Nhiều địa phương tích cực triển khai Kế hoạch hành động CBRN

Nguy cơ sự cố hóa chất gia tăng

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, ngành công nghiệp nói chung và công nghiệp hóa chất nói riêng, nguy cơ sự cố trong lĩnh vực hóa chất cũng gia tăng, thời gian gần đây, nhiều sự cố hóa chất đã diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Cụ thể, tại Đức, tháng 4/2023, đã xảy ra vụ cháy đã xảy ra tại kho hóa chất nằm ở quận Rothenburgsort thuộc thành phố Hamburg. Theo hãng thông tấn DPA của Đức, các cơ quan chức năng thành phố Hamburg đã phải phát lệnh cảnh báo và yêu cầu người dân sinh sống trong quận Rothenburgsort cần đóng tất cả cửa sổ, ngắt hệ thống điều hòa, thông khí trong các tòa nhà và không nên đi ra ngoài đường để tránh bị hít phải khói độc. Sau đó, các nhân viên an ninh đã được huy động để đưa khoảng 140 người dân sinh sống gần nơi xảy ra hỏa hoạn tới nơi an toàn.

Lực lượng chức năng tham gia diễn tập ứng phó sự cố hóa chất tại tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Hoàng Giang

Điển hình của các sự cố hóa chất không thể không nhắc tới, vụ nổ tại nhà máy sản xuất thuốc nổ ở vùng nông thôn Nagpur, bang Maharashtra, miền trung Ấn Độ khiến ít nhất 9 công nhân thiệt mạng và một số người khác bị thương, xảy ra tháng 12/2023.

Cũng tại Ấn Độ, ngày 27/12/2023, nhiều người, trong đó có cả trẻ em, đã phải nhập viện sau vụ rò rỉ khí ammonia từ một nhà máy phân bón trên địa bàn thành phố Chennai, bang Tamil Nadu. Truyền thông sở tại đưa tin giới chức đã tiến hành sơ tán hàng trăm người dân trong khu vực. Tuy nhiên, nhiều người đã phải nhập viện do xuất hiện các triệu chứng khó chịu, nôn, hoa mắt và đau rát mắt.

Tại Việt Nam, để ứng phó với sự cố hóa chất có thể xảy đến, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 104/QĐ-TTg về phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về phòng ngừa, phát hiện và chuẩn bị ứng phó nguy cơ, sự cố hóa học, sinh học, bức xạ và hạt nhân (CBRN) giai đoạn 2019-2025.

Kế hoạch đặt mục tiêu, giai đoạn 2021-2025, 100% các quy định pháp luật về phòng ngừa, phát hiện và ứng phó nguy cơ CBRN được các cấp ban hành; 100% cán bộ ứng phó tuyến đầu (hải quan, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển…) được đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ về nguy cơ CBRN, các giải pháp kỹ thuật, hướng dẫn sử dụng các trang thiết bị đặc thù phục vụ việc phát hiện sớm, đặc biệt là nguy cơ mất an ninh liên quan đến CBRN.

Kế hoạch cũng đặt mục tiêu, 50% cảng biển quốc tế loại I, sân bay và cửa khẩu quốc tế được lắp đặt hệ thống phát hiện và cảnh báo phóng xạ thông qua các chương trình hợp tác, hỗ trợ của quốc tế. Định kỳ hàng năm tổ chức diễn tập ứng phó sự cố CBRN cấp quốc gia và cấp tỉnh; triển khai thực hiện các biện pháp cụ thể nhằm ngăn chặn, phòng ngừa và ứng phó hiệu quả với nguy cơ, sự cố CBRN.

Diễn tập sự cố hóa chất tại tỉnh Đồng Nai. Ảnh: Hoàng Giang

Tích cực, chủ động ứng phó sự cố hóa chất

Hưởng ứng Kế hoạch hành động của Chính phủ giai đoạn 2019-2025, nhiều địa phương trên cả nước đã tích cực triển khai các giải pháp nhằm phòng ngừa, phát hiện và chuẩn bị ứng phó nguy cơ, sự cố hóa học, sinh học, bức xạ và hạt nhân (CBRN) thông qua những hành động diễn tập sự cố hóa chất. Cụ thể, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 3295/QĐ-UBND vào ngày 15/9/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai về việc kiện toàn nhân sự Ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân tỉnh Đồng Nai. Theo đó, UBND tỉnh Đồng Nai đã thành lập Ban chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân cấp tỉnh.

Tháng 11/2024, Ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân tỉnh Đồng Nai đã tổ chức Diễn tập ứng phó với sự cố bức xạ và hạt nhân. Tình huống đặt ra là nguồn phóng xạ bị phát hiện tại cơ sở thu mua sắt thép phế liệu. Chương trình diễn tập cũng góp phần nâng cao hiểu biết, kinh nghiệm thực tế cho lực lượng ứng phó sự cố trong tỉnh Đồng Nai. Đây cũng là cơ sở để Ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân của tỉnh Đồng Nai đánh giá kết quả và rút ra các bài học kinh nghiệm cho hoạt động đào tạo, chuẩn bị lực lượng và triển khai ứng phó sự cố xảy ra trong thực tế.

Ông Huỳnh Minh Hậu - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai, cho biết: Những sự cố bức xạ hạt nhân dù hiếm gặp vẫn có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe con người và môi trường. Chương trình diễn tập ứng phó với sự cố bức xạ và hạt nhân không chỉ nhằm trang bị kỹ năng thực hành xử lý sự cố, mà còn rèn luyện khả năng phối hợp, đánh giá tình huống và đưa ra các quyết định kịp thời, chính xác trong những hoàn cảnh khẩn cấp. Đây là cơ hội để mỗi cá nhân tham gia xử lý sự cố củng cố năng lực, tăng cường sự tự tin và phát huy tối đa tinh thần trách nhiệm.

Cũng theo ông Huỳnh Minh Hậu, diễn tập ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân đóng vai trò rất quan trọng trong công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng xã hội trong việc bảo đảm an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ; nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy và tổ chức hiệp đồng giữa các lực lượng trong công tác ứng phó sự cố trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Bên cạnh tỉnh Đồng Nai, Bắc Ninh cũng là địa phương quan tâm triển khai kế hoạch hành động CBRN. Mới đây nhất, vào đầu tháng 12/2024, tại Khu công nghiệp Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh đã diễn ra Chương trình Diễn tập Ứng phó sự cố hóa chất cấp tỉnh năm 2024. Sự kiện do UBND tỉnh Bắc Ninh chủ trì, Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh và Trung tâm Ứng phó sự cố và An toàn hóa chất - Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) thực hiện. Mục đích của chương trình nhằm nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hóa chất và các cơ quan liên quan trong công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Đồng thời, đánh giá khả năng phối hợp, năng lực chỉ huy, mức độ sẵn sàng ứng phó của lực lượng trong xử lý tình huống sự cố hóa chất.

Theo UBND tỉnh Bắc Ninh, sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp hóa chất luôn tiềm tàng những nguy cơ xảy ra sự cố hóa chất gây thiệt hại về người, tính mạng con người, tài sản của doanh nghiệp và tác động xấu đến môi trường. Nhận thức được vấn đề đó, những năm gần đây, tỉnh Bắc Ninh rất quan tâm và chỉ đạo sâu sát Công an tỉnh, Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường… và các đơn vị liên quan chủ động tham mưu và tăng cường công tác quản lý an toàn trong hoạt động hóa chất, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, chú trọng công tác phòng ngừa, sự cố hóa chất, công tác an toàn phòng chống cháy nổ.

Nguyễn Hòa