít nhất 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn. Với đặc xá năm 2024, quy định chấp hành án đối với trường hợp ưu tiên là 1/3 thời gian chấp hành án và ít nhất 13 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân được giảm xuống tù có thời hạn...

Tổ chức thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến nhấn mạnh, đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Để đạt kết quả tốt triển khai, thực hiện công tác đặc xá năm 2025, đề nghị công an các đơn vị, địa phương, các trại giam, trại tạm giam tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các quy định của Hội đồng Tư vấn đặc xá, các kế hoạch, hướng dẫn của Bộ Công an, trên tinh thần đảm bảo triển khai đầy đủ, chặt chẽ, tổ chức thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch, chặt chẽ, thận trọng, khách quan, không để sót lọt, đúng thời gian quy định.

Đến dịp công bố quyết định, sẽ tổ chức công bố đồng loạt trên phạm vi cả nước. Theo đó, các thành viên ban chỉ đạo căn cứ kế hoạch được phân công, bám sát lộ trình, nhiệm vụ để chỉ đạo các đơn vị có liên quan; phối hợp các đơn vị nghiệp vụ rà soát, đảm bảo đúng trình tự thủ tục, không để xảy ra sót lọt… Tổ thẩm định liên ngành cần khẩn trương, chủ động xuống các đơn vị, địa phương để rà soát, thẩm định, đảm bảo thận trọng, đúng quy định. Ban chỉ đạo của Bộ Công an cần xây dựng kế hoạch kiểm tra một số đơn vị, địa phương. Các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an chủ động triển khai công tác đặc xá theo chức năng, nhiệm vụ đã được phân công… Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương tổ chức quán triệt, triển khai các quyết định của Hội đồng Tư vấn đặc xá, hướng dẫn của bộ, bám sát các nội dung trong phân công tại kế hoạch. Đồng thời, chủ động tham mưu UBND các tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện tốt công tác đặc xá năm 2025 đề ra. Chỉ đạo cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, trại tạm giam tổ chức rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo đúng đối tượng, không bỏ lọt, đồng thời cũng không đưa vào diện đề nghị đặc xá đối với phạm nhân không đủ điều kiện; chủ động phối hợp chặt chẽ với các ngành.

Chính sách khoan hồng

Trả lời câu hỏi của phóng viên về số lần đặc xá trong năm 2024, trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, đặc xá là chính sách khoan hồng đặc biệt của Nhà nước Việt Nam do Chủ tịch nước quyết định. Đặc xá 1 đợt hay 2 đợt do Chủ tịch nước quyết định. Trước mắt, trong dịp lễ 30/4, Chủ tịch nước đã Quyết định có 266/2025/QĐ-CTN cho những phạm nhân đủ điều kiện đợt này. Về số phạm nhân dự kiến có đủ điều kiện đặc xá lần này, tính đến ngày 31/1/2025, tổng số phạm nhân đang chấp hành án tại các trại tạm giam, nhà tạm giữ của công an các đơn vị địa phương là hơn 197.000 phạm nhân. Căn cứ vào điều kiện trong quyết định của Chủ tịch nước, Hội đồng đặc xá Trung ương sẽ giao cho cơ quan chức năng tiến hành rà soát, các trường hợp đủ điều kiện để xem xét quyết định.

Tại buổi họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà nhấn mạnh: “Bằng các quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui khoan hồng, trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời. Phần lớn người được đặc xá trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta”.

Từ năm 2009 đến nay, Nhà nước đã tiến hành 10 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho gần 100.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội. Kết quả các đợt đặc xá bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, đối ngoại, được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.

N.R (Tổng hợp)